چند میلیون نفر در ایران دو شغله هستند؟

بخش‌های مختلف اقتصادی ایران این روزها تعادل چندانی ندارند. بازار کار ایران سه‌میلیون بیکار را در انتظار صف یک شغل مشاهده می‌کند و از سوی دیگر حدود 9‌میلیون نفر بیش از یک شغل دارند.

به گزارش انتخاب به نقل از روزنامه آرمان، بخش‌های مختلف اقتصادی ایران این روزها تعادل چندانی ندارند. بازار کار ایران سه‌میلیون بیکار را در انتظار صف یک شغل مشاهده می‌کند و از سوی دیگر حدود 9‌میلیون نفر بیش از یک شغل دارند.

 قانون کار ساعات کار استاندارد را 44 ساعت در هفته می‌داند، اما این 9‌میلیون نفر بیش از 49 ساعت در هفته مشغول کار هستند.

 آن زمان که مرکز آمار ایران دخل و خرج خانوار ایرانی را منتشر می‌کرد هم می‌شد این موضوع را پیش‌بینی کرد. در آن آمار خرج ماهانه خانوار شهری 20‌هزار تومان بیشتر از درآمد آن بود. حال آمار مرکز آمار ایران از وضعیت شاغلان، نیز نشان می‌دهد که برای جبران این کسری شاغلان حتی حاضر هستند بیش از میزان استاندارد تعیین شده در قانون کار، کار کنند.

طبق ماده 57 قانون کار « در كار نوبتي‌ ممكن‌ است‌ ساعات‌ كار از هشت ساعت‌ در شبانه‌ روز و 44 ساعت‌ در هفته‌ تجاوز کند، اما جمع‌ ساعات‌ كار در چهار هفته‌ متوالي‌ نبايد از 176 ساعت‌ تجاوز كند.» این ماده قانونی خود گویای آن است که ساعات کار هفتگی استاندارد حداکثر 44 ساعت است. اما آمارهای مرکز آمار ایران چیز دیگری را نشان می‌دهد.

طبق آخرین آمار رسمی مرکز آمار ایران از 21‌میلیون و 300‌هزار شاغل در اقتصاد ایران 7/41درصد معادل بیش از هشت‌میلیون و 800‌هزار نفر بیش از 49 ساعت در هفته کار می‌کنند. این نرخ در گروه شاغلان مرد بیشتر است. بر این اساس بیش از 5/46درصد مردان بیش از 49 ساعت در هفته کار می‌کنند.در مورد زنان نیز 5/17درصد آنان بیش از میزان ساعات کار استاندارد در کشور فعالیت می‌کنند.

 مقایسه این نرخ‌ها با تابستان سال گذشته نشان می‌دهد که هرچند این نرخ در بخش مردان بهبود داشته اما در زنان این گونه نبوده است. در واقع هرچند‌درصد شاغلان مرد دوشغله کمتر شده اما‌درصد شاغلان زن دوشغله بیشتر هم شده است. سهم مردان شاغل دوشغله در تابستان سال گذشته7/46درصد بوده که تابستان امسال این میزان 2/0درصد بهبود پیدا کرده است. سهم زنان شاغل دوشغله نیز در تابستان سال گذشته3/16‌درصد بود که امسال به 5/17درصد افزایش یافته است.

افزایش روستاییان دوشغله

مقایسه وضعیت دوشغله‌های شهری و روستایی نیز نتایج قابل توجهی دارد. در حالی که‌درصد دوشغله‌های شهری کمی کاهش پیدا کرده اما دوشغله‌های روستایی بیشتر هم شده‌اند. در تابستان امسال بیش از 7/41‌درصد شاغلان شهری در حالی دوشغله بوده‌اند که این میزان در تابستان سال گذشته 4/42‌درصد بود. در مورد دوشغله‌های روستایی نیز در حالی که این میزان در تابستان امسال 8/41درصد بوده اما در تابستان سال گذشته این میزان 5/41درصد بود.

اما مقایسه این وضعیت با زمان قبل از اجرای هدفمندسازی یارانه‌ها نتیجه دیگری را نشان می‌دهد. در واقع به نظر می‌رسد بعد از اجرای طرح هدفمندسازی یارانه‌ها میزان روستاییان دوشغله کمی کاهش و میزان شاغلان شهری دوشغله به میزان سه‌درصد کاهش یافته است. قبل از اجرای طرح هدفمندسازی یارانه‌ها یعنی در تابستان سال 89 میزان شاغلان روستایی که بیش از 49 ساعت در هفته کار می‌کردند 9/41درصد بود که تابستان امسال این رقم به 8/41درصد رسیده است.

 همچنین قبل از اجرای طرح هدفمندسازی یارانه‌ها یعنی در تابستان سال 89 میزان شاغلان شهری که بیش از 49 ساعت در هفته کار می‌کردند 1/44درصد بود که اکنون به 7/41درصد رسیده است. همچنین در مجموع نیز قبل از اجرای طرح هدفمندسازی یارانه‌ها بیش از 4/43‌درصد شاغلان بیش از میزان استاندارد کار می‌کردند که در تابستان امسال این میزان به 7/41درصد رسید. موضوع قابل توجه آن است که تعداد شاغلان دوشغله در آن زمان بیش از 9‌میلیون و 100‌هزار نفر بوده که اکنون این میزان به هشت‌میلیون و 800‌هزار نفر رسیده است.

2‌میلیون شغل ناقص

آخرین آمار مرکز آمار ایران همچنین نشان می‌دهد که حدود دو‌میلیون نفر شغل ناقص دارند. در تعریف اشتغال ناقص، می‌توان به تعریف مرکز آمار از این موضوع اشاره کرد که بر اساس آن، «اشتغال ناقص شامل تمام شاغلانی می‌شود که در هفته مرجع، حاضر در سرکار یا غایب موقت از محل کار بوده و به دلایل اقتصادی نظیر رکود کاری، پیدا نکردن کار با ساعت کار بیش‌تر، قرار داشتن در فصل غیرکاری و ... کمتر از 44 ساعت کار کرده و خواهان و آماده برای انجام کار اضافی در هفته مرجع هستند.»

 در واقع این تعریف مبین آن است که همانطور که حدود 9‌میلیون نفر نمی‌توانند مایحتاج خود را تامین کنند و برای تامین آنها مجبور هستند بیش از زمان مقرر کار کنند، حدود دو‌میلیون نفر هم به دلیل داشتن شغل ناقص شاید قدرت تامین مایحتاج زندگی خود را نداشته باشند. براساس اعلام مرکز آمار ایران در تابستان امسال 2/8درصد جمعیت شاغلان کشور یعنی بیش از یک‌میلیون و 700‌هزار نفر دارای شغل ناقص هستند.

موضوع قابل توجه آنکه میزان‌درصد مردان دارای شغل ناقص از کل شاغلان مرد بیشتر از میزان‌درصد زنان دارای شغل ناقص از کل شاغلان زن است. در حالی که 9/8درصد مردان شاغل شغل ناقص دارند اما در گروه زنان تنها 7/4درصد آنان دارای شغل ناقص هستند. از سوی دیگر شغل ناقص حجم بیشتری در بخش روستایی نسبت به بخش شهری دارد. در حالی که تنها 2/7‌درصد شاغلان بخش شهری شغل ناقص دارند اما شغل 5/10‌درصد شاغلان بخش روستایی ناقص است.