امروزه هر کسی چندین کارت بانکی متفاوت دارد که از آن‌ها برای انجام امورات روزمره استفاده می‌کند. این کارت‌ها معمولا با عنوان عابر بانک شناخته می‌شوند و تقریبا در شبکه بانکی کشور عمری نزدیک به دو دهه دارند. اغلب این کارت‌ها جهت انجام انواع عملیات بانکی مانند پرداخت از طریق دستگاه‌های POS، دریافت و پرداخت وجه، انتقال پول، مانده‌گیری، پرداخت‌ها اینترنتی و… استفاده می‌شوند. بر روی هر کدام از این کارت‌های بانکی اعداد مختلفی درج شده است، در این مطلب سعی داریم، این اعداد را بشناسیم.

شنایی ساختار ارقام روی کارت بانکی

هر کارت بانکی که عضو شبکه شتاب است و توسط بانک‌‌ها ارائه می‌شود، دارای اعدادی است که بخشی از آن‌ها یکتا بوده و صرفا مربوط به آن کارت خاص است و برخی دیگر به صورت مشترک برای کارت‌های مربوط به یک بانک یا از یک نوع، چاپ می‌شوند. در ادامه به توضیح این اعداد می‌پردازیم:

شماره روی کارت

این شماره 16 رقمی است که بر روی این کارت‌ها چاپ می‌شود و برای انتقال وجه از طریق کارت به کارت یا پرداخت‌های اینترنتی به تمام این ارقام نیاز است. این ارقام دارای 4 بخش متفاوت است که هر بخش کار خاصی را انجام می‌دهد:

بخش اول:

شامل 6 رقم اول است که مربوط به بانک صادرکننده کارت است. اصطلاحا به این بخش (Bank Identification Number(BIN گفته می‌شود که اعدادی ویژه برای هر بانک است و نام بانک با این 6 رقم یکتا مشخص می‌شود. برای مثال ارقام مربوط به 502229 مربوط به بانک پاسارگاد است.

بخش دوم:

دو رقم بعدی، از اعداد مهم و مشترک بین بانک‌های مختلف است که براساس کد محصول، نوع کارت را مشخص می‌کند. برای مثال ارقام مربوط به عابر بانک که یک کارت نقدی است با کارت هدیه که از نوع بن کارت محسوب می‌شود، متفاوت است.

بخش سوم:

این بخش به همراه بخش بعدی یکتاست و مربوط به کارت است. در بخش سوم، هفت رقم(ارقام ۹ تا ۱۵) وجود دارد که شماره سریال کارت است.

بخش چهارم:

رقم آخر کارت، جز ارقام کنترلی(Check Digit) محسوب شده و مربوط به سیستم اعتبارسنجی صحت اعداد وارد شده قبلی است.

شماره شبا حساب

یکی از ارقام بسیار مهم است که برای انتقال وجه به حساب متصل به کارت بانکی استفاده می‌‌شود. بیشتر بانک‌ها برای سهولت در استفاده از خدمات، شماره شبا را روی کارت بانکی چاپ می‌کنند.

شماره شبا به اختصار International Bank Account Number-IBAN گفته می‌شود که برای شناسایی حساب بانکی متصل به کارت در سطح بین‌المللی استفاده می‌شود. این شماره یک ترکیب استاندارد از حروف و اعداد است که به صورت یکتا به هر حساب بانکی تعلق دارد و امکان انتقال وجه را از طریق سامانه‌های حواله الکترونیکی کشور ساتنا و پایا فراهم می‌کند.

شماره شبا معمولاً اجزای مختلفی دارد و شامل کد کشور، کد بانک، کد شعبه و شماره حساب بانکی است. به عنوان مثال، یک شماره شبا ممکن است به صورت زیر باشد:

IR710190000000123456789012

IR: کد کشور(ایران)

71: کد صحت ساختار(دو رقم)

019: شناسه بانک(سه رقم)

0: نوع حساب(یک رقم)

000000012345678901: شماره حساب بانکی

ترتیب و ساختار دقیق این شماره ممکن است در کشورهای دیگر متفاوت باشد. کارکرد اصلی شماره شبا برای انجام تراکنش‌های مربوط به انتقال وجه است و اطلاعات لازم برای شناسایی دقیق حساب بانکی را فراهم می‌کند.

همچنین اگر بخواهید از سیستم بانکی کشور ابزارهای مختلف واریز وجه را دریافت کنید، مانند کارتخوان(POS) یا درگاه پرداخت الکترونیک، به شماره شبا حساب بانکی خود نیاز خواهید داشت.

به صورت کلی موارد گفته شده در مورد شماره شبا را می‌توان در جدول زیر مشاهده کرد.

اگر شماره شبای حساب متصل به کارت بر روی کارت بانکی چاپ نشده بود یا در هنگام افتتاح حساب بانکی در اختیار فرد افتتاح کننده حساب قرار داده نشده بود، می‌توان با مراجعه به دستگاه عابر بانک(ATM) شماره شبا را درخواست کرده و به صورت چاپ شده تحویل گرفت یا از طریق ورود به موبایل بانک یا اینترنت بانک معمولا بخشی وجود دارد که با ارائه شماره کارت، می‌توان شماره شبا و شماره حساب را دریافت کرد.

کد اعتبارسنجی یا CVV2

یک کد امنیتی سه یا چهار رقمی است که به آن Card Verification Value 2 گفته می‌شود و بر روی کارت‌های بانکی قرار دارد و به عنوان ابزاری برای اعتبارسنجی هویت صاحب کارت در تراکنش‌های اینترنتی است، حفظ و عدم انتشار آن اهمیت زیادی دارد.

تاریخ انقضا کارت

تاریخ انقضای کارت بانکی نشان‌دهنده آخرین زمانی است که کارت داری اعتبار است و بعد از آن تاریخ دیگر نمی‌توان از کارت استفاده کرد. تاریخ انقضا در کارت بانکی به شکل ماه/سال ظاهر می‌شود. به عنوان مثال، اگر تاریخ انقضای بر روی کارت 05/09 باشد، این به این معناست که کارت تا پایان ماه آذر(09) و سال(1405) معتبر است.

تا زمانی که تاریخ انقضای کارت نگذشته باشد، می‌توان از کارت برای انجام تراکنش‌های مختلف استفاده کرد.

مطالبی که تا به اینجا گفته شد، تمام اطلاعات قابل مشاهده بر روی کارت بانکی را شامل می‌شود. اما امروز وجه تمایز این کارت‌ها محدود به اعداد درج شده بر روی آن‌ها نیست! با گسترش رقابت بین بانک‌ها برای جذب نقدینگی، ارائه کارت‌های متنوع نسبت به گذشته رونق قابل توجهی یافته است.

بسیاری از این بانک‌ها بر زیبایی بصری کارت خود تاکید دارند و بر اساس این موضوع تبلیغات گسترده‌ای انجام داده‌اند، اما کمتر کارت بانکی‌ای وجود دارد که علاوه بر زیبایی بصری به منفعت مالی مشتری توجه کرده باشد. با اینحال کارت های هستند که خدمات مختلفی به مشتریان خود ارائه میدهند مثل موبایل بانک با امکانات بسیار بالا، اعطای وام و .. یا سود روزشمار 26 درصد و بیشتر. برای مثال گروه مالی فارابی با همکاری بانک پارسیان کارتی ارائه داده است که میتوانید از موجودی حساب خود سود روزشمار دریافت کنید.

چطور صحت شماره کارت بانکی را تشخیص دهیم؟

اگر مایل باشید از طریق کارت به کارت وجهی را انتقال دهید، در صورت درست بودن شماره، می‌توانید نام فرد را نیز در همان زمان انتقال، چک کنید تا از صحت عملیات انتقال وجه آگاه شوید یا در صورت عدم صحت اطلاعات می‌توانید شماره کارت جدیدی را از افراد دریافت کنید.

اما این پروسه زمانی دشوار می‌شود که به عنوان کارفرما تصمیم داشته باشید برای تعداد زیادی از همکاران خود وجهی را از طریق شماره کارت واریز کنید، در این صورت نیاز به چک کردن شماره‌ها و صحت‌سنجی آن‌ها وجود دارد، این کار به صورت دستی امکان پذیر نیست یا باید از طریق پنل اختصاصی بانک‌ها و شعبه‌ها این موضوع بررسی شود یا با استفاده از یک روش الگوریتم‌نویسی، صحت اطلاعات بررسی شود که این روش نیاز به استفاده از برنامه نویسی دارد.