دریاچه زیبای مهارلو که دریاچهای مملو از نمک است با ورود روان آبهای آلوده و فاضلابهای شهری از طریق رودخانههایی که دریاچه را تغذیه میکنند با آلودگی های متعدد مواجه شده است و حال و ورز خوشی ندارد.
امروزه آلودگی زیست محیطی ناشی از تولید و رهاسازی فاضلاب در طبیعت دیگر مختص نقطه خاصی از کشورمان نیست بلکه ورود روان آبها و فاضلابها به رودخانه ها، تالابها و دریاچهها درمناطق گوناگونی اعم از شمال، جنوب، غرب و مرکز کشور مشاهده میشود؛ بدون آن که کسی در قبال این مساله زیست محیطی احساس مسئولیت کند و پاسخگو باشد.
ورود روان آبها و فاضلابهای خانگی و صنعتی در اکثر شهرهای منتهی به دریا و رودخانه در اقصی نقاط ایران روزبه روز تشدید میشود و دلیل آن را هم باید در عدم نظارتها و عدم احساس مسئولیت برخی مسئولان در قبال مسائل زیست محیطی و حفظ آب و خاک جستجو کرد.
رودخانههای شمال کشور و همچنین دریای خزر از دیرباز با معضل ورود فاضلاب، شیرآبه و زباله دست و پنجه نرم میکنند و روز به روز مسائل زیست محیطی این مناطق بغرنجتر میشود؛ این در حالی است که در مناطق دیگری از کشورمان از جمله در استانهای جنوبی نظیر هرمزگان، بوشهر و خوزستان هم ورود فاضلاب به رودخانهها و دریا نه فقط محیط زیست و طبیعت این مناطق را با مخاطرات فراوان مواجه کرده، بلکه سلامت انسانها و آبزیان را هم در معرض تهدید جدی قرار داده است.
در این میان استان فارس از جمله مناطق کشورمان است که شرایط مشابهی با استانهای شمالی و جنوبی کشور پیدا کرده است؛ به عنوان مثال دریاچه مهارلو با معضل ورود روان آب و فاضلاب مواجه و اکو سیستم آن به خطر افتاده است.
دریاچه زیبای مهارلو که دریاچهای مملو از نمک است با ورود روان آبهای آلوده و فاضلابهای شهری از طریق رودخانههایی که دریاچه را تغذیه میکنند با آلودگی های متعدد مواجه شده است و حال و ورز خوشی ندارد.
مهارلو دریاچهای به وسعت ۲۵هزار هکتاری است که در جنوب شرقی شهر شیراز واقع شده و به دریاچه صورتی هم معروف است. این دریاچه با وجود جاذبههای گردشگری و اکوسیستم زیست محیطی برای پرندگان مهاجر؛ گریبانگیر مشکلات و معضلاتی از جمله آلودگیهای محیطی شده است که این مساله حیات منطقه را هم تهدید میکند.
با این وجود گفته میشود که نمک دریاچه فقط در بخشهای صنعتی مصرف میشود و در بخش خوراکی مورد استفاده قرار نمیگیرد، اما لازم است تا نظارتها در این باره افزایش یابد.
معاون نظارت و پایش اداره کل محیط زیست استان فارس در گفتگو با فارس به ۳ رودخانه تغذیه کننده دریاچه مهارلو اشاره میکند و میگوید: ۳ رودخانه سروستان، خشک شیراز و چنار راهدار دریاچه مهارلو را تغذیه میکنند و ورودیهای اصلی آن هستند؛ علاوه بر آنها دریاچههای کوچکی هم در قسمت شمالی دریاچه وجود دارد که زمانی جزو منابع تغذیه کننده مهارلو بوده اند، اما به علت خشکسالیهای اخیر، اکنون وضع مطلوبی ندارند
قاسم نهاوندی با بیان این که برخی روان آبهای سطحی در سطح شهر به ۲ رودخانه خشک و چنار راهدار هدایت میشوند و در نهایت به دریاچه مهارلو میریزند، دلیل اصلی انتقال آلودگی به دریاچه مهارلو را رودخانه چنار راهدار میداند و میافزاید: رودخانه چنار راهدار به عنوان اصلیترین دلیل آلودگی دریاچه شناخته شده است، این رودخانه به خاطر روان آبهای سطحی، فاضلابها و پسابهای خروجی از برخی تصفیهخانهها که از نقاط مختلف به آن هدایت میشود و درنهایت به دریاچه میریزد، سبب ایجاد آلودگی در دریاچه مهارلو شده است.
وی با اشاره به این که آلودگیهای زیادی دریاچه مهارلو را در گذشته تهدید میکردند، ادامه میدهد: در گذشته آلودگیهای مختلفی دریاچه را در معرض خطر و آسیب قرار داده بودند، اما با پیگیریهای موثراداره محیط زیست بسیاری از این عوامل تهدید کننده رفع شدند.
برای مثال ۳ واحد صنعتی نشاسته سازی با پیگیریهای اداره محیط زیست و اقدامات قانونی موظف شدند تا از سیستم تصفیه فاضلاب استفاده کنند و همچنین فرایند تولید را با دستگاههای پیشرفتهتر به گونهای تغییر دهند که حداقل میزان مصرف آب و حداقل میزان تولید پساب را داشته باشند.
نهاوندی میافزاید: اکنون با رفع مشکل ورود فاضلاب تصفیه نشده این ۳ واحد صنعتی، بخش قابل توجهی از آلودگی که توسط رودخانه چنار راهدار وارد دریاچه میشد و بخشی از بوی نامطبوع ناشی از این پسابها در کمربندی، رفع شده است.
وی عامل دیگر آلودگی را فاضلاب فرودگاه شهید دستغیب شیراز میداند و ادامه میدهد: بخش دیگری از آلودگیهای دریاچه مهارلو از طریق ورود فاضلاب فرودگاه به وجود میآمد که با پیگیریهای قضایی و محیط زیست به شبکه فاضلاب شهری متصل شدند و از ورود آلودگی به مهارلو جلو گیری شد.
نهاوندی به وجود آلودگیهای نقطهای در اطراف دریاچه مهارلو هم اشاره میکند و میافزاید: باوجود رفع موانع خطرساز برای دریاچه که پیشتر به آنها اشاره شده متاسفانه هنوز آلودگیهای نقطهای در منطقه وجود دارد که درحال پیگیری برای رفع آنها هستیم.
وی تاکید میکند: باوجود نظارتهای اداره محیط زیست گاهی اوقات تخلفاتی انجام و سبب میشود فاضلاب و آلودگیها به طور مقطعی وارد زهکش منتهی به دریاچه مهارلو شود. همچنین سیدمحمد مظلومی مدیر نظارت و ارزیابی مواد خوراکی، آشامیدنی، آرایشی و بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شیراز درباره نمک دریاچه مهارلو میگوید: مجوز برداشت نمک از دریاچه مهارلو که تاکنون صادر شده، برای مصارف خوراکی نبوده است و تمامی آن باید در صنایع به ویژه صنعت پتروشیمی استفاده شود.