لخته‌های خونی در دوران قاعدگی، به‌ویژه در روزهای ابتدایی پریود و زمانی که خونریزی شدید باشد، شایع هستند. با این حال، یک پزشک توضیح می‌دهد که در چه مواقعی این لخته‌ها می‌توانند نشانه‌ی مشکل جدی‌تری باشند.
به گزارش انتخاب و به نقل از انلی مای هلث؛ قاعدگی، یا همان پریود، با خروج خون از بدن همراه است که در افراد مختلف می‌تواند از نظر رنگ و قوام متفاوت باشد. در حالی که خون تازه معمولاً به رنگ قرمز روشن است، خون قهوه‌ای معمولاً نشان‌دهنده‌ی خونی است که قدری قدیمی‌تر بوده و معمولاً در آغاز یا پایان پریود دیده می‌شود. از طرفی، خونریزی رقیق و آبکی اغلب نشان‌دهنده‌ی جریان سبک‌تر قاعدگی است، در حالی که خون غلیظ و چسبناک، معمولاً با جریان سنگین‌تر و رنگ تیره‌تر همراه است.
در این میان، برخی افراد ممکن است در دوران قاعدگی لخته‌هایی را مشاهده کنند که به صورت توده‌هایی از خون بوده و گاه شبیه به بافت به نظر می‌رسند. در اکثر مواقع، این لخته‌ها طبیعی هستند، اما گاهی باید آن‌ها را جدی گرفت.
علت ایجاد لخته‌های خونی در دوران قاعدگی چیست؟
دکتر آرچنا دهاوان باجِج، متخصص زنان، زایمان و ناباروری از کلینیک Nurture IVF دهلی نو، می‌گوید:
«لخته‌های خونی در دوران قاعدگی شایع هستند و به‌ندرت جای نگرانی دارند. بیشتر زنانی که پریود می‌شوند، در مقطعی از زندگی خود با این لخته‌ها مواجه می‌شوند.»
این لخته‌ها زمانی شکل می‌گیرند که خون قاعدگی در داخل رحم جمع شده و شروع به لخته شدن می‌کند؛ سپس به‌صورت خودبه‌خود یا هنگام رفتن به دستشویی از بدن خارج می‌شوند.
او توضیح می‌دهد:
«سیستم ضدانعقاد طبیعی بدن معمولاً این تجمع‌های خونی را تجزیه می‌کند. اما زمانی که شدت خونریزی بیش از توان بدن برای تولید عوامل رقیق‌کننده باشد، لخته‌ها راحت‌تر تشکیل می‌شوند. این روند بیشتر در چند روز اول قاعدگی که معمولاً خونریزی شدیدتر است، رخ می‌دهد.»
چه زمانی لخته‌های خونی نگران‌کننده هستند؟
به طور کلی، قاعدگی زمانی طبیعی در نظر گرفته می‌شود که خونریزی بین ۴ تا ۵ روز طول بکشد و حجم خون دفع‌شده کمتر از ۲ تا ۳ قاشق غذاخوری باشد.
طبق اعلام مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) در آمریکا، اگر مجبور شوید ظرف کمتر از دو ساعت نوار یا تامپون خود را عوض کنید یا لخته‌های خونی بزرگی دفع کنید، این می‌تواند نشانه‌ی خونریزی شدید باشد.
اگرچه لخته‌های خونی معمولاً طبیعی هستند، اما دکتر باجج هشدار می‌دهد که اگر لخته‌هایی به اندازه‌ی بزرگ‌تر از یک انگور مشاهده کردید، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
او می‌گوید:
«لخته‌های بزرگ ممکن است در دوران پریودهای سنگین ایجاد شوند و می‌توانند نشان‌دهنده‌ی یک مشکل پزشکی مهم باشند. اگر خونریزی شما بیشتر از حالت معمول باشد و مجبور باشید هر ساعت یک نوار بهداشتی یا تامپون را تعویض کنید، لازم است موضوع را پیگیری کنید.»
آیا لخته‌های قاعدگی می‌توانند نشانه‌ای از فیبروم یا اندومتریوز باشند؟
بر اساس مطالعه‌ای که در نشریه‌ی Frontiers in Reproductive Health منتشر شده، خونریزی شدید قاعدگی یکی از علائم شایع در شرایطی مانند اندومتریوز و فیبروم‌های رحمی است، که در آن ممکن است لخته‌های خونی بزرگ نیز وجود داشته باشند.
فیبروم‌ها توده‌های خوش‌خیم رحمی هستند که می‌توانند باعث خونریزی شدید و ایجاد لخته شوند. اندومتریوز نیز اختلالی است که در آن بافتی مشابه بافت داخلی رحم در خارج از رحم رشد می‌کند و می‌تواند باعث پریودهای شدید شود.
سایر علل ممکن شامل پولیپ‌ها، اختلالات انعقادی و آدنومیوز هستند. دکتر باجج تأکید می‌کند:
«اگر دچار گرفتگی‌های شدید، خونریزی‌هایی که قطع نمی‌شوند یا خستگی مفرط هستید، به پزشک مراجعه کنید تا علت مشخص شده و گزینه‌های درمانی بررسی شوند.»
گزینه‌های درمانی
درمان لخته‌های بزرگ در دوران قاعدگی بسته به علت ایجاد آن متفاوت است و پزشک ممکن است از آزمایش‌ها و بررسی‌های مختلف برای تشخیص استفاده کند.
دکتر باجج می‌گوید:
«اگر لخته‌های غیرعادی در قاعدگی خود مشاهده می‌کنید، پزشک معمولاً معاینه‌ی فیزیکی و لگنی انجام داده و تست‌هایی برای بررسی هورمون‌های استروژن، پروژسترون و عملکرد تیروئید تجویز می‌کند.»
او اضافه می‌کند که تست‌های تصویربرداری مانند سونوگرافی لگن، سونوگرافی ترانس‌واژینال، ام‌آر‌آی لگن، هیستروسکوپی و نمونه‌برداری از آندومتر (بیوپسی رحم) نیز ممکن است برای بررسی ناهنجاری‌های رحمی یا دهانه‌ی رحم انجام شود.
همچنین سونوگرافی رحم می‌تواند وجود فیبروم، پولیپ یا آدنومیوز را نشان دهد.
جمع‌بندی
لخته‌های خونی معمولاً طبیعی هستند، به‌ویژه در یکی دو روز اول قاعدگی. با این حال، در برخی موارد می‌توانند نشانه‌ای از مشکلات زمینه‌ای جدی‌تری مانند اندومتریوز یا فیبروم رحمی باشند. نکته‌ی مهم این است که به علائم همراه دیگر توجه داشته باشید و در صورت نیاز، برای معاینه و تشخیص دقیق به پزشک مراجعه کنید. تشخیص درست، کلید درمان مناسب و به‌موقع است.
