الجزیره نوشت: نیروهای امنیتی طالبان با خودروهای هاموی در منطقهٔ مزال از شهرستان شورابک، نزدیک مرز افغانستان و پاکستان، در ۱۲ اکتبر ۲۰۲۵ گشتزنی میکنند.
به گزارش انتخاب، روز شنبه درگیریهای مرزی میان نیروهای افغانستان و پاکستان درگرفت که در آن دهها نفر کشته و زخمی شدند. این درگیریها در واکنش به حملات هوایی پاکستان در خاک افغانستان رخ داد؛ در حالیکه اسلامآباد، کابل را به حمایت از گروههای مسلح متهم میکرد. وزارت دفاع افغانستان اما شامگاه شنبه اعلام کرد که عملیات نظامی پایان یافته است.
در این گزارش تلاش شده است روشن شود که چه روی داده است.
چه اتفاقی در نبرد مرزی میان افغانستان و پاکستان افتاد؟
درگیریهای شدیدی میان نیروهای افغان و پاکستانی در طول خط مرزی «دیورند» درگرفت که شامل ۷ ولایت مرزی افغانستان میشد. وزارت دفاع افغانستان گفت که این درگیریها در پاسخ به حملات هوایی پاکستان در خاک افغانستان طی هفتهٔ گذشته انجام شده است. پاکستان نیز اعلام کرد که با آتش سلاح و توپخانه پاسخ داده است.
این درگیریها از دو طرف تلفات انسانی و خسارتهای تجهیزاتی بهجا گذاشت. مقامهای پاکستانی گفتند که کشورشان گذرگاههای مرزی با افغانستان را امروز، یکشنبه، بسته است.
این تازهترین درگیریها در چارچوب تاریخی طولانی از تنشهای مرزی میان دو کشور رخ داده است؛ تنشهایی که پس از بازگشت طالبان به قدرت در کابل در سال ۲۰۲۱ تشدید شد. خودِ خط دیورند نیز مورد پذیرش دولت افغانستان به عنوان مرز رسمی نیست، که همین مسئله بُعدی حقوقی و سیاسی پیچیده به مناقشه افزوده است.
علت درگیری چه بود؟
این درگیریها در واکنش به حملات هوایی پاکستان بود که پایتخت کابل و ولایتهای خوست و ننگرهار را هدف قرار داد. این حملات در حالی صورت گرفت که اسلامآباد کابل را متهم میکند از شورشیان «طالبان پاکستان» حمایت کرده و برای آنان در افغانستان پناهگاه امنی جهت آموزش، برنامهریزی و اجرای حملات علیه پاکستان فراهم کرده است. دولت کابل این اتهامات را رد کرده و تأکید دارد که اجازه نخواهد داد خاک افغانستان برای حمله به کشورهای دیگر مورد استفاده قرار گیرد.
گروه طالبان پاکستان روز جمعه مسئولیت حملات همزمانی را برعهده گرفت که نیروهای امنیتی پاکستان را در ایالت خیبر پختونخوا ــ در مرز با افغانستان ــ هدف قرار داد و به کشته شدن ۲۳ نفر، از جمله ۲۰ نیروی امنیتی و ۳ غیرنظامی، انجامید.
آیا تلفات وجود داشته است؟
ذبیحالله مجاهد، سخنگوی دولت افغانستان، روز یکشنبه اعلام کرد که نیروهای افغان در عملیات مرزی شب گذشته ۲۵ موقعیت نظامی پاکستان را تصرف کرده، ۵۸ سرباز پاکستانی را کشته و ۳۰ نفر دیگر را زخمی کردهاند. او همچنین از «کشته شدن ۹ تن از نیروهای طالبان» خبر داد.
افغانستان همچنین اعلام کرد که ۲۰ سرباز افغان در این درگیریها کشته یا زخمی شدهاند.
از سوی پاکستان هنوز واکنش رسمی صادر نشده است، اما منابع امنیتی پاکستانی گفتند که آنان نیز به نیروهای افغان خساراتی وارد کردهاند، بیآنکه رقم مشخصی ذکر کنند.
هر دو کشور از نابودی چندین مرکز مرزی متعلق به طرف مقابل خبر دادهاند. مقامهای امنیتی پاکستانی نیز ویدیوهایی منتشر کردهاند که به گفتهٔ آنها، نشاندهندهٔ بمباران مواضع افغان است.
چه طرفهایی در این نبرد دخیلاند؟
طرفهای درگیر در این نبرد شامل نیروهای مسلح افغانستان تحت ادارهٔ دولت طالبان، ارتش پاکستان، و گروه طالبان پاکستان هستند. افزون بر این، پاکستان مستقیماً هند را متهم کرده است که با تأمین مالی و پشتیبانی، از طالبان پاکستان حمایت میکند.
کابل روز یکشنبه اعلام کرد که بنا به درخواست قطر و عربستان سعودی حملات خود را متوقف کرده است. هر دو کشور در بیانیههایی جداگانه نگرانی خود را نسبت به این درگیریها ابراز کردند.
نیروهای افغان در نزدیکی مرز پاکستان گشتزنی میکنند (خبرگزاری فرانسه).
آیا هند در این رویداد نقشی دارد؟
هند طرف مستقیم در نبرد نیست، اما از سوی پاکستان به حمایت مالی و پشتیبانی از شورشیانی متهم میشود که در داخل خاک پاکستان حمله انجام میدهند؛ اتهاماتی که هند آن را رد کرده است.
هند از تنش میان کابل و اسلامآباد برای تقویت روابط خود با دولت افغانستان بهره میبرد و سطح نمایندگی دیپلماتیکش را در کابل بالا برده است. سفر اخیر وزیر خارجهٔ افغانستان به هند و ارتقای روابط دیپلماتیک میان دو کشور، نشانهٔ روشنی از نزدیکی راهبردی آنان است.
«پراوین دونتی»، تحلیلگر هندی از «گروه بینالمللی بحران»، میگوید: «دهلی نو در تلاش است نفوذ خود را در کابل گسترش دهد تا از رقبایش، چین و پاکستان، عقب نماند. همچنین هند مایل است تضمینهایی از سوی افغانستان در زمینهٔ مبارزه با تروریسم دریافت کند و همکاری منطقهای در حوزهٔ امنیت را گسترش دهد.»
رابطهٔ دولتهای پاکستان و افغانستان چگونه است؟
با وجود اعلام توقف درگیریها از سوی دو طرف، مقامهای محلی پاکستان گزارش دادند که دو گذرگاه اصلی میان پاکستان و افغانستان ــ در طورخم و چمن ــ امروز، یکشنبه، بسته شدهاند و دستکم سه گذرگاه کوچکتر در خارلاتچی، انکور اَدا و غلامخان نیز بسته شدهاند.
روابط میان این دو کشور که مرزی به طول ۲۶۰۰ کیلومتر دارند، همچنان بسیار متشنج است و با اتهامات متقابل و ادعاهای حمایت از گروههای مسلح همراه است.
افزایش درگیریهای نظامی اخیر بیانگر شکنندگی رابطهٔ میان دو کشور است، با وجود درخواستهای بینالمللی برای خویشتنداری، و همچنین نشاندهندهٔ ناتوانی دو طرف در ایجاد سازوکار مشترک امنیتی برای کنترل مرزهاست.
تداوم این تنشها میتواند ثبات مناطق مرزی، بهویژه در خیبر پختونخوا و بلوچستان، را تهدید کند و زمینه را برای سوءاستفادهٔ گروههای مسلح جهت گسترش عملیاتشان فراهم آورد.
همچنین تنش میان کابل و اسلامآباد ممکن است راه را برای دخالتهای منطقهای از سوی هند، چین و روسیه باز کند؛ امری که پاکستان تمایلی به وقوع آن ندارد.
سخنگوی حکومت طالبان مدعی شد که با توجه به شواهد و اطلاعات دقیق استخباراتی میگوییم که «حمله انجام شده در رویداد سالگرد سردار سلیمانی در کرمان و حمله انجام شده در مسکو از همین مراکز طراحی، تنظیم و انجام شده بود و کشورهای متذکره از آن اطلاع دارند.»
