طبق اطلاعات موجود از صنعت آب کشور، شرایط اصلاً برای تابستان مساعد نیست. شهر بزرگ مشهد و اطراف آن در اثر سدسازیهای طالبان درگیر کمبود آب شدید و خشکی سد دوستیاند. اصفهان نیز باید به چندین شهر آب دهد و سد زاینده رود آنقدر توان ندارد. از سوی دیگر تهران نیز با جمعیت بالا و بارش کم مواجه شده است. به طور کلی فلات مرکزی ایران باید دست به چند انتخاب سخت در حوزه تأمین آب بزند که مهمترین آن محدودسازی کشاورزی است. اقدامی که نتایج اجتماعی دشواری به دنبال دارد، اما راهکار مناسب دیگری نیز ارائه نشده است.
استاندار تهران گفت: در پنجمین سال خشکسالی پیاپی، منابع آب زیرزمینی استان تهی شده و ۶۵ درصد مردم روزانه بیش از ۱۳۰ لیتر آب مصرف میکنند؛ رقمی فراتر از استانداردهای جهانی!
محسن موسوی خوانساری، کارشناس آب، درباره وضعیت بحرانی فلات مرکزی در حوزه آب به «انتخاب» گفت: کشور ایران شامل ۶ حوزه اصلی است؛ حوزه فلات مرکزی ما، چون کمترین بارش را دارد و امسال هم دچار خشکسالی شدیدی شده، مشکل اصلی ما در مرکز است. شهر مشهد به شدت آسیبپذیر است، کارده و دوستی هم آب ندارند. تهران که سد لتیان و امیرکبیر (کرج) را دارد به شدت درگیر کمبود است. سد زاینده رود اصفهان هم شرایط خوبی ندارد. در حوزه جنوب غربی شامل رودخانه کارون هم دچار خشکسالیاند. در کهکیلویه و بویراحمد هم به شدت کمبود بارش داشتیم. باید در فلات مرکزی که پایتخت کشور و ۷۰ درصدی جمعیت کشور را در خود دارد، صرفهجویی بیشتری انجام دهیم.
وی درباره میزان مصرف و تولید آب در سال بیان کرد: ما حدود ۱۰۰ میلیارد مترمکعب تولید آب تجدیدپذیر داریم. درست است که بارش در سطح کشور ۴۰۰ میلیارد مترمکعب است، اما یک چهارم آن در رودخانه روان میشود. ما نباید همان آب تجدیدپذیر را هدر دهیم. نه تنها آب تجدیدپذیر را به طور جدی استفاده میکنیم، حتی آب تجدیدناپذیر را هم مصرف میکنیم. مصرف آب ما بیش از ۱۰۰ میلیارد مترمکعب است که بسیار شرایط ناپایداری دارد. ما حدود ۸ میلیارد مترمکعب مصرف شرب و ۴ میلیارد مصرف شب داریم. در مجموع نزدیک ۲۰ میلیارد مترمکعب شهری و صنعتی و تبخیر داریم و ۸۰ میلیارد مترمکعب احتمالاً در کشاورزی مصرف میشود. میزان مصرف کشاورزی ما بیشتر از استاندارد جهانی است. ما بر اساس آب کشاورزی، شغل تعریف کردیم. ما، چون کشور خشکی هستیم، نباید درگیر آب کشاورزی باشیم.
وی در رابطه با شهرهای بحرانی در تابستان ۱۴۰۴ اظهار داشت: من فکر میکنم استان خراسان از جمله مشهد دچار مشکل شدید شود. با توجه به اینکه افغانستان سد پاشدان را در بالادست سد دوستیزده و دو سد در بالادست این سد داریم، هیچ امیدی به سد دوستی نیست. سد کارده هم مشکلات خاص خود را دارد. این سدها کفاف آب مشهد را نمیدهند. با توجه به اینکه تابستان سختی در پیش است و زوار هم به مشهد میروند، اولین شهری که دچار مشکل شود مشهد است. امکان دارد اصفهان هم در حدود اوایل پاییز دچار مشکل شود.
او افزود: مشهد یک سری اقدامات در حال انجام است. سد شوریجه یکی از سدهاییست که در حال احداث است و امید دارند که از آنجا آب بیاورند. از کوههای هزار مسجد هم امید آب دارند؛ از چاههای داخل شهر هم استفاده کردهاند و میخواهند چاهها کشاورزی هم تجهیز کنند. به طور کلی مشهد ۴۰۰ میلیون مترمکعب آب سالانه نیاز دارد. سد دوستی بیش از ۱۵۰ میلیون مترمکعب را تأمین میکرد، اما الان آبی ندارد. در اطراف مشهد نیز ۱ میلیون نفر حاشیه نشین داریم که به مشکلات اضافه کردهاند.
موسوی خوانساری درباره بحرانی شدن وضعیت آب در اصفهان گفت: شیراز وضعیت بدی ندارد و منابع آبی متنوعی در آنجا وجود دارد. مشکل اصلی در اصفهان است. سد زاینده رود اصفهان حدود ۲۰ درصد آب دارد. مصرف آب کشاورزی اصفهان را قطع کردهاند تا به شرب اختصاص دهند. مشکل اصفهان این است که سد زاینده رود چند کلانشهر را تغدیه میکند. اصفهان، ۴ میلیون نفری، کاشان و یزد از این سد تأمین میشوند. سد زاینده رود گریبان چندین شهر را میگیرد. اقداماتی در اصفهان در حال انجام است که آب را از دریای عمان بیاورند و احتمالاً چند ماه آینده افتتاح میشود، اما این آب برای صنعت است. این آب آنقدر زیاد نیست که بخش کشاورزی و شرب را هم تأمین کند. منابع آب اصفهان، یک سوم مصارف است.