جنگ‌های دنیای امروز، فضای جدیدی را تجربه می‌کنند. دیگر برای حذف دشمن
نیازی به قشون‌کشی نظامی و حضور فیزیکی در کارزارهای جنگی نیست، کافی است
تکمهای را فشار دهید و فردی را که گاه ممکن است تنها تصور کرده‌اید که
دشمن است از میان ببرید.
به گزارش قانون، سوم نوامبر، دهمین سالگرد آغاز سومین جنگ آمریکا (پس از
جنگ عراق و افغانستان) بود، کمپینی که یکی از ویژگی‌های آن، کشتن افراد در
میدان‌های غیرجنگی به صورت هدفمند است. خلاف دیگر جنگ‌ها، هیچ مراسمی در
کاخ‌سفید، پنتاگون یا میادین اصلی شهر برای قدردانی از دست‌اندرکاران نظامی
و غیرنظامی درگیر این جنگ برگزار نمی‌شود. این جنگ در واقع کاملا پنهانی و
بدون اعلام علنی، توسط سازمان اطلاعات مرکزی (CIA) و فرماندهی مشترک
عملیاتهای ویژه (JSOC) زیر نظر مستقیم کاخ‌سفید هدایت می‌شود. گذشته از
نامشخص بودن سازمان و نهادی که مجری این طرح است، یکی از مشخصه‌های بارز
"جنگ سوم”، عدم شفافیت و پاسخ‌گویی مقام‌های آمریکایی است.
جنگ سوم با حمله هواپیماهای بدون سرنشین (پهپاد) به یمن آغاز شد و دو هدف
ساده داشت: جلوگیری از حمله مجدد به خاک آمریکا و دستگیری یا کشتن اعضای
فعال القاعده. مقام‌های دولت "جورج بوش” بارها بحث حملات پیشگیرانه علیه
پناهگاه‌های امن تروریست‌ها را مطرح کردند. درست پنج روز پس از حملات 11
سپتامبر، "دیک چنی”، معاون اول رئیسجمهوری آمریکا گفت که احتمالا ایالات
متحده باید در تاریکی (برای مقابله با تروریسم) کار کند و مقام‌های
آمریکایی چندی بعد از چراغ سبز رئیسجمهوری به سیا برای انجام هر کاری که
لازم است خبر دادند!”
یک مامور سابق سیا تخمین زده است که حدود 500 مظنون تروریستی در فهرست این
سازمان وجود دارد که باید از طریق هواپیماهای بدون سرنشین کشته شوند! این
غول‌های آهنین تاکنون در پاکستان، یمن، افغانستان، سومالی، عراق و لیبی
مورد استفاده قرار گرفته‌اند اما بیشترین حضورشان در پاکستان بوده و بهانه
این حضور گسترده نیز وجود القاعده و طالبان در این منطقه است؛ گروه‌هایی که
اغلب به صورت پنهانی فعالیت می‌کنند و مخفیگاه‌شان نیز بیشتر مناطق
کوهستانی مرزی است.
اما مهم‌ترین مسئلهای که در رابطه با استفاده از این هواپیماهای بدون
سرنشین وجود دارد این است که در هنگام استفاده از این پهپادها تنها نیروهای
نظامی موردنظر یا تروریست‌ها کشته یا زخمی نمیشوند، بلکه به گفته
سازمان‌های بینالمللی فعال در زمینه حقوق بشر، از سال 2004 تاکنون تنها
بیش از سه هزار غیرنظامی در حملات آمریکا با استفاده از هواپیماهای بدون
سرنشین در مناطق قبیله‌نشین پاکستان کشته شده‌اند. پنتاگون نیز خود تایید
کرده است که تاکنون بیش از 50 هزار غیرنظامی در جریان این حملات مجروح
شده‌اند.
نعمت احمدی، کارشناس مسائل حقوقی، در رابطه با این مسئله می‌گوید: "مرزهای
زمینی و هوایی هر کشوری محدوده جغرافیایی آن کشور محسوب می شود و قانونا
تجاوز به آن تجاوز به کل کشور است؛ حال هواپیما بدون سرنشین باشد، با
سرنشین باشد، دنبال تروریست خاصی باشد یا... بنابراین اکنون آمریکا در حال
تجاوز به حریم هوایی پاکستان است و اگر پاکستان بخواهد می‌تواند به سازمان
ملل مراجعه و مسئله را در شورای امنیت مطرح کند تا قطعنامه‌ای علیه آمریکا
صادر شود."
احمدی بر این باور است به دلیل عدم مراجعه کشورهایی چون پاکستان به سازمان ملل و شکایت از ایالات متحده یک بازی "موش و گربه" است.
یعنی این کشورها تنها در ظاهر به افکار عمومی خود و گروه‌هایی که مورد حمله
قرار می‌گیرند، میگویند که نسبت به این اقدام آمریکا معترض هستند.
بنابراین، کشوری چون پاکستان چراغ سبز را به آمریکا نشان داده و اکنون تنها
برای اقناع افکار عمومی این اعتراضهای لفظی را علیه آمریکا به‌کار
می‌برد. "پیرمحمد ملازهی"، کارشناس مسائل پاکستان، نیز معتقد است که
این‌گونه اقدام‌های آمریکا در قوانین مدنی نمی‌گنجد و در حیطه قوانین جنگی و
ضدتروریستی قابل تعریف و توجیه است.
به گفته وی، آن بخشی از کارکرد این هواپیماها که برای کشتن تروریست‌ها
به‌کار گرفته می‌شود در قوانین جنگی قابل توجیه است اما تخریب خانه‌های
غیرنظامیان و کشته شدن آن‌ها توسط این هواپیماها در هیچ قانونی قابل توجیه
نیست.
اگرچه 10 سال از آغاز جنگ سوم میگذرد اما هیچ نشانه‌ای دال بر پایان
احتمالی این جنگ در آینده نزدیک دیده نمی‌شود. در جریان آخرین مناظره
انتخاباتی در آمریکا، "میت رامنی”، کاندیدای جمهوری‌خواهان، به گرمی حمله
هواپیماهای بدون سرنشین در دولت اوباما را تایید کرد و گفت: "کاملا از این
اقدام حمایت میکنم و معتقدم که رئیسجمهوری حق دارد از این فناوری استفاده
کند. فکر میکنم که ما باید این مسیر را ادامه بدهیم.”
