تغییر قدرت خرید مردم در ۱۴۰۲

اکوایران: آمارهای منتشر شده از سایت‌های حقوقی که بر اساس آن قوه قضائیه ارزش دیون مردم را به قیمت جاری تبدیل می‌کند، نشان می‌دهد این شاخص در آذر ماه امسال نسبت به آذر سال گذشته بالغ بر 54 درصد افزایش داشته است.

 

 سایت‌های حقوقی که اقدام به انتشار شاخص تأدیه می‌کنند، در سال جاری آمار را به روزرسانی کرده‌اند. با توجه به اینکه بر اساس قانون این شاخص باید توسط بانک مرکزی محاسبه و به قوه قضائیه ارسال شود انتظار می‌رود ارقام اعلام شده در سایت‌های حقوقی، نتیجه محاسبات این نهاد باشد. 

 

در گذشته بانک مرکزی شاخص قیمت مصرف‌کننده را به عنوان شاخص تأدیه به قوه قضائیه ارسال می‌کرد که همان معادل نرخ تورم بود اما از سال جاری، شاخص قیمت مصرف‌کننده با استفاده از سال پایه 1400 محاسبه می‌شود؛ به همین ترتیب اعداد فعلی تورم با رشد شاخص تادیه که به روال سابق بر اساس سال پایه 1395 اعلام می‌شد، تفاوت دارد. 

 

بانک مرکزی اعتقاد دارد با توجه به اینکه سال پایه و اهمیت برخی کالاها در سبد کالاها تغییر کرده است، رشد شاخص تادیه بر اساس سال پایه 1395 نمی‌تواند منعکس کننده مناسبی برای تورم باشد، اما برخی کارشناسان معتقدند شاخص تادیه کماکان می‌تواند وضعیت تغییرات قدرت خرید مردم را نمایندگی کند.

 

با توجه به اینکه شاخص تادیه بیانگر تعدیل ارزش دیون گذشته به قیمت‌های جاری است، محاسبه رشد شاخص تادیه ممکن است بتواند نشان دهد قدرت خرید آحاد اقتصادی بر اثر تورم چقدر دچار تغییر شده است.  

 

 

اگر نسبت شاخص تأدیه در ماه مورد نظر از سال جاری را به شاخص ماه مشابه در سال گذشته به دست آوریم، رشد نقطه‌ای شاخص تادیه حاصل خواهد شد. محاسبات حاکی از آن است که رشد نقطه به نقطه این شاخص در فروردین 1401 حدود 31 درصد بوده که با افزایش تا انتهای تابستان 1401 به حدودا 45 درصد رسیده است.

 

در ادامه از پاییز 1401 تا انتهای زمستان این شاخص رشد کرده و حدودا نرخ 64 درصد را در انتهای اسفند 1401 به ثبت رسانده است. این درحالیست که در سال جاری رشد نقطه به نقطه این شاخص در فروردین به قله خود معادل نرخ 68.6 درصد رسیده و پس از آن به سمت کاهش میل کرده است.

 

محاسبات نشان می‌دهد تا انتهای بهار سال جاری رشد نقطه به نقطه این شاخص به 54 درصد رسید و پس از آن کماکان تا آذرماه 1402 ادامه یافته است. البته رشد شاخص با نوساناتی جزئی در این بازه بوده که کمترین رشد نقطه به نقطه شاخص تادیه نیز در تیر ماه با نرخ حدودا 51.5 درصد به ثبت رسیده است. 

 

همچنین آمار مربوط به آذر 1402 که جدیدترین آمار منتشر شده است، نشان می‌دهد در انتهای پاییز مقدار شاخص تادیه حدودا 54 درصد در مقایسه با انتهای پاییز 1401 رشد یافته است. 

 

 

در صورتیکه مقدار شاخص در یک ماه را با مقدار آن در ماه گذشته‌اش مقایسه کنیم، رشد ماهانه شاخص به دست می‌آید. بررسی‌ها نشان می‌دهد در ایتدای سال گذشته رشد ماهانه این شاخص حدودا 2.2 درصد بود اما در خرداد ماه رکورد خود را ثبت کرده و به 10.6 درصد رسید. سپس کم و بیش تا انتهای پاییز 1400 رشد ماهانه شاخص مورد بررسی در حدود 2 الی 3 درصد بود اما در زمستان، رشد ماهانه شاخص افزایش یافت و حتی در اسفند رشد 6.6 درصدی را رقم زد. 

 

تغییرات ماهانه این شاخص در سال جاری نیز عمدتا حدود 2 الی 4 درصد بوده اما صرفا در فروردین ماه، حدود 5 درصد به ثبت رسیده است. آخرین آمار ثبت شده از این شاخص که مربوط به آذرماه است نشان می‌دهد رشد ماهانه این شاخص در انتهای پاییز حدودا 3.3 درصد رقم خورده است.