امتحانات نهایی امسال از آن‌دست آزمون‌های خاص بود که چالش‌ها و حواشی متعددی را به‌دنبال‌داشت. از اختلال در سامانه صدور کارت و حذف برخی سؤالات و توزیع نمره آن در بین سایر سؤالات گرفته تا بلاتکلیفی دراعلام نتایج این آزمون‌ها!
حالا بماند که پیش از شروع امتحانات، غلامعباس ترکی، معاون قضایی دادستان کل کشور در پیگیری حقوق عامه و پیشگیری از وقوع جرم در نامه‌‌ای به رضا مراد صحرایی، وزیر آموزش‌وپرورش درباره مشکلات احتمالی برگزاری این امتحانات هشدارهایی داده بود اما به نظر می‌رسد بازهم زور آموزش‌وپرورش به پیشگیری از این مشکلات نرسید. برگزاری امتحان‌نهایی، آن‌هم برای سه پایه تحصیلی، کاری بس بزرگ و دشوار بودکه دقت وتوجه زیاد آموزش‌وپرورش را در این خصوص می‌طلبید. اما گویا هنوز زیرساختهای لازم برای استانداردسازی فضاهای آموزشی به ویژه در زمان امتحانات نهایی مهیا نیست، چرا که این وزارتخانه، در ساده‌ترین بخش ماجرا یعنی گرفتن کارت ورود به جلسه تا فقدان بسترهای فنی و تجهیزات و امکانات مورد نیاز برای برگزاری آزمون با مشکلاتی مواجه بود. اما سؤال اینجاست که اگر زیرساختهای آموزشی کشور فراهم نبود پس چرا مقاطع دیگر هم به جمع آزمون‌دهندگان امسال اضافه و به مضاعف‌شدن چالش‌های برگزاری آزمون‌های نهایی منجر شد؟
تعویق در امتحانات نهایی برای اولین بار!
در همان ابتدای مسیر برگزاری امتحانات نهایی، دانشآموزان در دریافت کارت ورود به جلسه با مشکل اخلال در سامانه مواجه شدند و برای اولین بار بود که برگزاری امتحانات نهایی درکشور به تعویق افتاد. البته شیوا قاسمی‌پور، عضو هیات‌‌رئیسه کمیسیون آموزش مجلس هم این ماجرا را ضعف در زیرساختهای آموزش‌وپرورش خواند که به هیچ عنوان قابل پذیرش نیست.
دانشآموزان یازدهمی، همچنان سرگردان!
به هر ضرب و زوری بود امتحانات نهایی برگزار شد، اما گلایه‌ها همچنان ادامه داشت. از طرفی دانشآموزان نابینا نسبت به عدم ارائه سؤالات به خط بریل و مشکل برای پاسخگویی با مشکلاتی مواجه بودند. اما شاید مهم‌‌ترین بخش این شکوه‌ها مربوط به زمان اعلام نتایج مخصوصا برای پایه دهم و یازدهم بود. سیدعلی جعفری، رئیس گروه برنامه‌ریزی مرکز ارزشیابی آموزش‌وپرورش امیدوار است که نتایج به زودی اعلام شود و به ما می‌گوید: «نتایج و اعتراض‌های پایه دوازدهم اعلام و کار جمع‌بندی شده است. پایه دهم را باید نگاه کنم اما به احتمال خیلی زیاد کارنامه‌شان فعال است. نتایج پایه یازدهم هم در حال جمع‌بندی است و امیدوارم تا فردا شب نتایج نهایی اعلام شود.» این موضوع در حالی‌است که طبق اعلام وزارت آموزش‌وپرورش، آزمون‌های جبرانی تابستان هم از ۱۵مردادماه آغاز می‌شود. اما با وجود این‌که تصحیح اوراق امتحانی امسال به‌صورت الکترونیکی بود، جعفری علت عمده تاخیر به‌وجودآمده را تاخیر در برگزاری آزمون‌ها دانسته و می‌افزاید:«تعطیلی‌های به‌وجود آمده در همین مدت هم روند تصحیح برگه‌ها را کند کرده است، چراکه به‌هرحال مصحح باید به حوزه تصحیح یا مدرسه مراجعه کند.»
به نظر می‌رسد مشکلات دانشآموزان در امتحانات نهایی محدود به این موارد نبوده و به همین‌جا ختم نمی‌شود و شاید کمبود برخی از زیرساخت‌ها در این خصوص به چشم می‌خورد؛ موضوعی که نیاز به بررسی جامع‌تر و پاسخگویی شفاف‌تر از سوی مسئولان دارد.
ادعای یک استانداردسازی طبیعی!
با این‌که بارها مسئولان وزارت آموزش‌وپرورش درباره استاندارد بودن سؤالات امتحانات نهایی صحبت‌های مختلفی کردند، اما جعفری این اقدام را صرفا به جهت استانداردسازی سؤالات دانسته و توضیح می‌دهد: «از لحظه‌ای که سؤالات طراحی و تا زمانی که به جمع‌بندی و اعلام نتایج می‌رسد باید یک استانداردسازی در پرداخت، اجرا، ارسال و دریافت آنها انجام شود. تمامی این مراحل انجام شده اما در مرحله آخر مسلما سؤالات باید به لحاظ کمی نیز بررسی شود. این‌که آیا شاخص‌های روان‌سنجی مد نظر را دارند یا نه؟ این کار سال‌های گذشته اجرا، اما با وجود این‌که محدودیت‌هایی در تصحیح الکترونیکی سؤالات داشتیم، کمی ناقص انجام می‌شد، ولی امسال به‌صورت فراگیر برای همه سؤالات در سطح کشور انجام شد چرا که تعداد ۱۰سؤال، استانداردهای لازم را نداشت. ما ۲۹ عنوان درس و حدود ۴۰۰سؤال داریم و همه تلاش‌مان بر این است تا این موارد استانداردهای لازم را داشته باشد. طبیعی است که در تعدادی از سؤالات این اتفاق رخ دهد. خیلی هم موضوع غیرطبیعی‌ای نیست و در همه آزمون‌ها این اتفاق معمول است.»
حدود یک میلیون و ۸۰۰ هزار دانش آموز در آزمون‌های نهایی امسال شرکت کردند.
