یک نوع بسیار نادر از سرطان در نسلهای جوان با سرعتی چشمگیر در حال افزایش است، و هیچکس نمیداند دلیل آن چیست.
به گزارش انتخاب و به نقل از .sciencealert ؛ پژوهشهای اخیر در ایالات متحده نشان میدهد که نسل ایکس (Gen X) و هزارهها (Millennials) سه تا چهار برابر بیشتر از نسلهای قدیمیتر در معرض تشخیص سرطان آپاندیس هستند؛ اندامی کوچک به اندازهی یک انگشت که به دستگاه گوارش ما متصل است و معمولاً تا زمانی که مشکلی پیدا نکند، کسی به آن توجهی نمیکند.
در گذشته، سرطان آپاندیس تقریباً همیشه افراد مسن را درگیر میکرد؛ اما امروز، از هر سه بیمار مبتلا به این سرطان، یک نفر زیر ۵۰ سال است.
این موضوع چرا مهم است؟
نویسندهی اصلی دو تحلیل جدید، آندریانا هولووا تیج (Andreana Holowatyj)، اپیدمیولوژیست و زیستشناس مولکولی از دانشگاه وندربیلت، سالهاست که به بررسی این افزایش ناگهانی پرداخته است.
او در سال ۲۰۲۴ گفت:
«وقتی میبینیم در بسیاری از سرطانها پیشرفت چشمگیر داشتهایم، وجود چنین شکافی واقعاً نگرانکننده است.»
چند سال قبلتر، در سال ۲۰۲۰، او رهبری یک تحلیل ملی را بر عهده داشت که نشان داد نرخ سرطان بدخیم آپاندیس در آمریکا بین سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۶ حدود ۲۳۲ درصد افزایش یافته است. این رشد در تمام نسلها دیده شده بود.
سالها تصور میشد آپاندیس یک اندام «باقیمانده و بیاستفاده» است، اما شواهد جدید نشان میدهد ممکن است نقشهای مهمتری داشته باشد.
علائم، تشخیص و دشواریها
التهاب آپاندیس (آپاندیسیت) شایعترین مشکل مرتبط با این اندام است، و بهندرت هنگام برداشتن آن، سرطان هم تشخیص داده میشود.
پیشرفت سرطان آپاندیس میتواند پنهانی و تدریجی باشد. علائم هشداردهندهی آن — مانند درد شکمی، نفخ، یا درد لگن — بهسادگی با بیماریهای شایعتر مانند مشکلات گوارشی یا سرطانهای کولورکتال اشتباه گرفته میشود؛ سرطانهایی که سالانه حدود ۱۵۰ هزار نفر را در ایالات متحده مبتلا میکنند.
در مقابل، موارد سرطان آپاندیس تنها حدود ۳۰۰۰ مورد در سال است؛ به همین دلیل این بیماری شناخت و تحقیقات اندکی دارد.
هولووا تیج میگوید:
«با وجود نادر بودن سرطان آپاندیس، مهم است که افراد دارای این علائم حتماً به پزشک مراجعه کنند. رد کردن احتمال سرطان آپاندیس یا تشخیص زودهنگام آن، برای کنترل روند نگرانکنندهی افزایش موارد ضروری است.»
کمبود غربالگری و دشواری درمان
در حال حاضر هیچ دستورالعمل استانداردی برای غربالگری سرطان آپاندیس وجود ندارد و گزینههای درمان نیز محدود است.
به گفتهی هولووا تیج، این سرطان بهراحتی از چشم پزشکان دور میماند — بهویژه حالا که درمان غیرجراحی آپاندیسیت رایجتر شده است.
در برخی موارد، این سرطان شبیه فتق، فیبروئید یا کیست ظاهر میشود. در زنان نیز ممکن است با ضایعات اندومتریوز اشتباه گرفته شود.
او در سال ۲۰۲۰ توضیح داد:
«تومورهای آپاندیس ویژگیهای مولکولی متفاوتی از سرطانهای کولورکتال دارند؛ آنها الگوهای متفاوتی از گسترش و پاسخ به درمان دارند، به شیمیدرمانیهای رایج واکنش نشان نمیدهند، و بهطور نامتناسبی بزرگسالان جوان را تحتتأثیر قرار میدهند.»
طبق جدیدترین یافتهها،
• موارد سرطان آپاندیس در افرادی که بین سالهای ۱۹۷۶ تا ۱۹۸۴ به دنیا آمدهاند سه برابر شده است.
• و در افرادی که بین سالهای ۱۹۸۱ تا ۱۹۸۹ متولد شدهاند، چهار برابر شده است.
دانشمندان هنوز نمیدانند چرا چنین شده است.
دلایل احتمالی: از تغذیه تا آلودگی
هولووا تیج و همکارانش گمان میکنند که چند عامل ممکن است نقش داشته باشند، از جمله:
• تغییرات سبک زندگی مانند رژیم غذایی و فعالیت بدنی
• وراثت و ژنهای منتقلشده
• آلودگیهای محیطی مثل مواد شیمیایی یا میکروپلاستیکها
• کیفیت پایین آب آشامیدنی
جراح انکولوژی دانشگاه کلرادو، استیون آرنت، که در این پژوهشها نقشی نداشته، میگوید:
«من اصلاً از این افزایش تعجب نمیکنم. من بیمارانی در دههی ۲۰ و ۳۰ زندگی میبینم که با تومورهای پیشرفتهی آپاندیس مراجعه میکنند. همان عواملی که سرطان روده را در جوانان افزایش داده، احتمالاً در اینجا نیز نقش دارند.»
مطالعات دیگر نیز افزایش چشمگیر سرطان در جوانان را نشان میدهند. در یک پژوهش در سال ۲۰۲۳، نرخ سرطان در افراد زیر ۵۰ سال طی سه دهه تقریباً ۸۰ درصد افزایش یافته است.
مرور پژوهشهای سال ۲۰۲۲ نشان داد که سرطانهای دستگاه گوارش پیشتاز این افزایش هستند — بهویژه سرطانهای روده، آپاندیس، مجاری صفراوی و پانکراس.
دلایل آن هنوز مشخص نیست، اما متخصصان رژیم غذایی ناسالم، خواب ناکافی، مصرف الکل، غذاهای فرافرآوریشده و مواد شیمیایی پایدار (Forever Chemicals) را عوامل مشکوک میدانند.
گامهای بعدی پژوهشگران
هولووا تیج و همکارانش قصد دارند مطالعات خود را جهت شناسایی افراد در معرض بیشترین خطر و دلایل احتمالی ادامه دهند.
او در وبسایت آزمایشگاه خود در دانشگاه وندربیلت مینویسد:
«سرطان آپاندیس بهدلیل نادر بودن توجه کمی دریافت میکند. تیم ما بهشدت تلاش میکند تا پیشرفتهای چشمگیری در درک این بیماری برای بیمارانمان ایجاد کند.»
