پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : 
استرس یکی از عوامل مهم افزایش خطر سکته است؛ به همین دلیل پزشکان همواره بر اهمیت استفاده از روشهای کاهش استرس تأکید میکنند. در ادامه با پنج راهکار طبیعی برای کنترل استرس و کاهش خطر سکته آشنا میشوید.
به گزارش انتخاب و به نقل از انلی مای هلث؛ آیا تاکنون آنقدر دچار استرس شدهاید که سردرد بگیرید؟ یا حس کردهاید مغزتان در حال انفجار است؟ اگر چنین تجربهای داشتهاید، حتماً درک میکنید که استرس چه تأثیری بر سلامت عصبی دارد.
مطالعات نشان دادهاند که استرس مزمن حتی میتواند خطر سکته را افزایش دهد. سکته زمانی رخ میدهد که جریان خون به بخشی از مغز متوقف شود و در نتیجه سلولهای مغزی به دلیل کمبود اکسیژن و مواد مغذی از بین بروند.
طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت (WHO) در منطقه مدیترانه شرقی، هر سال حدود ۱۵ میلیون نفر در سراسر جهان دچار سکته میشوند که از این میان، ۵ میلیون نفر جان خود را از دست میدهند.
با توجه به این آمار نگرانکننده، لازم است همهی اقدامات ممکن برای کاهش خطر سکته انجام شود. البته رژیم غذایی سالم و سبک زندگی درست مانند ترک سیگار و کاهش مصرف الکل نقش مهمی دارند، اما مدیریت استرس نیز یکی از عوامل کلیدی است.
چگونه استرس مزمن خطر سکته را افزایش میدهد؟
یک مطالعهی اخیر که در مجله Neurology منتشر شد، نشان داد استرس متوسط با افزایش ۷۸ درصدی خطر سکته در زنان همراه است، در حالی که استرس شدید، خطر سکته را ۶ درصد بیشتر میکند.
مطالعهای دیگر در مجله Cureus نشان داد «فشار روانی احتمال سکته را در میان بزرگسالان آمریکایی بیش از دو برابر میکند».
دکتر مورالی کریشنا (متخصص ارشد مغز و اعصاب در بیمارستان CARE، حیدرآباد) توضیح میدهد:
«وقتی فرد به طور مداوم در معرض استرس باشد، بدن هورمونهای بیشتری مانند کورتیزول و آدرنالین تولید میکند. این مواد باعث میشوند ضربان قلب افزایش یافته و فشار خون بالا برود.»
در طول زمان، این وضعیت به رگهای خونی آسیب میزند و احتمال تشکیل لخته را بیشتر میکند. فشار خون بالا و گرفتگی عروق، دو عامل اصلی بروز سکته هستند و استرس مزمن هر دو را تشدید میکند.
تکنیکهای طبیعی کاهش استرس که میتوانند خطر سکته را کم کنند
۱. فعالیت بدنی منظم
ورزش یا فعالیتهایی مانند پیادهروی تند، یوگا یا دوچرخهسواری باعث ترشح «هورمونهای شادی» میشود که با استرس مقابله کرده و سلامت رگهای خونی را بهبود میبخشند. علاوه بر این، ورزش فشار خون را کاهش میدهد، سطح کلسترول خوب (HDL) را بالا میبرد و به سلامت کلی قلب و عروق کمک میکند.
۲. مدیتیشن و تنفس عمیق
مدیتیشن و تمرینهای تنفسی، سیستم عصبی را آرام کرده و فشار خون را پایین میآورند. این روشها با فعال کردن سیستم عصبی پاراسمپاتیک، پاسخ بدن به استرس را کاهش داده و آرامش ایجاد میکنند.
دکتر کریشنا میگوید: «یوگا و مدیتیشن پاسخ استرس بدن را کند میکنند و باعث میشوند ضربان قلب و فشار خون بهطور طبیعی کاهش یابد. تنفس عمیق نیز اکسیژن بیشتری به بدن میرساند و به مغز پیام آرامش میدهد.»
۳. وقتگذرانی در طبیعت
بودن در دل طبیعت هورمون کورتیزول (هورمون استرس) را کاهش میدهد. این کار نهتنها فشار خون و ضربان قلب را پایین میآورد، بلکه حال روحی و سلامت روان را هم بهبود میبخشد.
۴. گوش دادن به موسیقی آرامبخش
بر اساس مطالعهای در سال ۲۰۲۱ که در European Psychiatry منتشر شد، گوش دادن به موسیقی با آرام کردن دو سیستم مهم، استرس را کاهش میدهد:
• محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-آدرنال (HPA) که سطح کورتیزول را پایین میآورد.
• سیستم عصبی خودمختار (ANS) که ضربان قلب، فشار خون و سایر علائم برانگیختگی فیزیولوژیک را کاهش میدهد.
۵. معاشرت با خانواده و دوستان
دیدار با عزیزان و ارتباط با دوستان به کاهش استرس کمک میکند؛ زیرا حمایت عاطفی ایجاد کرده، حس تعلق را تقویت میکند، روحیه را بالا میبرد و دیدگاههای تازهای برای مواجهه با مشکلات ارائه میدهد.
چه مقدار زمان در روز باید برای مدیریت استرس صرف کرد؟
دکتر کریشنا میگوید: «لازم نیست ساعتها وقت بگذارید. حتی ۱۵ تا ۲۰ دقیقه تمرکز بر آرامسازی، مدیتیشن یا تمرین تنفس در روز فواید زیادی دارد. در حالت ایدهآل، ۳۰ دقیقه فعالیت ترکیبی مانند پیادهروی، یوگا یا ذهنآگاهی بسیار مؤثر است.»
نکتهی مهم تداوم است؛ یعنی انجام روزانهی کمی فعالیت، بهتر از تمرین زیاد و پراکنده است.
نتیجهگیری
به گفتهی دکتر کریشنا، مدیریت استرس تنها برای آرامش ذهن نیست، بلکه برای محافظت از مغز و قلب اهمیت حیاتی دارد.
او تأکید میکند: «با ایجاد تغییرات کوچک در زندگی روزمره مانند ورزش منظم، تنفس آگاهانه، تغذیه سالم و استراحت کافی، میتوانید خطر سکته را به میزان قابل توجهی کاهش دهید.»