پنجره مذاکره همیشه باز نخواهد ماند

 دیپلماسی ایرانی: پس از اغمای 6 ماهه، ایالات متحده و دیگر قدرت های جهانی در تلاشند تا مذاکره با ایران بر سر برنامه های هسته ای اش را از سر بگیرند. ادعای غرب این است که جمهوری اسلامی  ایران در اقدامی مغایر با قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل، 6 سال است که به غنی سازی اورانیوم ادامه می دهد و بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل تا  کنون بارها تهدید کرده که در صورت متوقف نشدن این فعالیت ها تا بهار یا تابستان سال آینده؛ تاسیسات هسته ای ایران را هدف حملات نظامی قرار خواهد داد. به همین دلیل است که یافتن راهکاری دیپلماتیک در مورد ایران اولویت دارد. چرا که جنگ یک فاجعه خواهد بود، هر چند که ایران هسته ای نیز می تواند یک کابوس باشد.

نویسنده این مطلب برای نیویورک تایمز در ادامه می نویسد: مقامات آمریکایی همچنان در این مورد تردید دارند که مقام رهبری در ایران به راستی خواستار یک توافق باشند. مقامات تهران پیام های پیچیده ای ارسال می کنند. آمریکا و متحدانش در گروه 1+5 شامل انگلیس، فرانسه؛چین، روسیه و آلمان، می خواهند مذاکرات در ماه جاری میلادی با ایران از سر گرفته شود اما تهران هنوز با تاریخی برای نشست موافقت نکرده و به نظر می رسد تا پس از تعطیلات سال نو میلادی در ماه ژانویه، مذاکره ای در کار نباشد.

همچنین مشخص نیست که آیا باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا و شرکایش پیشنهادی جدی برای ایران روی میز خواهند گذاشت یا خیر. در آخرین دور مذاکرات ایران وگروه 1+5 در مسکو که در ماه ژوئن برگزار شد، درخواست تعلیق غنی سازی 20 درصدی از ایران در مقابل برخی امتیاز های محدود مطرح شد که تهران با آن مخالفت کرد و در نتیجه مذاکرات به شکست انجامید. همچنین از ایران خواسته شده بود ذخایر اورانیوم غنی شده را به خارج از کشور منقل کرده و تاسیسات غنی سازی فوردو در نزدیکی قم را نیز تعطیل کند.

در مقابل به ایران تضمین داده شده بود که در صورت انجام چنین اقداماتی، غرب تحریم ها علیه صنعت نفت، بانک ها و دیگر فعالیت های اقتصادی را تعدیل می کند. تحریم هایی که تولید نفت ایران را از 4 میلیون و 200 هزار بشکه در روز به 2 میلیون و 600 هزار بشکه در روز رسانده و کاهش 80 درصدی ارزش ریال را به همراه داشته است.

پیشنهاد قدرت های جهانی به ایران در واقع یک استراتژی بود تا تعلیقی هر چند موقتی در یکی از حساس ترین بخش های فعالیت های هسته ای ایران یعنی غنی سازی 20 درصدی اعمال شود. برخی کارشناسان هم اکنون از غرب می خواهند پیشنهاد های بیشتری به ایران ارائه کند که شامل لغو گسترده تر تحریم ها و پایان دادن به انزوای دیپلماتیک جمهوری اسلامی در مقابل متوقف شدن برنامه های هسته ای ایران یا دست کم متوقف شدن بخش نظامی این فعالیت ها است. در این راه روشن کردن انتخاب های مثبت و منفی پیش روی ایران نیز اهمیت دارد.

مقامات آمریکایی اکنون می گویند، زمانی که مذاکراه از سر گرفته شود، گروه 1+5 نسخه به روز شده بسته پیشنهادی اصلی را به ایران ارائه می کند که شامل برخی تعدیل تحریم های جدید است، البته در صورتی که ایران اقدامات مضاعفی در محدود کردن برنامه های هسته ای خود انجام دهد. آنها می گویند در صورتی که ایران برای مذاکره جدی عزم راسخی را به نماش بگذارد، آماده خواهند بود در خصوص پیشنهاد های گسترده تر به ایران رایزنی کنند. اما این بسته پیشنهادی هر چه باشد باید تعدیل تحریم ها را شامل شود چرا که در  غیر این صورت جمهوری اسلامی انگیزه ای برای همکاری نخواهد داشت.  

در حالی که مذاکره با قدرت های جهانی اهمیت دارد، آمریکا و ایران باید مذاکره مستقیم را نیز آغاز کنند. در ماه اکتبر، نیویورک تایمز خبر داد که دو کشور که از زمان انقلاب اسلامی 1979 دشمن یکدیگر به شمار می روند، بر سر انجام مذاکرات رو در رو به توافق رسیده اند. اما پنجره توافق برای همیشه باز نخواهد ماند.