روزنامه فرهیختگان نوشت: آمار نشان می‌دهد در ۱۱ ماه اول سال با وجود ثابت ماندن تولید، فروش خودروی داخلی نسبت به سال قبل ۱۱ تا ۱۲ درصد کم شده است.
در روز‌های گذشته محمدعلی تیموری، مدیرعامل گروه سایپا از کار برکنار شد. آنطور که رسانه‌ها می‌گویند ظاهرا دلیل برکناری وی کاهش تولید این شرکت و عدم تحقق برنامه‌ها بوده است. نگاهی به عملکرد تولید گروه سایپا نشان می‌دهد درحالی مدیرعامل برکنار شده وعده تولید ۸۰۰ هزار دستگاه خودرو در سال جاری را داده بود تولید این گروه (مجموع شرکت‌ها) تا پایان ۱۱ ماهه به حدود ۴۴۳ هزار دستگاه رسیده است؛ عددی که حتی اگر در اسفندماه هم تولید گروه بیشتر از روند‌های قبلی باشد، بازهم فاصله ۳۰۰ هزار دستگاهی با برنامه فضایی آقای مدیرعامل خواهد داشت. در سمت دیگر گرچه مدیرعامل گروه ایران‌خودرو همچنان بر صندلی خود تکیه زده، اما تولید این گروه در ۱۱ ماهه نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش ۱.۵ درصدی داشته و با برنامه اعلام شده تولید این گروه برای سال جاری نیز فاصله ۲۳۵ هزار دستگاهی دارد و حتی با افزایش تولید در اسفندماه احتمالا شکاف ۲۶ درصدی بین برنامه اعلامی و عملکرد گروه به ثبت خواهد رسید. اما در سمت فروش بررسی‌ها نشان می‌دهد فروش امسال خودروسازان دولتی در ۱۱ ماهه نسبت به مدت مشابه خود ۱۱ تا ۱۲ درصد کاهش نشان می‌دهد.
با مجموع اتفاقاتی که اخیرا رخ داده، به‌نظر می‌رسد چالش‌های خودروسازان بیشتر از قبل شده و مشکلات آنها روزبه‌روز عمیق‌تر می‌شود. این اتفاق عبارت است از زیان‌دهی شرکت‌ها درنتیجه سیاستگذاری دولت (اعم از قیمت‌گذاری دستوری، مدیریت و نحوه اداره آنها، هزینه‌های تحمیلی و....) به عبارتی خودروساز به‌واسطه سیاست‌های دولت (چندین دولت) از آنجا که خودرو را با زیان تولید و به فروش می‌رساند، توان، انگیزه و خلاقیتی هم برای افزایش تولید و عرضه آن ندارد.
کوهی که موش زایید!
براساس آمار‌های گروه سایپا، مجموع تولید این گروه خودروسازی (شرکت‌های سایپا، پارس خودرو، زامیاد و سایپا دیزل) در ۱۱ ماهه امسال نزدیک به ۴۴۳ هزار دستگاه بوده که تقریبا یک درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد داشته است. این درحالی است که ۱۶ فروردین ۱۴۰۲ محمدعلی تیموری، مدیرعامل وقت سایپا در جلسه مدیران این گروه خودروسازی، اعلام کرد برنامه اصلی در سال جدید، تحویل به‌موقع خودروها به مشتریان است و هدف‌گذاری انجام شده این است که در سال جاری ۸۰۰ هزار دستگاه خودرو تولید و تحویل داده شود. او اعلام کرد که این عدد، به دلیل توانایی تولید روزانه بین ۲۱۰۰ تا ۲۲۰۰ دستگاه خودرو در ۶ ماهه دوم سال گذشته، قابل‌دستیابی است. مدیرعامل سایپا افزود که در تاریخ ۱۴ فروردین ماه، ۱۴۰۰ دستگاه خودرو تولید شده است که نشان‌دهنده رسیدن به اهداف تولید است. هدف‌گذاری این است که در نیمه اول سال، روزانه ۲۲۰۰ دستگاه خودرو و در نیمه دوم سال، حداقل ۲۵۰۰ دستگاه خودرو تولید کنیم. او بیان کرد که حدود ۱۰۰ هزار دستگاه خودرو از تولید عقب هستند، ولی این مشکل از طریق مونتاژ قابل حل است. مدیرعامل گروه خودروسازی سایپا درباره افزایش تولید خودروها گفت: «در افزایش تولید خودروها، می‌توان با شرایط بهتری تنظیم‌گیری بازار خودرو را انجام داد و به مردم امکان خرید محصولات سایپا را -با آرامش- بخشید.» او همچنین اظهار داشت که در جهت مهار تورم و جلوگیری از رشد قیمت، اقدامات متعددی انجام شده است که از جمله آن، کاهش قیمت خرید قطعات خارجی است. در سال ۱۴۰۱، در خرید قطعات خارجی به خصوص در بخش قطعات گیربکس و الکترونیکی، دستاورد‌های بسیار خوبی حاصل شده است و رویه جدید سبب شده ۳ هزار میلیارد تومان کاهش قیمت خرید قطعات خارجی داشته باشیم.»
به عبارتی، تولید ۱۱ ماهه گروه سایپا فاصله ۳۵۷ هزار دستگاهی با برنامه اعلامی محمدعلی تیموری، مدیرعامل برکنار‌شده سایپا دارد. آنطور که آمارها نشان می‌دهد، تولید ماهانه بهمن امسال ۴۷ هزار دستگاه بوده که با تداوم این وضعیت، درنهایت تولید این گروه در سال ۱۴۰۲ به ۵۰۰ هزار دستگاه خواهد رسید که با وعده مدیرعامل برکنار‌شده، فاصله ۳۷ تا ۳۸ درصدی دارد. این موضوع نشان از بیگانگی تیموری با شرایط داخلی خودروسازی سایپا و شرایط اقتصاد کلان و مجموعا عملکرد تولید خودروسازی دارد.
نقشه راهی که اشتباهی بود!
در کنار سایپا که عملکرد تولید آن با آنچه مدیرعامل سابق این گروه آن را نقشه راه می‌دانست فاصله نجومی داشته، در گروه ایران‌خودرو نیز تولید فعلی با نقشه راه شرکت فاصله قابل تاملی دارد. طبق این آمارها، درحالی گروه ایران‌خودرو برای امسال تولید ۷۳۰ هزار دستگاه انواع خودرو را برنامه‌ریزی کرده که طبق آمار‌های ماهانه این گروه، مجموع تولید مکانیکی گروه تا پایان ۱۱ ماهه به ۴۹۵ هزار دستگاه رسیده که علاوه بر کاهش ۱.۵ درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته، با برنامه ۱۲ ماهه امسال هم فاصله ۲۳۵ هزار دستگاهی دارد. اگر تولید اسفندماه گروه ایران‌خودرو همچون بهمن ۴۷ هزار دستگاه باشد، درنهایت تولید گروه تا پایان سال به ۵۴۳ هزار دستگاه خواهد رسید که فاصله ۲۶ درصدی با برنامه هدف‌گذاری‌شده امسال خواهد داشت.
کاهش ۱۱ درصدی فروش خودروسازان دولتی
براساس گزارش‌های ماهانه گروه ایران‌خودرو، تعداد فروش این خودروساز بزرگ دولتی در ۱۱ ماهه امسال ۴۹۱ هزار و ۴۵۷ دستگاه بوده که نسبت به فروش ۵۵۲ هزار و ۷۴۸ دستگاهی ۱۱ ماهه سال گذشته کاهش ۱۱ درصدی (معادل ۶۱ هزار و ۲۹۱ دستگاه) را تجربه کرده است. آنطور که در نمودار قابل مشاهده است، فروش ماهانه ایران‌خودرو در بالاترین تعداد خود مربوط به ماه‌های خرداد و تیرماه به ترتیب با نزدیک به ۵۹ هزار دستگاه و کمترین تعداد فروش مربوط به ماه‌های مرداد تا مهرماه با ۲۸ تا ۴۱ هزار دستگاه بوده است. در سه ماه اخیر نیز فروش این گروه بین ۴۶ تا ۵۲ هزار دستگاه بوده است؛ عددی که در آذرماه و بهمن ۱۴۰۱ به ترتیب ۶۵ و ۶۰ هزار دستگاه ثبت شده است. درمجموع، کاهش ۱.۵ درصدی تولید این خودروساز در ۱۱ ماهه امسال درحالی رخ می‌دهد که فروش گروه نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهش ۱۱درصدی را تجربه کرده است.
وضعیت گفته شده در خصوص فروش گروه ایران‌خودرو در‌مورد فروش شرکت سایپا (شرکت مادر) نیز صدق می‌کند. در این گروه نیز گرچه مجموع تولید مکانیکی شرکت (شامل تولید شرکت‌های سایپا، پارس خودرو، زامیاد و سایپا‌دیزل) نسبت به ۱۱ ماهه سال گذشته رشد یک درصدی داشته، اما فروش شرکت سایپا (شرکت مادر) نسبت به ۱۱ ماهه سال گذشته کاهش نشان می‌دهد؛ براساس این آمارها، در ۱۱ ماهه امسال ۳۱۴ هزار و ۹۲۳ دستگاه به فروش رسانده که نسبت به فروش ۳۵۸ هزار و ۶۱۸ دستگاه در ۱۱ ماهه سال گذشته، کاهش ۱۲.۲ درصدی (۴۳ هزار و ۶۹۵ دستگاه) فروش را نشان می‌دهد.
