کد خبر: ۸۸۳۵۶۹
تاریخ انتشار: ۳۱ : ۱۸ - ۱۵ شهريور ۱۴۰۴
فایننشال تایمز:

پشت‌پرده «سیبری ۲»؛ زلزله در بازی گازی جهان؟

روسیه و چین بدون آنکه حتی یک قرارداد تأمین امضا کنند، بازی جهانی گاز را دوباره شکل داده‌اند. خط لوله پیشنهادی «قدرت سیبری ۲» (PoS2) قرار است سالانه تا ۵۰ میلیارد متر مکعب گاز از منطقه قطب شمال روسیه به شمال چین و از طریق مغولستان منتقل کند. این توافق نشانه‌ای از یک چرخش ژئوپلیتیک است و پیامی که به واشنگتن و بازارهای ال‌ان‌جی (گاز طبیعی مایع) می‌فرستد، فراتر از میز مذاکره طنین‌انداز شده است.
پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :

فایننشال تایمز نوشت: روسیه و چین بدون آنکه حتی یک قرارداد تأمین امضا کنند، بازی جهانی گاز را دوباره شکل داده‌اند. خط لوله پیشنهادی «قدرت سیبری ۲» (PoS2) قرار است سالانه تا ۵۰ میلیارد متر مکعب گاز از منطقه قطب شمال روسیه به شمال چین و از طریق مغولستان منتقل کند. این توافق نشانه‌ای از یک چرخش ژئوپلیتیک است و پیامی که به واشنگتن و بازارهای ال‌ان‌جی (گاز طبیعی مایع) می‌فرستد، فراتر از میز مذاکره طنین‌انداز شده است.

به گزارش انتخاب، به نظر می‌رسد ولادیمیر پوتین پیشنهاد شایعه‌شده دونالد ترامپ در آلاسکا ــ رفع تحریم‌ها، به‌رسمیت شناختن کریمه و یک خط مقدم منجمد ــ را سنجیده و به جای دستاوردهای تاکتیکی از غرب، هم‌سویی راهبردی بلندمدت با چین را برگزیده است. چین نیز در مقابل از ابهام حساب‌شده‌اش دست کشیده است. با امضای PoS2، این کشور نشان داد آماده تشدید رویارویی با آمریکا در بحبوحه یک جنگ تجاری رو به گسترش است.

از زمان تهاجم به اوکراین، روسیه چین را به‌عنوان مشتری بزرگ گاز در نظر گرفته و خواستار آن بوده است. پکن اما با احتیاط پاسخ داد: خرید کالا را حفظ کرد ولی از سال ۲۰۲۲ سرمایه‌گذاری مستقیم و پروژه‌های مشترک را متوقف ساخت. اینک اوضاع تغییر کرده است.

توافق PoS2 می‌تواند پیش‌بینی تقاضا، تصمیم‌های سرمایه گذاری و استراتژی‌های قراردادی را در سراسر بازار جهانی گاز بازتعریف کند. انتظار رشد تقاضای چین، چرخه سرمایه‌گذاری کنونی در ال‌ان‌جی را تقویت کرده است. چرخش به سمت گاز خط لوله‌ای روسیه ــ حتی اگر تدریجی و مشروط باشد ــ فرضیه بازارهای فشرده در دهه ۲۰۳۰ را تضعیف می‌کند. پیام به صادرکنندگان ال‌ان‌جی ــ به‌ویژه آنهایی در آمریکا که چین را بازار رو به رشد در دهه ۲۰۳۰ می‌بینند ــ روشن است: چین به گاز کمتری نیاز خواهد داشت، آن هم با شرایط بهتر.

یادداشت تفاهم روسیه و چین نیت را رسمی کرده اما محتوا را به تعویق انداخته است. مذاکره واقعی بر سر قرارداد تأمین گاز بر چهار محور اصلی متمرکز خواهد بود: قیمت، تعهدات «بگیر یا بپرداز»، تأمین مالی و زمان‌بندی. در هر چهار زمینه، دست پکن بالاتر است. در قیمت، بعید است چین چیزی نزدیک به معیارهای اروپایی یا بازارمحور آسیایی را بپذیرد. در عوض، احتمالاً قیمتی میان نرخ‌های داخلی روسیه و فرمول نفت‌محور مورد استفاده در «قدرت سیبری ۱» ــ که همین حالا هم ارزان‌ترین گاز خط لوله‌ای در سبد چین است ــ را مطالبه خواهد کرد. این امر برای چین یک منبع ارزان بلندمدت تضمین می‌کند و حاشیه سود اندکی برای گازپروم باقی می‌گذارد. همچنین قدرت چانه‌زنی چین را تقویت کرده و امنیت صنعتی و انرژی آن را تثبیت می‌نماید.

قراردادهای بلندمدت گاز معمولاً خریداران را ملزم می‌کنند که حتی در صورت عدم دریافت، برای حجم حداقلی پول بپردازند. شرایط منعطف‌تر به پکن حداکثر انعطاف و نفوذ رو‌به‌رشد بر قیمت‌های لحظه‌ای جهانی و طراحی قراردادها می‌دهد. همراه با گسترش شرکت‌های بازرگانی چینی و انعطاف در سمت تقاضا، این امر چین را به بازیگری نوسان‌ساز در بازار جهانی گاز بدل می‌کند ــ بازیگری که قادر است قیمت‌ها، جریان‌های آربیتراژ و چرخه‌های سرمایه‌گذاری را شکل دهد.

خطوط لوله روسیه معمولاً تنها با سرمایه‌گذاری گازپروم تأمین مالی می‌شدند. اما پروژه ۱۴ میلیارد دلاری PoS2 می‌تواند این روند را تغییر دهد. الکسی میلر، مدیرعامل گازپروم، اخیراً به «بحث درباره سازوکارهای تأمین مالی» اشاره کرده است. مشارکت چین در ارائه وام یا سرمایه می‌تواند اقتصاد پروژه را دگرگون سازد، فشار مالی گازپروم را کاهش دهد و خط لوله را عملی‌تر کند. همچنین نقطه عطفی در روابط اقتصادی دوجانبه خواهد بود. از سال ۲۰۲۲، شرکت‌های چینی عمدتاً از سرمایه‌گذاری در بخش انرژی روسیه خودداری کرده‌اند. سهم مالی چین در PoS2 می‌تواند دوباره این در را بگشاید.

اهرم فشار چین بیش از همه در زمینه زمان‌بندی پروژه آشکار است. قرارداد تأمین می‌تواند به‌طور نامحدود به تعویق بیفتد؛ PoS2 به چین این حق را می‌دهد ــ اما نه الزام ــ که در آینده از گاز تخفیف‌خورده روسیه استفاده کند. در مقابل، روسیه پیشاپیش هم‌سویی خود را علنی کرده، بدون تضمینی برای بازده تجاری. این عدم تقارن بازتابی از دینامیک قدرت گسترده‌تر است. روسیه می‌خواهد تاب‌آوری خود را نشان دهد و صادرات گازش را به سوی شرق بازمحور کند. برای چین، این خط لوله یک ابزار پوششی است؛ گزینه‌ای که هر زمان مایل باشد آن را به کار گیرد.

پیامدهای راهبردی فراتر از روسیه و چین گسترش می‌یابد. برای آمریکا و صنعت ال‌ان‌جی، تأثیر آن فوری است. حتی اگر گاز PoS2 تا دهه ۲۰۳۰ جاری نشود، همین حالا هم انتظارات را تغییر داده است. خریداران، توسعه‌دهندگان پروژه‌ها و بانک‌ها با دقت نظاره‌گرند؛ اگر چین در دهه آینده بیشتر به گاز خط لوله‌ای روسیه تکیه کند، محاسبات سبد ال‌ان‌جی همین امروز دگرگون می‌شود.

چرخش به سمت روسیه ــ با حجم‌های منعطف و قیمت‌های پایین‌تر ــ می‌تواند برخی پروژه‌ها را پیش از رسیدن به تصمیم نهایی سرمایه‌گذاری از مسیر خارج کند.

یک مازاد طولانی‌مدت در عرضه ال‌ان‌جی می‌تواند قیمت‌ها را تا دهه آینده پایین نگه دارد و ظرفیت‌های جدید را به تأخیر اندازد. در همین حال، نقش تازه چین به‌عنوان بازیگر نوسان‌ساز، نفوذ بی‌سابقه‌ای در بازار به آن می‌دهد و نشانه‌گر ورود به مرحله‌ای تازه در مثلث انرژی چین-روسیه-آمریکا است.

نظرات بینندگان