کاهش انگیزه در میان نیروی کار به خصوص در بخش های تولیدی باعث کمبود کارگر شده است. این صحبت به معنای کمبود جمعیت یا نیروی متخصص نیست، بلکه مسئله حقوق کم و بی صرفه نبودن پذیرفتن کارهایی با زحمت بالاست. تداوم این روند تاثیر مستقیمی بر تولید خواهد داشت که می تواند در درازمدت، کشور را درگیر واردات سنگین کند.
مسعود دانشمند، عضو اتاق بازرگانی و کارشناس اقتصادی، درباره کاهش بهره وری کار در ایران به «انتخاب» گفت: بهره وری یک مسئله است، راندمان یک مسئله دیگر است. برای اینکه بهره وری یک سازمان را بالا ببریم باید فضای کار و ارتباطات و انگیزه نیروی کار را بررسی کنیم. بهره وری صرفا در اقتصاد هم نباید مدنظر باشد و باید در تمام بخش های جامعه بررسی شود. یکی از عوامل مهم موثر در بهره وری شرایط محیط کار است که در ایران بی کیفیت است. یک زمان اداره بهره وری هم درست کردند اما اصلا نفهمیدند بهره وری چیست.
وی در ادامه در رابطه با کاهش انگیزه کار در میان کارگران بیان کرد: وقتی کارگر حقوق اش به خرج های زندگی اش نمی رسد مشخص است که انگیزه ندارد. اگر شخص سر کار می آید از ترس اخراج است و انگیزه و علاقه ای ندارد. مسلما کارگر با دلسردی کار می کند و نتیجه کار قابل قبول نیست. این پدیده در جامعه ما وحشتناک است. وقتی برای سال 1403 گفته اند 20 درصد افزایش دستمزد خواهیم داشت اما تورم 45 درصد است، یعنی کارگر از همین الان بدهکار سال آینده است. در نتیجه باید خرج هایش را کم کند و حاشیه نشین شود و تمام این اخبار و نگرانی ها ذهن اش را پر می کند. وقتی ذهن اش پر از این دغدغه ها شد دیگر کار نمی کند. تبعیض در محیط کار هم بر کاهش انگیزه کار دخیل است.
وی در ادامه درباره تداوم روند کاهش انگیزه کار و کمبود نیروی کار فعال اظهار داشت: تداوم این روند تولید را از بین می برد و کیفیت آن هم کاهش می یابد. وقتی یک واحد تولید باید گران تولید کند و کارگر هم راضی نیست؛ در نتیجه واردات افزایش می یابد. ما الان دچار این چرخه هستیم که واحدهای تولیدی دانه به دانه تعطیل می شوند. اگر دولت فشار بیاورد که باید صد درصد افزایش حقوق دهید، این اتفاق رخ نمی دهد و باز هم تولید تعطیل می شود. دولت باید معیشت عموم مردم را حل کند که یک برنامه 5 ساله می خواهد. دولت نباید از کوپن بترسد، وقتی کوپن به درستی اجرا شود، کارگر مطمئن است که می تواند تا آخر ماه خود را مدیریت کند. وقتی در طی 5 سال زمینه عرضه و تقاضا درست شد و کارگر توانست خود را مدیریت کند، به آرامی می توانیم کوپن را کم کنیم. اینکه الان به برخی پول نقد یارانه بدهیم راه حل نیست. الان 10 میلیون افغانستانی در کشور کار می کنند و از منابع بقیه مردم می خورند، مالیات نمی دهند و درآمدشان هم به خارج ارسال می کنند.
دانشمند گفت: من بار ها دنبال نیروی کار بودم و پیدا نکردم. ما بار ها به سایت های کاریابی تبلیغات دادیم که مثلا بازاریاب می خواهیم اما کسی را پیدا نکردیم. حتی در مواردی قرار مصاحبه هم گذاشته ایم اما باز هم نیروی کار علاقه ای نداشته است. ما محیط کار خوبی داریم اما باز هم نیروی کار انگیزه ندارد.
