هاآرتص نوشت: طی چند دهه گذشته، آلمان پس از ایالات متحده دومین صادرکننده بزرگ تجهیزات دفاعی به اسرائیل بوده است. اکنون، اگر اسرائیل با شرایط اضطراری دیگری مواجه شود که نیاز به تسلیحات فوری داشته باشد، ممکن است دستش خالی بماند. با این حال، اظهارات صدراعظم آلمان درباره ممنوعیت صادرات سلاح برای استفاده در غزه، شاید فضای مانور محدودی را برای برلین باقی گذاشته باشد.
تصمیم آلمان برای محدود کردن صادرات سلاح به اسرائیل
به گزارش انتخاب، تصمیم روز جمعه دولت آلمان مبنی بر محدود کردن صادرات تسلیحات به اسرائیل میتواند بر چندین سامانه تسلیحاتی حیاتی ارتش اسرائیل تأثیر قابلتوجهی بگذارد و اسرائیل و تأمینکنندگانش را ناچار کند راهحلهایی جایگزین برای تولید در آلمان پیدا کنند. این تصمیم همچنین میتواند مانع فروش سلاح از سوی شرکتهای تسلیحاتی اسرائیلی فعال در آلمان – از جمله شرکتهای دولتی اسرائیل – به خود اسرائیل شود.
در چند دهه گذشته، جایگاه آلمان در صادرات دفاعی به اسرائیل، بلافاصله پس از آمریکا قرار داشته است. بخش عمده این جایگاه بهواسطه قراردادهای بزرگ با شرکت «تیسنکروپ» برای ساخت زیردریاییها و ناوهای موشکانداز جهت حفاظت از تأسیسات گازی ساحلی اسرائیل حاصل شده است. بر اساس پاسخ رسمی وزارت اقتصاد و انرژی فدرال آلمان به پرسش پارلمان (بوندستاگ)، از آغاز جنگ تا ۱۳ مه ۲۰۲۵، برلین با صادرات تسلیحاتی به اسرائیل به ارزش مجموع ۴۸۱ میلیون یورو (۵۶۰٫۵ میلیون دلار) موافقت کرده است. دولت آلمان جزئیات دقیق نوع تسلیحات و تجهیزات ارسالشده را اعلام نکرده و صرفاً به ذکر دستهبندیهایی کلی مانند سلاحهای سبک، بمب، موشک، مهمات و طیف گستردهای از سامانهها بسنده کرده است.
فضای مانور برلین
اظهار صدراعظم فریدریش مرتس مبنی بر اینکه آلمان صادرات تجهیزات نظامی قابلاستفاده در جنگ غزه را تأیید نخواهد کرد، همچنان به دولت این کشور امکان مانور میدهد. برای مثال، به نظر میرسد این تصمیم صادرات مرتبط با زیردریاییها و کشتیها را شامل نشود، هرچند نمایندگان پارلمان آلمان در پرسشهای مختلف به گزارشهایی اشاره کردهاند که نشان میدهد برخی از این شناورها در عملیات غزه شرکت داشتهاند.
با این حال، وابستگی اسرائیل به آلمان در حوزههایی که دشوار میتوان ادعا کرد ارتباطی با جنگ غزه ندارند، همچنان پابرجاست. نمونه بارز، موتورهای ساختهشده توسط شرکت آلمانی MTU (زیرمجموعه رولزرویس بریتانیا) برای تانک «مرکاوا»، نفربر زرهی «نمر» و خودروی رزمی «ایتان» است. این موتورها برای توان عملیاتی نیروهای زرهی و پیادهنظام ارتش اسرائیل حیاتیاند. هرچند MTU در بریتانیا و آمریکا نیز کارخانه دارد، اما این واحدها صرفاً مونتاژ نهایی و آزمایش موتورها را انجام میدهند و آلمان همچنان حلقه کلیدی در زنجیره تأمین باقی میماند.
راههای دور زدن تحریم
ماهیت جهانی زنجیره تأمین میتواند بهطور بالقوه راهی برای دور زدن محدودیتهای آلمان فراهم کند، زیرا اسرائیل موتورهای «نمر» و «ایتان» را از شرکت آمریکایی Rolls-Royce Solutions America Inc. خریداری میکند که یک شرکت ثبتشده در ایالات متحده و زیرمجموعه رولزرویس است. این یعنی معامله عملاً از مسیر آمریکا انجام میشود.
این تصمیم بر قراردادهای صادراتی موجود اسرائیل به آلمان اثر نخواهد گذاشت. بهعنوان نمونه، شرکت «البیت» ماه گذشته اعلام کرد قراردادی برای تأمین سامانههای دفاعی موشکی با هدایت فروسرخ جهت نصب بر هواپیمای ترابری A400M نیروی هوایی آلمان منعقد کرده است. با این حال، در صورت ادامه سیاست کنونی اسرائیل در غزه، حتی آلمان هم ممکن است در خریدهای آتی به سراغ تأمینکنندگان جایگزین برود. افزون بر این، چنین تصمیمی میتواند اثر دومینویی بر دیگر کشورهای اروپایی داشته باشد.
تهدیدی برای صادرات شرکتهای اسرائیلی به خود اسرائیل
همکاریهای بینالمللی میان شرکتهای دفاعی اسرائیلی و آلمان در ماههای نخست جنگ اهمیت ویژهای داشت. آلمان شریک کلیدی اسرائیل در توسعه، تولید و بازاریابی تسلیحات پیشرفته است؛ بخشی از این تولیدات نیز مستقیماً به اسرائیل فرستاده میشود. شرکتهای «صنایع هوافضای اسرائیل»، «رافائل» و «البیت» همگی دارای زیرمجموعههایی در آلمان هستند و با شرکتهای محلی در حوزههای گوناگون همکاری میکنند. این بدان معناست که اگر اسرائیل دوباره در شرایط اضطراری نیاز فوری به محمولهای از آلمان پیدا کند – همانطور که در گذشته رخ داده – ممکن است دست خالی بماند.
یکی از مهمترین محمولههای تسلیحاتی آلمان به اسرائیل از آغاز جنگ غزه، تحویل ۳۰۰۰ پرتابگر ضدتانک در سال ۲۰۲۳ بود. این پرتابگرها احتمالاً از نوع «ماتادور» (RGW-90 یا مدل سبکتر RGW-60) هستند که در ارتش اسرائیل با نام «مپاتس» شناخته میشوند و برای انهدام خودروهای زرهی، سنگرها و نیروهای مسلح پناهگرفته در ساختمانها طراحی شدهاند.
تولید این سلاح توسط شرکت آلمانی Dynamit Nobel Defence (DND) انجام میشود که ۲۰ سال پیش توسط شرکت دولتی اسرائیلی «رافائل» خریداری شد. ماتادور سالهاست در نبردهای اسرائیل در غزه و لبنان مورد استفاده قرار میگیرد.
رافائل همچنین سازنده خانواده موشکهای هدایتشونده «اسپایک» است. برای بازاریابی این موشکها در اروپا، شرکت «یورواسپایک» بهعنوان یک سرمایهگذاری مشترک میان رافائل و دو شرکت بزرگ آلمانی – راینمتال (۴۰ درصد) و دیل دیفنس (۴۰ درصد) – تأسیس شد. ۲۰ درصد باقیمانده متعلق به شرکت Ercas B.V. است که یک شرکت هلدینگ ثبتشده رافائل در هلند و فعال در بریتانیا محسوب میشود.
بر اساس اسناد رسمی ثبت شرکتهای آلمان، «یورواسپایک» مسئول بازاریابی و توزیع سامانههای اسپایک، بهویژه برای مشتریان اروپایی، و همچنین ارائه خدماتی مانند مدیریت پروژه و مهندسی پایه سامانههاست. تولید موشکهای اسپایک بهصورت مشترک در خطوط تولید داخل اسرائیل و کارخانههای شرکای آلمانی انجام میشود.
