سیانان نوشت: نیکولاس مادورو معتقد است که رهبر پیشین و پدر سیاسیاش، هوگو چاوز، در قالب یک پرنده کوچک و یک پروانه در برابر او ظاهر شده است. او همچنین فکر میکند که جشن گرفتن کریسمس دو ماه زودتر — با فرمان ریاستجمهوری — باعث «بالا رفتن روحیهٔ ونزوئلاییها» میشود.
به گزارش انتخاب، او «گرملین» را با «گرینچ» اشتباه میگیرد، کلمات جدیدی در اسپانیایی اختراع میکند و اغلب دچار لغزشهای زبانی بیشماری میشود. سخنان و تصمیمات رئیسجمهور ونزوئلا آنقدر عجیب هستند که بسیاری از ونزوئلاییها و مردم آمریکای لاتین نامی برای آنها گذاشتهاند: «مادوراداها».
اما او طی سالها ثابت کرده است که دستکم گرفتن او میتواند اشتباهی بزرگ برای منتقدانش باشد.
پسر چاوز
تمسخر مادورو حتی پیش از آغاز ریاستجمهوریاش در سال ۲۰۱۳ رایج بود؛ زمانی که او تنها یکی از گزینههای احتمالی جانشینی رهبر مبتلا به سرطان بود؛ با وجود اینکه سالها وزیر خارجه و معاون رئیسجمهور بود. مادورو تنها حمایت اقلیت هواداران حزب سوسیالیست متحد ونزوئلا (PSUV) را داشت و اطرافیانش، طبق گزارشها، تحت فشار و تنش شدید توسط حامیان دیوسدادو کابیو — رئیس وقت مجلس ملی — قرار داشتند.
اما در دسامبر ۲۰۱۲، چاوز که به شدت بیمار بود، به اختلافات داخلی پایان داد و بهطور قطعی مادورو را وارث خود برای هدایت چاویسم و ونزوئلا معرفی کرد. «پسر چاوز» سپس دولتی را آغاز کرد که سال به سال منتقدان را به چالش کشید: انتقاد از نظام انتخاباتی، اعتراضات، تحریمها، حکمهای بازداشت، احتمال شورش، انزوای بینالمللی و گمانهزنی دربارهی آیندهٔ او.
رهبری که زمانی به او میخندیدند، اکنون طولانیمدتترین رئیسجمهور در قدرت در آمریکای لاتین است: ۱۲ سال و ۷ ماه. مادورو پیشبینیها و تمسخرها را پشت سر گذاشت، اما در این مسیر، ونزوئلا میلیونها نفر از جمعیت خود، ۷۲٪ از اقتصاد خود، مشروعیت دمکراتیک از نگاه بخش بزرگی از جهان، و بسیاری از متحدان بینالمللیاش را از دست داد.
امروز، مادورو میگوید با «وضعیتی وجودی» روبهرو است. آیا او باز هم میتواند پیشبینیها را نقض کند و در برابر فشار نظامی و دیپلماتیک دونالد ترامپ دوام بیاورد؟
اسرار حمایت کوبا
مادورو روابط خود با کوبا را طی دههها در سطوح مختلف گسترش داده است. برخی زندگینامههای غیررسمی ادعا میکنند او در جوانی آموزشهای سیاسی در کوبا دیده است؛ ادعایی که در هیچ منبع رسمی تأیید نشده است. بااینحال، رابطه نزدیک او با فیدل و رائول کاسترو — و بعدها با میگل دیاس-کانل — یکی از ستونهای پایهٔ قدرت امروز ونزوئلا شده است.
این روابط به مادورو قدرت داد تا در سال ۲۰۱۱، زمانی که چاوز بیمار شد و برای درمان به کوبا رفت، نقش «میانجی کلیدی» را بازی کند. این پیوند همچنین برای تقویت روایت ضدآمریکایی — میراث کاسترو و چاوز — نقشی اساسی داشت.
آغاز چرخهای که همیشه بازمیگردد
مادورو در انتخابات آوریل ۲۰۱۳ تنها با ۱٫۵۹٪ اختلاف بر هنریکه کاپریلس پیروز شد — بسیار کمتر از اختلاف ۹٫۵٪ که چاوز چند ماه قبل بر کاپریلس داشت. مخالفان نتیجه را نپذیرفتند و حتی دیوسدادو کابیو نیز از مادورو انتقاد کرد.
اما از همان زمان، چرخهای آغاز شد که تا امروز تکرار شده است:
انتخابات بحثبرانگیز
اعتراضات خیابانی
گزارشهای نقض حقوق بشر
سرکوب
معامله و توزیع قدرت درون چاویسم برای حفظ کنترل
و اتکا به چین، روسیه و ایران در عرصه بینالمللی
از ۲۰۱۳ تاکنون، تقریبا همهٔ انتخابات مهم ونزوئلا مورد مناقشه بودهاند.
حتی در ۲۰۲۴، زمانی که نه کلمبیا و نه برزیل — با وجود داشتن روسایجمهور چپگرا — پیروزی ادعایی مادورو را نپذیرفتند.
بهای سنگین برای ونزوئلاییها
هزینهٔ بقای مادورو برای مردم بسیار سنگین بوده است. از ۲۰۱۷ به بعد، گزارشهای سازمان ملل و دادگاه کیفری بینالمللی موارد زیر را ثبت کردهاند:
استفاده بیش از حد از زور
بازداشتهای خودسرانه
شکنجه
تجاوز
اعدامهای فراقضایی
و همه این موارد بهعنوان جرایم علیه بشریت توصیف شدهاند.
در پاسخ، مادورو همیشه روایت ضدآمریکایی را تکرار کرده است و نهادهای بینالمللی را متهم به «دروغپراکنی ایدئولوژیک» کرده است.
مدیریت ضعیف، اقتصاد جنگی، مهاجرت و تحریمها
اقتصاد ونزوئلا از زمان آغاز دولت مادورو سقوط آزاد داشته است:
اقتصاد امروز فقط ۲۸٪ اقتصاد سال ۲۰۱3 است.
درآمد نفتی تنها ۲۰٪ سطح سال ۲۰۱۳ است
فقر در اوج خود به ۹۰٪ مردم رسید
تحریمهای آمریکا از ۲۰۱۹ صنعت نفت ونزوئلا را هدف قرار داد، اما سقوط PDVSA مدتها پیش از آن آغاز شده بود.
نتیجه: یکی از بزرگترین بحرانهای مهاجرتی جهان.
حدود ۸ میلیون ونزوئلایی کشور را ترک کردهاند.
کلید «مدل مادورو»
مادورو تنها زمانی توانست در قدرت بماند که توازن نیروها را طوری سازمان داد که خود او تنها «ضامن» بقای همهٔ گروههای قدرت شد:
نیروهای مسلح
رهبران قدیمی چاویسم
کوکتویوس (گروههای شبهنظامی وفادار به حکومت)
شبکههای اقتصادی و امنیتی نزدیک به دولت
متحدان خارجی مانند کوبا، روسیه، چین و ایران
کارشناسان این ساختار را کنفدراسیونی با مادورو بهعنوان مدیرکل توصیف میکنند.
تنش شدید با ایالات متحده
ایالات متحده طی دولتهای اوباما، ترامپ و بایدن از ابزارهای مختلفی علیه مادورو استفاده کرده است:
تحریمهای اقتصادی
حکمهای بازداشت
تحریم بستگان
مذاکرهٔ مستقیم
توافق برای انتخابات آزاد
لغو و اعطای مجدد مجوزهای نفتی
و اکنون بزرگترین محاصرهٔ دریایی-هوایی آمریکا در دریای کارائیب طی دهههای اخیر
با وجود همه اینها، مادورو همیشه یک مهارت را نشان داده است:
کش دادن، وقتکشی و زندهماندن.
اکنون، پرسش این است:
آیا این بار هم خواهد توانست بحران را پشت سر بگذارد؟
