تمرینهای مقاومتی شامل فعالیتهایی مانند وزنهبرداری، پیلاتس و تمرینهای وزن بدن هستند. پژوهشی جدید نشان میدهد که تنها با دو تا سه جلسه تمرین در هفته میتوان تغییرات قابلتوجهی در تریلیونها باکتری ساکن در روده ایجاد کرد — آن هم در مدت زمانی به کوتاهی هشت هفته.
به گزارش انتخاب و به نقل از sciencealert؛ این مطالعه (که هنوز مورد داوری علمی قرار نگرفته) نشان داد افرادی که پیشتر فعالیت ورزشی نداشتند، پس از آغاز تمرینات مقاومتی، تغییرات محسوسی در میکروبیوم رودهی خود تجربه کردند؛ جامعهای از میکروبها که در دستگاه گوارش زندگی میکنند.
رودهی انسان میزبان مجموعهای عظیم از باکتریها، قارچها، ویروسها و میکروارگانیسمهای دیگر است؛ بیشترِ آنها در رودهی بزرگ زندگی میکنند. این میکروبها به تجزیهی غذاهایی که بدن بهتنهایی نمیتواند هضم کند کمک میکنند و در نتیجه، جذب مواد مغذی و ویتامینها را افزایش میدهند.
برخی از این باکتریها «مفید» شناخته میشوند، زیرا در افراد سالم — چه از نظر جسمی و چه روانی — به فراوانی یافت میشوند و ترکیباتی تولید میکنند که به سلامت عمومی بدن کمک میکند.
میکروبیوم شما ثابت نیست
ترکیب میکروبیوم روده همیشه در حال تغییر است؛ عواملی مانند رژیم غذایی، سن، کیفیت خواب و همانطور که این مطالعه نشان میدهد، ورزش در این تغییر نقش دارند.
پژوهشگران دانشگاه توبینگن در آلمان، ۱۵۰ فرد غیرفعال را به شرکت در برنامهی تمرین مقاومتی دو تا سه روز در هفته واداشتند. شرکتکنندگان به دو گروه تقسیم شدند:
• گروه اول با وزنههای سبکتر و تکرارهای بیشتر (۱۵ تا ۲۰ تکرار) کار کردند.
• گروه دوم از وزنههای سنگینتر با تکرار کمتر (۸ تا ۱۰ تکرار) استفاده کردند.
هر دو گروه پس از هشت هفته افزایش قدرت و بهبود ترکیب بدنی مشابهی داشتند. تمرینات شامل پرس سینه، تمرینات شکمی، پشت پا، پرس پا و حرکات پشت بود (دو ست از هر تمرین).
پژوهشگران برای بررسی تغییرات در میکروبیوم، در آغاز، هفتهی چهارم و هفتهی هشتم از شرکتکنندگان نمونهی مدفوع جمعآوری کردند.
پاسخ بدنها متفاوت است
همهی شرکتکنندگان به یک میزان پیشرفت نکردند. پژوهشگران آنها را به دو گروه تقسیم کردند:
• پاسخگویان بالا (High Responders): ۲۰ درصد بالایی که میانگین افزایش قدرت آنها بیش از ۳۳٪ بود.
• پاسخگویان پایین (Low Responders): ۲۰ درصد پایینی که کمتر از ۱۲.۲٪ افزایش قدرت داشتند.
عامل اصلی تفاوت در میزان پیشرفت، سطح اولیهی قدرت بدنی افراد بود.
اما نکتهی جالب این بود که در میان پاسخگویان بالا، تغییرات قابلتوجهی در ترکیب باکتریهای روده دیده شد که در دیگران وجود نداشت.
در این گروه، ۱۶ نوع باکتری افزایش و ۱۱ نوع کاهش یافتند. از میان آنها، دو باکتری بیش از همه برجسته بودند:
Faecalibacterium و Roseburia hominis.
باکتریهایی که انرژی و ایمنی تولید میکنند
هر دو این باکتریها ترکیباتی به نام بوتیرات (Butyrate) تولید میکنند — نوعی اسید چرب زنجیرهکوتاه (SCFA) که هنگام تجزیهی فیبر توسط باکتریهای روده ساخته میشود.
این ترکیبات چند نقش مهم دارند:
• به عنوان منبع انرژی برای بدن عمل میکنند.
• به تقویت و حفظ دیوارهی سالم روده کمک میکنند، که مانع ورود باکتریهای مضر به جریان خون میشود.
افزایش این دو باکتری در مطالعات دیگر مرتبط با ورزش نیز دیده شده است. با این حال، در این پژوهش افزایش واقعی اسیدهای چرب زنجیرهکوتاه در نمونههای مدفوع مشاهده نشد — تنها افزایش باکتریهای تولیدکنندهی آنها ثبت شد.
ماجرا به این سادگی نیست
بهراحتی میتوان وسوسه شد تا باکتریها را به «خوب» و «بد» تقسیم کنیم، اما این تصویر سادهسازیشده است.
در این مطالعه، برخی باکتریهای مرتبط با سلامت کاهش یافتند، در حالی که تعدادی از گونههایی که معمولاً با بیماری ارتباط دارند، افزایش پیدا کردند.
این یافته نشان میدهد که هر فرد میکروبیوم منحصربهفرد خود را دارد، و یک گونهی باکتری ممکن است در بدن افراد مختلف نقش متفاوتی ایفا کند.
علت و معلول؟ هنوز مشخص نیست
نمیتوان با قطعیت گفت که تغییر در میکروبهای روده باعث افزایش قدرت شد یا افزایش قدرت باعث تغییر در میکروبیوم. چنین مطالعاتی تنها میتوانند ارتباط را نشان دهند، نه علت و معلول.
از سوی دیگر، رژیم غذایی تأثیر چشمگیری بر میکروبیوم دارد. گرچه از شرکتکنندگان خواسته شده بود عادات غذایی خود را تغییر ندهند، اما نظارت دقیق بر تغذیه دشوار است. ممکن است افرادی که سریعتر پیشرفت کردند، ناخودآگاه رژیم سالمتری در پیش گرفته باشند، که هم به تغییر باکتریها و هم به افزایش قدرتشان کمک کرده باشد.
ورزش؛ همیشه مفید، برای بدن و ذهن
آنچه میتوان با اطمینان بیشتری گفت این است که ورزش بهطور کلی برای سلامت جسم و روان مفید است و باید بخشی از سبک زندگی سالم هر فرد باشد — صرفنظر از اینکه دقیقاً چه اثری بر میکروبهای روده میگذارد.
این مطالعهی کوچک هنوز باید از فرآیند داوری علمی بگذرد، اما یافتههای آن میتواند به شواهد روبهرشدی بیفزاید که نشان میدهد سبک زندگی و میزان تحرک ما میتواند دنیای میکروسکوپی درون بدنمان را تغییر دهد.
