احمد توکلی، نماینده مجلس شورای اسلامی، شنبه شب در همایش «بررسی مسائل اقتصادی» که به همت بسیج دانشجویی دانشگاه صنعتی قم در تالار آمفی تئاتر این دانشگاه برگزار شد، با اشاره به اینکه در طول نزدیک به دو ماه به شدت ارزش پول ملی کاهش پیدا کرده است، گفت: این نوسانات باعث بی اطمینانی مردم و بالارفتن ریسک در جامعه می شود و سرمایه گذاری را متوقف می کند.
 
توکلی در ادامه با بیان اینکه در این شرایط سفته بازی زیاد می شود، ابراز داشت: نرخ خرید و فروش ارز در بازار نابسامان بالا می رود تا عده ای درآمد زیادی کسب کنند.
 
این نماینده مجلس با بیان اینکه اکثر مردم پس اندازی به عنوان سرمایه غیرفعال دارند، خاطرنشان کرد: وقتی رابطه پول داخلی و پول خارجی بهم می خورد که در اصطلاح به آن پول داغ می گویند؛ بخشی از مردم به دنبال جذب پولی می روند که ارزش بیشتری داشته باشد.
 
وی افزود: در این شرایط حرکت مردم به سمت خرید دلار و یورو و دیگر پول ها زیاد می شود تا ارزش پولشان از بین نرود.
 
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه سرمایه گذاری در خارج از کشور در این شرایط بیشتر می شود، ابراز داشت: هنگامی که افرادی با رابطه و یا بر اساس تجربه بازار از زمان بالا و پایین رفتن ارز اطلاع داشته باشند، ارز خود را در زمان کاهش قیمت خریداری و زمان افزایش قیمت به فروش می رسانند تا سود بیشتری به دست آورند.
 
چهار پنجم صادرات ایران از نفت است
 
توکلی با اشاره به اینکه برخی واقعیات را در رابطه با بازار ارز باید در نظر داشت، خاطرنشان کرد: حدود چهار پنجم صادرات ایران از نفت است و درآمد صادراتی ایران حدود 80 درصد از فروش نفت تامین می شود.
 
وی افزود: دولت حدود 80 درصد از عرضه را در اختیار دارد و بقیه مردم 20 درصد از صادرات را در اختیار دارد و بازار نامتعادل می باشد.
 
عدم رقابتی بودن بازار ارز مشکل آفرین است
 
این نماینده مجلس با بیان اینکه محل فروش ارز در کشور دولت و از طریق بانک مرکزی می باشد، گفت: بزرگترین خریدار ارز دولت است و بزرگترین عرضه کننده ارز نیز دولت است و در نتیجه بازار ارز رقابتی نیست و اگر دولت تب و لرز کند، بازار بهم می ریزد.
 
مقصر اصلی مشکلات اقتصادی دولت است
 
توکلی با اشاره به اینکه نباید بی لیاقتی سیاستگذاری های دولت در بروز مشکلات اقتصادی به گردن تحریم ها انداخت، گفت: دولت وجود مشکلات را ناشی از تحریم های اقتصادی کشورهای خارجی می داند؛ در حالی که مقصر اصلی خود دولت است.
 
این نماینده مجلس با اشاره به اینکه استفاده بیش از اندازه از ارز نفتی در بودجه دولت، افزایش بدهی بانک ها به بانک مرکزی و یارانه نقدی از علل رشد نقدینگی است، گفت: نقدینگی نامتناسب با تولید ملی مهمترین عامل افزایش نرخ ارز در کشور است.
 
توكلي با اشاره به اینکه کالا ها به دو دسته قابل تجارت و غیرقابل تجارت تقسیم می شود، بیان داشت: اجناسی همانند برنج و پارچه به کشور وارد می شود؛ ولی زمین و خانه وارد نمی شود که این عامل تورم در این بخش ها ایجاد می کند و بخش به بخش های دیگر وارد می شود.
 
هر کار عمرانی، توسعه ای نیست/ مجلس کمک کار دولت بود
 
وي با اشاره به اینکه فروش ارز به بانک مرکزی و خرید ریال از بانک مرکزی باعث افزایش تورم می شود، گفت: هر کار عمرانی توسعه ای نیست و مجلس نیز به این دست اندازی کمک می کرد تا این که کار عمرانی سریع تر انجام شود.
 
فعالیت های عمرانی دولت عوام فریبی است
 
این استاد اقتصاد با اشاره به اینکه فعالیت های عمرانی دولت عوام فریبی است، گفت: کار عمرانی به معنی آن نیست که پول خرج کرده ولی کار توسعه ای انجام ندهیم؛ دولت با کارهای عوام فریبانه هزینه های کشور را خرج کرده است.
 
شروع مشکلات اقتصادی از سال 84 بود
 
توكلي با اشاره به اینکه احمدی نژاد در سال 84 که وضعیتش مشخص نبود، بنده را به ریاست جمهوری دعوت کرد و گفت که من می خواهم بودجه عمرانی را دوبرابر کنم، بيان كرد: من در آن جلسه مخالفت کرده و بیماری هلندی را برای رئیس جمهور و اعضای حاضر توضیح دادم.
 
وی در ادامه افزود: رئیس جمهور تشکر کرد و در ادامه گفت که ما می توانیم و من گفتم که همه این بیماری را می دانیم ولی در تشخیص آن با هم تفاوت داریم.
 
مسئول سابق مرکز پژوهش های مجلس ادامه داد:داوودی، معاون اول به من گفت که حالا که رئیس جمهور این کار را انجام می دهد، به او اعتماد کنیم. من به او گفتم که چرا باید به کار اشتباهی که نتیجه آن مشخص است، اعتماد کنیم.
 
توکلی با تاکید بر اینکه دولت و مجلس درخرج درآمد های نفتی شتاب کردند، خاطرنشان کرد: متاسفانه مردم هم فشار آوردند که سهم ما کجاست و همه را از پول نفت برای کارهای عمرانی می خواستیم، نتیجه این شد که حساب ذخیره ارزی صفر شد و این زمان که نیاز به استفاده از ذخیره ارزی شده ایم، پولی در ذخیره ارزی نداریم.
 
مسکن مهر عاقلانه انجام نشد
 
وي با اشاره به اینکه اگر در مسکن مهر عقل به کار می رفت، کار بسیار خوبی بود، تصریح کرد: برای ساخت مسکن های مهر 30 هزار میلیار تومان از بانک مرکزی اضافه برداشت شده است و نقدینگی آن در جامعه در بخش بازار سکه و ارز نشان داد.
 
این نماینده مجلس با بیان اینکه در بازار تورمی انتظارات تورمی هم شکل صعودی به خود می گیرد، بيان داشت: این یعنی این که شما فکر می کنید که سال، ماه، هفته و روز دیگر اجناس گران تر می شود و همه مردم خرید ها را جلو می اندازند و خرید افزایش می یابد و در مقابل آن فروشنده می گوید که اگر من جنس خود را امروز به فروش نرسانم، روز دیگر قیمت آن بالاتر می رود.
 
اقتصاد کشور فاسد بوده و رقابتی نیست
 
توکلی با اشاره به اینکه انتظارات تورمی خود تورم زاست و سفته بازی را زیاد کرده و خرید را برای فروش افزایش می دهد، گفت: در بازار های ارز دنیا در روز 3980 میلیارد دلار از بازار سفته بازی است و هیچ مشکل اقتصادی رخ نمی دهد؛ ولی در کشور ما فساد فعال بوده و بازار رقابتی نیست، اگر کسی اطلاعات ارز را از بانک مرکزی خارج کند، می تواند که در بازار دست داشته باشد.
 
وی با اشاره به اینکه هنگامی که ارز در کشور با کاهش قیمت مواجه گردد، طی تجربه پس از مدتی افزایش قیمت در بر خواهد داشت و در نتیجه تقاضا برای خرید زیاد می شود، بيان داشت: بعضی دولتی ها که این مسئله را نمی فهمند یا نمی خواهند بفهمند که عرضه ارز ارزان قیمت تقاضا را زیاد می کند.
 
نماینده مردم تهران در مجلس با تاکید بر اینکه بی کفایتی مقامات پولی و اقتصادی دولت عامل اصلی مشکلات اقتصادی است، گفت: در این شرایطی که کشور ما تحریم می باشد و برای ورود کالاهای مورد نیاز مجبور است که از مسیرهایی هزینه بردار اقدام كند، کشورهای مثل کره و چین می گویند که چون شما در تحریم هستید، برای ما هزینه بردار است، پس به ما پولی اضافه برای دور زدن آن دهيد.
 
مسئولان اقتصادی در برابر رئیس جمهور بی اراده هستند
 
توكلي با اشاره به اینکه مسئولان اقتصادی کشور حتی یک روز نتوانستند روی حرف خود بایستند، اظهار داشت: علت اصلی آن این است که آدم های بدون اراده در راس مدیریت اقتصادی کشور قرار گرفته اند که گوش به فرمان مطلق رئیس جمهور می باشند و فرقی نمی کند که راست یا دروغ حرفی را زده باشند.
 
دولت در کار خود به عمد و یا بدون عمد تعلل کرد
 
وي با بیان اینکه بزرگترین وظیفه بانک ملی حفظ ارزش پول ملی است؛ ولی 18 روز دستور کنترل قیمت ارز را دولت به تاخیر انداختند، بيان داشت: دولت شهریور ماه یک دلار ارز مداخله ای در بازار نیاورد و به اعتراضات نمایندگان مجلس هیچ جوابی نداده و حرف های غیر قابل قبول خود را انکار می کردند.
 
مسئول سابق مرکز پژوهش های مجلس افزود: بنده از بهمنی سوال پرسیدم که ارز به چه کسی فروختید؟ وي پاسخ گفت که به یک شرکت دولتی واگذار کرده ایم؛ آیا این کار تاثیری در بازار می گذارد و ارز را بالا نمی برد، شیب تند باعث بالابردن افزایش قیمت ارز در طول مدت زمان کوتاهی و 30 درصد کاهش ارزش پول ملی در یک ماه شد.
 
توكلي با اشاره به اینکه مسیرهای تاثیر تغییرات نرخ ارز بر اقتصاد، بر صادرات و واردات و همچنین بر قدرت رقابت خارجی اثر می گذارد، گفت: این تغییرات نرخ بر تامین بودجه دولت، سطح عمومی قیمت ها و تولید و سرمایه گذاری تاثیر مستقیم می گذارد.
 
شوک بحرانی تولید داخلی را متوقف می کند
 
وي با بیان اینکه شوک بحرانی تولید داخلی را متوقف می کند و اطمینان بازار را از بین می برد، اظهار داشت: دولت مکزیک در سال 1994 تصمیم گرفت که ارزش پول ملی خود را 15 درصد کاهش دهد؛ مردم ترسیدند و هجوم مردم خرید دلار را افزایش داد.
 
این استاد دانشگاه در ادامه گفت: دولت آمریکا دستپاچه شد و پول به میدان آوردند که تقاضای مردم زمین نمانده و اقتصاد مکزیک از بین نرود و در عرض چند روز 54 میلیارد دلار به این بازار تزریق کردند تا اعتماد مردم را به بازار خود بازگردانند.
 
توكلي با اشاره به اینکه در بازاری که نوسان وجود دارد، تجار از عرضه کالای موجودشان خودداری کرده و احتکار افزایش می یابد، گفت: میل به خرید کالای با دوام افزایش یافته و قیمت آنها بالا می رود؛ کارخانه داران از تولید دست می کشند، واردات به شدت آسیب می بیند، صادرات گران تمام می شود و حتی ممکن است قدرت رقابت خارجی کاهش یابد و در نهایت ریسک و نااطمینانی بر بازار مستولی می شود.
 
شوک های اقتصادی راه حل فوری ندارد
 
نماینده مردم تهران در مجلس با تاکید بر اینکه شوک های اقتصادی راه حل فوری ندارد، بيان داشت: شوک حاصل از مسائل اقتصادی برای برخی باور پذیر نیست، تعیین تکلیف وقت بر است و پس از بررسی های انجام شده باید منتظر اثرگذاری سیاستگذاری بود.
 
توكلي تاکید کرد: اگر سیاستمداری گفت که من در عرض چند روز مشکلات اقتصادی را درست می کنم، دروغ گوست.
 
وي با بیان اینکه شوک اقتصادی آثار منفی آن در عرض شش ماه گذشته مشخص می شود، گفت: شوک حاصل از افزایش نرخ ارز قیمت ها را بالا برده است؛ ولی وقتی با دلار چند هزار تومانی کالا تولید شود، آن موقع مردم نتیجه سیاستگذاری اقتصادی را مشاهده می کنند.
 
این نماینده مجلس با اشاره به اینکه بازار ارز دچار بازار عدم اعتماد نسبت به مدیریت ناتوان دولتی است و راهبردی برای خود ندارد، بیان داشت: اصلی ترین راه حل برطرف کردن مشکلات اقتصادی، اصلاح اعتماد مردم از طریق راه حل سیاسی است.