سی ان ان نوشت: خیابانهای کاراکاس با چراغهای کریسمس آذین شدهاند. صدای موسیقی سنتی کریسمس ونزوئلا در همهجا شنیده میشود. روال روزمره زندگی ادامه دارد: کودکان به مدرسه میروند، بزرگسالان سر کار میروند، و فروشندگان مغازههای خود را باز میکنند. اما زیر این ظاهر عادی، اضطراب، ترس و ناامیدی پنهان است، و برخی حتی در میان تنش بین ایالات متحده و ونزوئلا، برای یک حمله احتمالی اقداماتی پیشگیرانه انجام دادهاند.
به گزارش سرویس بین الملل «انتخاب»، در ادامه این مطلب آمده است: زنی که خواسته به دلیل ترس از تلافیجویی، «ویکتوریا» نامیده شود، سالهاست که در غرب کاراکاس تنها زندگی میکند؛ از زمانی که دو فرزندش کشور را ترک کردند. او که در حوزه تجارت کار میکند، میگوید ماههای اخیر برایش با عدمقطعیت پر شده است، بهطوری که هر روز خبرهای ناخوشایندی میرسد که آرامشش را بر هم میزند.
او با اینکه کارهای روزانهاش را متوقف نکرده، اعتراف میکند که این حالت آمادهباش دائمی – با این سؤال همیشگی که «بعد چه میشود؟» – خوابش را مختل کرده است.
گاهی نیمهشب از خواب بیدار میشود و اخبار را در تلفنش چک میکند، هرچند میداند این کار خواب دوباره را سختتر میکند.
او میگوید: «این یک رویارویی است که ما شهروندان عادی هیچ دخالتی در آن نداریم. سعی میکنیم زندگیمان را ادامه دهیم، کارمان را انجام دهیم، اما همیشه این وضعیت وقفه ایجاد میکند و بیشک روی ما تأثیر میگذارد.»
ویکتوریا میگوید برای خوابیدن ناچار است قرصهای خواب گیاهی مصرف کند، نمیخواهد با کسی صحبت کند و حتی ناراحتیهای جسمی را تجربه کرده است. او میگوید: «فقط کسانی که در این شرایط هستیم واقعاً میفهمیم.»
«ونزوئلاییها مردم سختکوش و مهربانی هستند. آنها لایق اینهمه رنج نیستند.»
تأثیرات احساسی
به گفتهٔ یورِلیس آکوستا، روانشناس بالینی و اجتماعی و هماهنگکننده پژوهش در مرکز مطالعات توسعه دانشگاه مرکزی ونزوئلا، تنش سیاسی طولانیمدت میان ونزوئلا و آمریکا در ماههای اخیر بر سلامت روانی مردم تأثیر گذاشته است.
او میگوید: «هیچ راه واحدی برای پردازش آنچه بر ما میگذرد وجود ندارد.»
به گفته آکوستا، اینکه هر فرد چگونه بحران را درک و مدیریت میکند، به محل زندگی، ارتباطش با محیط اطراف و عوامل دیگر بستگی دارد. او توضیح میدهد: «شرایط برای یک ونزوئلایی در تاچیرا یا زولیا که در مرز زندگی میکند، با کسی که در کاراکاس است یکسان نیست.» او همچنین خاطرنشان میکند که بسیاری از مهاجران ونزوئلایی خارج از کشور تصور میکنند «ونزوئلا در جنگ است یا کاملاً نظامی شده»، درحالیکه واقعیت الزاماً اینگونه نیست.
به گفته او، تفاوتهایی نیز میان کسانی که میخواهند از موضوع دور بمانند و کسانی که بیشازحد درگیر اخبار شدهاند – گاه نادرست یا بیشازحد – وجود دارد؛ افرادی که با اضطراب و بیخوابی دستوپنجه نرم میکنند.
او توصیه میکند رابطهای سالم با اخبار و شبکههای اجتماعی برقرار شود تا از بار اطلاعاتی بیشازحد جلوگیری شود. «باید مطلع بمانیم، بله، اما از منابع معتبر و برای زمان محدود. نمیتوانیم تمام روز آنلاین باشیم. نیاز داریم استراحت کنیم، حرکت کنیم، نفس بکشیم و سلامت جسم و ذهن را در اولویت قرار دهیم.»
برخی مردم، مانند یانیتسا آلباران، بر حفظ آرامش و روال زندگی تمرکز کردهاند. او هنگام شرکت در راهپیمایی حامی نیکلاس مادورو در اول دسامبر به CNN گفت که به آزادی، صلح و انقلاب بولیواری – که به گفته او رئیسجمهور نماد آن است – متعهد است.
او گفت: «مادران بچههایشان را به مدرسه میبرند، زنان سر کار میروند، در دانشگاهها تدریس میکنند. کشاورزان مشغول کاشت هستند، فروشندگان مشغول فروش. کشور ما در صلح است، زیرا رئیسجمهور ما نیکلاس مادورو و تمام نیروهای مسلح ملی آن را تضمین میکنند.» سپس دوباره به جمع راهپیمایی پیوست. آن روز، با شعار «نه به جنگ، آری به صلح»، مردم از موضع دولت – زندگی عادی، ونزوئلای دستنخوردنی – حمایت کردند.
اما همه مانند آلباران این روزها را تجربه نمیکنند و آمدن کریسمس نیز به تنشهای اقتصادی و سیاسی اضافه شده است. آکوستا میگوید: «برای برخی، دسامبر زمان جشن است. اما برای برخی دیگر یادآور غیبتهاست. خیلیها دلتنگ عزیزانی هستند که خارج از کشورند یا فقدان نزدیکان را به یاد میآورند.»
و این احساسات در ونزوئلایی که روزبهروز منزویتر میشود، پیچیدهتر هم شده است.
اقدامات پیشگیرانه
ترس موجب اقدامات ملموس نیز شده است.
CNN یادداشتهایی را از برخی مدارس خصوصی کاراکاس مشاهده کرده که از والدین خواستهاند برای هر دانشآموز یک «کیف اضطراری فردی» ارائه کنند. این کیف باید شامل آب، غذای غیرقابل فساد، لوازم بهداشتی، داروهای موردنیاز و چراغقوه باشد.
دلیل رسمی این است که در صورت لزوم – مثلاً هنگام وقوع زمینلرزه – دانشآموز ممکن است مجبور شود شب را در مدرسه بماند. اما والدینی که با CNN صحبت کردهاند و نخواستند نامشان گفته شود، معتقدند که هدف واقعی آمادهسازی برای سناریوهای مرتبط با تنش میان کاراکاس و واشنگتن است.
از ۲ سپتامبر که آمریکا حمله به شناورها در کارائیب و اقیانوس آرام را آغاز کرد، ترامپ بارها به احتمال عملیات در خاک ونزوئلا اشاره کرده است، هرچند مشخص نیست چنین اقدامی چه زمانی و آیا اصلاً رخ خواهد داد یا خیر.
این فضای عدمقطعیت باعث شده برخی شرکتها نیز اقداماتی پیشگیرانه انجام دهند. تعدادی از صاحبان کسبوکار – که به دلیل ترس از تلافیجویی نخواستند نامی از آنها برده شود – به CNN گفتند که بهطور مداوم وضعیت جادهها را در سراسر کشور بررسی میکنند تا توزیع محصولاتشان مختل نشود و در حال انجام مانورهای ارتباطی با کارکنان هستند تا در صورت بروز وضعیتی غیرعادی، آنها را سریعاً مطلع کنند.
اضطرابی تشدیدشده در اثر انزوا
چندین شرکت هواپیمایی پروازهای خود به ونزوئلا و از آن را تعلیق کردند، پس از آنکه اداره هوانوردی فدرال آمریکا در ۲۱ نوامبر هشدار داد هواپیماها هنگام عبور از حریم هوایی ونزوئلا و جنوب کارائیب باید نهایت احتیاط را بهکار بگیرند.
مقامهای ونزوئلا پس از دادن ۴۸ ساعت مهلت برای ازسرگیری پروازها، مجوز فعالیت این خطوط هوایی را لغو کردند.
وقتی ویکتوریا این خبر را خواند، «فروپاشی کامل» و «عمیقترین اندوه» را احساس کرد.
این اعلامیه تقریباً امید او برای دیدار با دخترش در فرانسه – پس از دو سال – را از بین برد.
او میگوید: «وقتی این خبر را شنیدم احساس کردم دنیا روی سرم خراب شد.» او میافزاید که از دیدن منزویتر شدن کشور میترسد. او هنوز در حال بررسی مسیرهایی از طریق کلمبیا، پاناما یا کوراسائو است تا بتواند خانوادهاش را دوباره ملاقات کند، هرچند نگران است که در شرایط فعلی سفر کردن خطرناک باشد.
جداییهایی که بیشتر میشوند
دسامبر معمولاً بهترین زمان برای دیدار با عزیزان است، اما اکنون خیلیها قادر به دیدار خانواده نیستند، چرا که نزدیک به هشت میلیون ونزوئلایی خارج از کشور زندگی میکنند.
لوئیس روساس، مهندسی که در برزیل زندگی میکند، قرار بود بخشی از دسامبر را برای جشن تولد ۸۰ سالگی مادرش در ونزوئلا بگذراند. اما هرچه تاریخ نزدیکتر میشد، نگرانی جای شوق را میگرفت و او دائم شک داشت که آیا سفر در چنین شرایطی درست است یا نه.
برای روساس، خانواده – بهویژه مادرش – همیشه مهمترین دلیل بازگشت به وطن و پیوند با ریشههایش بوده است.
او میگوید: «متأسفانه شرایطی مثل این اضطراب، ناامیدی و ناراحتی ایجاد میکند. چون در نهایت این اتفاقها خارج از کنترل ماست، اما روی همه چیز تأثیر میگذارند.»
در نهایت، پس از ارزیابی شرایط و در نظر گرفتن امنیت خانوادهاش و پسرش، تصمیم گرفت امسال کریسمس به ونزوئلا سفر نکند.
