پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : 
سیانان نوشت: تحلیل جدید CNN از تصاویر ماهوارهای، نقشهها و اطلاعیههای دولتی نشان میدهد که چین از سال ۲۰۲۰ گسترش وسیعی در سایتهای مرتبط با تولید موشک انجام داده است، که توانایی آن را برای بازدارندگی احتمالی ارتش آمریکا و تثبیت تسلط خود در منطقه افزایش میدهد.
یه گزارش سرویس بینالملل «انتخاب»، در ادامه این مطلب آمده است: این انباشت تاریخی بهشدت در تضاد با مشکلات تأمین خود ایالات متحده قرار دارد.
بیش از ۶۰٪ از ۱۳۶ تأسیسات مرتبط با تولید موشک یا نیروی موشکی ارتش چین، که کنترل زرادخانه هستهای این کشور را بر عهده دارد، در تصاویر ماهوارهای نشانههایی از گسترش را نشان میدهند.
این سایتها، شامل کارخانهها و مراکز تحقیق و آزمایش، بین اوایل ۲۰۲۰ تا اواخر ۲۰۲۵ بیش از ۲۱ میلیون فوت مربع (بیش از ۲ میلیون متر مربع) فضای ساختهشده افزایش یافتهاند. برجها، پناهگاهها و خاکریزهای جدید، که با توسعه تسلیحات همخوانی دارند، در تصاویر ماهوارهای این سایتها دیده شدهاند. در برخی موارد حتی قطعات موشک نیز در تصاویر قابل مشاهده هستند.
ویلیام آلبرک، پژوهشگر ارشد وابسته در انجمن اقیانوس آرام و مدیر سابق کنترل تسلیحات ناتو، گفت: «این چین است که خود را بهعنوان یک ابرقدرت جهانی جایگذاری میکند. ما در مراحل اولیه یک رقابت تسلیحاتی جدید هستیم. چین در حال دویدن است و برای یک ماراتن آماده میشود.»
دادهها تصویری از تلاش فوری برای توسعه ظرفیت موشکهای جدید و پیشرفتهتر ارائه میدهد. چندین تأسیسات تولیدی که CNN بررسی کرده است، در پنج سال گذشته به سرعت جایگزین روستاها و زمینهای کشاورزی شدهاند و دهها هزار فوت مربع افزایش یافتهاند.
شی جینپینگ، رهبر چین، از زمان به قدرت رسیدن در سال ۲۰۱۲ ، میلیاردها دلار در خرید و ارتقای تجهیزات نظامی سرمایهگذاری کرده است، بخشی از یک هدف مشخص برای تبدیل سریع ارتش این کشور، موسوم به ارتش آزادیبخش خلق (PLA)، به یک نیروی جنگی «در سطح جهانی».
شی همچنین نیروی موشکی PLA (PLARF) را گسترش داده است، شاخهای نخبه که زرادخانه در حال گسترش موشکهای هستهای و بالستیک چین را کنترل میکند. او این نیرو را «هسته بازدارندگی استراتژیک، تکیهگاه استراتژیک برای جایگاه کشور بهعنوان قدرت بزرگ و سنگ بنای امنیت ملی» توصیف کرده است.
تأسیسات تولید موشک چین تقریباً تمام شاخههای نظامی این کشور را تأمین میکنند، ارتشی که با بیش از ۲ میلیون نفر نیرو فعال، بزرگترین نیروهای مسلح جهان را دارد.
رئیسجمهور آمریکا، دونالد ترامپ، هفته گذشته به یک تور فشرده آسیای شرقی رفت و با رهبرانی از جمله شی دیدار کرد. بحثهای تجاری در این دیدارها غالب بود، اما نشانههایی از افزایش تنشها بر سر زرادخانههای متعارف و هستهای چین دیده شد. پیش از دیدار با رئیسجمهور چین، ترامپ به پنتاگون دستور داد تا آزمایشهای هستهای را «در سطح برابر» با چین و روسیه از سر بگیرد، که تغییر بزرگی در سیاست چندین دههای آمریکا محسوب میشود.
پکن و مسکو بیش از ۲۵ سال است که آزمایش انفجاری هستهای انجام ندادهاند، اما واشنگتن با دقت نظارهگر است که هر دو کشور به توسعه و آزمایش سلاحهای پیشرفته قادر به حمل کلاهکهای هستهای ادامه میدهند.
در همین حال، چین زرادخانه هستهای خود را سریعتر از هر کشور دیگری گسترش میدهد و از سال ۲۰۲۳ سالانه حدود ۱۰۰ کلاهک جدید اضافه کرده است، طبق گزارش مؤسسه بینالمللی تحقیقات صلح استکهلم (SIPRI)، هرچند تعداد کل آن هنوز بسیار کمتر از مجموع آمریکا و روسیه است که ۹۰٪ زرادخانه جهان را در اختیار دارند، طبق گزارش اتحادیه دانشمندان نگران.
برنامهریزی برای احتمالی درگیری با تایوان
کارشناسان تسلیحات میگویند موشکهای تولید شده در تأسیسات گسترش یافته که CNN بررسی کرده است، بخش کلیدی هرگونه تلاش نظامی احتمالی چین برای تصرف تایوان، جزیره خودگردان که پکن آن را بخشی از قلمرو خود میداند، خواهد بود.
این موشکها مرکزی برای استراتژی چین هستند تا نیروی دریایی آمریکا را از ورود به محدوده دفاعی خود باز دارند، در منطقهای که کارشناسان آن را «حباب منع دسترسی» مینامند، با هدف احتمالی بازدارندگی واشنگتن از کمک به تایوان.
دکر ایولث، تحلیلگر تحقیقاتی وابسته به گروه امنیت ملی CNA و کارشناس نیروهای موشکی چین، گفت: «PLA میخواهد شرایط را برای تهاجم به تایوان آماده کند، بنابراین موشکها را به بنادر، پایگاههای هلیکوپتر، پایگاههای تأمین و هر چیزی که بهطور نظری بتواند حمایت به تایوان بیاورد، شلیک میکنند. آنها میخواهند چیزها را در میدان نبرد نابود کنند و همه چیز دیگر را خارج نگه دارند.»
سیانان ۹۹ سایت مرتبط با تولید موشک را شناسایی کرد و دریافت که ۶۵ مورد از این تأسیسات گسترش یافتهاند و فضای ساخته شده جدید، طبق گفته کارشناسان، میتواند تأثیر تصاعدی بر مقیاس تولید موشک چین داشته باشد.
سیانان همچنین ۳۷ پایگاه نیروی موشکی را تحلیل کرد و متوجه شد که ۲۲ مورد از آنها در پنج سال گذشته گسترش یافتهاند.
چین تسلیحات هجومی را افزایش میدهد در حالی که آمریکا با مشکلات تأمین مواجه است
در دسامبر ۲۰۲۴، پنتاگون تخمین زد که نیروی موشکی چین در چهار سال گذشته، عرضه موشکهای خود را ۵۰٪ افزایش داده است. تحلیل CNN نشان میدهد که تلاشهای چین همچنان بدون وقفه ادامه داشته و بینش بیشتری درباره سایتهای تولید موشک ارائه میدهد.
اوایل سال جاری، چین افزایش ۷.۲٪ در بودجه دفاعی خود را تصویب کرد و کل هزینهها را به حدود ۲۴۵ میلیارد دلار رساند. این چهارمین سال متوالی با رشد بیش از ۷٪ در هزینههای نظامی است، هرچند بسیاری از کارشناسان میگویند هزینه واقعی چین احتمالاً بسیار بالاتر از رقم رسمی است.
افزایش تولید موشک چین در حالی رخ میدهد که آمریکا سیستمهای دفاعی پیشرفته خود را در اوکراین و اسرائیل مصرف میکند، که باعث کمبود مهمات و ایجاد بحثهایی در واشنگتن درباره چگونگی و محل استقرار تسلیحات پیشرفته شده است.
در ژوئیه، CNN گزارش داد که آمریکا حدود ۲۵٪ از سامانههای رهگیری موشک THAAD را در دفاع از اسرائیل در برابر حملات موشکی ایران در جنگ ۱۲ روزه ژوئن مصرف کرده است.
دولت آمریکا از آن زمان قراردادی بیش از ۲ میلیارد دلار با شرکت لاکهید مارتین برای افزایش تولید THAAD تمدید کرده است، اما این رهگیرها که هر واحد آن حدود ۱۲.۷ میلیون دلار هزینه دارد، زمانبر نیز هستند.
سیستم THAAD ابتدا در داخل آمریکا و منطقه آسیا-اقیانوسیه مستقر شد و بخش کلیدی از استراتژی بازدارندگی آمریکا علیه چین محسوب میشود.
اگرچه این سیستم هنوز قادر به سرنگونی موشکهای چین است، کارشناسان هشدار میدهند که مشکلات تأمین پنتاگون همراه با تلاش چین برای تولید موشکهای پیشرفتهتر، تهدیدی رو به رشد برای منافع آمریکا ایجاد میکند.
پنتاگون در پاسخ به یافتههای CNN گفت که درباره مسائل اطلاعاتی «اظهارنظر نمیکند».
اطلاعات از دو شرکت بزرگ دفاعی دولتی چین — شرکت علوم و فناوری هوافضای چین (CASC) و شرکت صنایع هوافضای چین (CASIC) — اساس تحلیل CNN را تشکیل میدهد که با بررسی مسیر کاغذی اطلاعیههای دولتی برای شناسایی سایتهای پنهان انجام شد.
این شرکتها و زیرمجموعههایشان اکثریت موشکهای متعارف و هستهای چین را تولید میکنند. CNN از CASC و CASIC درخواست اظهار نظر کرده است.
در حالی که پکن از نامهای رمز برای مخفی نگه داشتن برخی پروژههای نظامی استفاده میکند، تحقیقات CNN این سایتها را شناسایی و موقعیت دقیق آنها را تعیین کرده است.
به عنوان مثال، اطلاعیهای دولتی در اوایل سال جاری به پروژهای در استان شنشی اشاره داشت که متعلق به آکادمی چهارم CASC بود و به عنوان پیمانکار اصلی موشکهای سوخت جامد شناخته میشود. سایر اطلاعیهها به اندازه و محل تقریبی ساخت و ساز اشاره کرده بودند.
با استفاده از این اطلاعات، CNN توانست مختصات دقیق سایت را تعیین کند. در حالی که پروژه هنوز در مراحل اولیه است، تصاویر ماهوارهای نشان میدهند که دیوارهای حفاظتی در آن ساخته شدهاند، مشابه سایر تأسیسات تولید موشک.
برای همه سایتها، CNN فضای ساخته شده اضافی ساختمانها را از سال ۲۰۲۰ اندازهگیری کرده و تأسیسات خاص موجود در تصاویر ماهوارهای را تحلیل کرده تا هدف آنها مشخص شود.
کارشناسان میگویند فضای ساخته شده اضافی میتواند باعث رشد تصاعدی ظرفیت تولید برخی موشکها شود. یکی از سایتهای پکن که از سال ۲۰۲۰ نزدیک به ۵۰٪ گسترش یافته است، در تولید موشک بالستیک DF-26 فعالیت دارد که کارشناسان دفاعی آن را «قاتل گوام» مینامند.
نسخهای از این سلاح، DF-26D، مجهز به وسیله گلایدهایپرسونیک، برای اولین بار در رژه نظامی برجسته چین در سپتامبر نمایش داده شد.
مسیر پرواز غیرقابل پیشبینی DF-26D امکان میدهد (هرچند قطعی نیست) که موشک رهگیرها را دور زده و به قلمرو آمریکا در گوام برسد، جایی که پایگاه نیروی هوایی اندرسن آمریکا مستقر است.
چین چگونه از تجربیات جهانی درس میگیرد
مکان و چیدمان سایتهای مرتبط با موشک که CNN بررسی کرده است، بسیار متفاوت است. برخی کارخانهها در شهرها و کنار ساختمانهای مسکونی و رستورانها قرار دارند. برخی دیگر در درههای دورافتاده واقع شدهاند و از میان زمینهای شیبدار عبور میکنند. اکثر این تأسیسات تولیدی نزدیک نهادهای مرتبط با صنعت دفاع هوایی ساخته شدهاند.
هدف برخی سایتها از تصاویر ماهوارهای مشخص است. قطعات موشکهای بینقارهای در کنار راکتهای قدیمی دیده میشوند. بسیاری دیگر دارای نشانههای واضحی از اقدامات ایمنی هستند — ساختمانها با خاکریزها و دیوارهای بلند محصور شدهاند، اقدامی برای جلوگیری از انفجار احتمالی.
برخی سایتها علائم بصری واضحی از تولید موشک ندارند، اما شواهد مالکیت، شراکت یا محل محرمانه آنها نشان میدهد که حداقل بخشی از هدف آنها تولید تسلیحات است.
به عنوان مثال، سایت آزمایش هوافضای شنشی در شهرستان سانیوان، واقع در کوههای دورافتاده نزدیک شیآن، ظاهراً عادی به نظر میرسد. اما اطلاعیهای که CNN بررسی کرد، نشان داد که دانشگاهی که توسط آمریکا به دلیل ارتباط با ارتش چین تحریم شده و یکی از زیرمجموعههای کلیدی CASC که نقش مهمی در برنامه موشکی کشور دارد، در ساخت این تأسیسات مشارکت دارند. این سایت میتواند برای شبیهسازی محیط پرواز و توسعه سلاحهای هایپرسونیک استفاده شود، طبق اطلاعیه دانشگاه.
در چین، حوزههایی که برای امنیت ملی مهم هستند، مانند فناوری هوافضا، مستقل از دستگاههای امنیتی دولتی وجود ندارند.
پیامدها برای امنیت جهانی
رشد سیستمهای موشکی چین باعث نگرانی کارشناسان کنترل تسلیحات شده است، که هشدار میدهند این موضوع امنیت جهانی را بازتعریف میکند. دیوید سانتورو، رئیس و مدیرعامل انجمن اقیانوس آرام، گفت: «به نظرم اکنون یک جنگ سرد وجود دارد. این جنگ در تمام حوزههاست و خطر آن این است که به جنگ گرم تبدیل شود.»