رویترز نوشت: ژاپن روز یکشنبه اعلام کرد که جنگندههای چینی در دو حادثهٔ «خطرناک» در نزدیکی جزایر اوکیناوای ژاپن، رادار کنترل آتش خود را بهسوی هواپیماهای نظامی ژاپن نشانه رفتند؛ ادعایی که پکن آن را تکذیب کرد.
به گزارش انتخاب، شینجیرو کویزومی، وزیر دفاع ژاپن، در شبکهٔ X نوشت: «این روشنسازیهای راداری فراتر از آن چیزی بودند که برای پرواز ایمن هواپیما لازم است.» او افزود ژاپن نسبت به حادثهٔ «تأسفبرانگیز» روز شنبه به چین اعتراض کرده است.
کویزومی در دیدار با ریچارد مارلز، وزیر دفاع استرالیا در توکیو، گفت: «ژاپن برای حفظ صلح و ثبات منطقهای، بهطور قاطع و آرام به اقدامات چین پاسخ خواهد داد.»
سخنگوی نیروی دریایی چین، سرهنگ وانگ شوئهمنگ، گفت که هواپیماهای ژاپنی بارها به نیروهای دریایی چین نزدیک شده و مانورهای آموزشی اعلامشدهٔ پروازهای ناو هواپیمابر این کشور در شرق تنگهٔ میاکو را مختل کردهاند.
روابط چین–ژاپن بر سر تایوان دچار تنش شده است
این برخوردها در نزدیکی جزایری که هر دو کشور ژاپن و چین ادعای مالکیت آنها را دارند، جدیترین رویاروییهای نظامی میان دو طرف در سالهای اخیر بوده و احتمالاً تنش میان این دو قدرت شرق آسیا را افزایش خواهد داد.
روابط دو کشور در ماه گذشته و پس از هشدار نخستوزیر سانائه تاکایچی مبنی بر اینکه ژاپن ممکن است در صورت تهدید امنیتش به هر اقدام نظامی چین علیه تایوان واکنش نشان دهد، رو به تیرگی گذاشته است.
نشانه گرفتن رادار کنترل آتش بهسوی یک هواپیمای دیگر اقدامی تهدیدکننده محسوب میشود، زیرا نشاندهندهٔ احتمال حمله است و ممکن است هواپیمای هدف را به انجام مانورهای گریز وادار کند. ژاپن نگفت که آیا چینیها واقعاً قفل راداری برقرار کرده بودند یا اینکه هواپیماهای ژاپنی چگونه واکنش نشان دادند.
وانگ در بیانیهای در شبکههای اجتماعی رسمی چین گفت که اظهارات ژاپن نادرست است و اقدامات توکیو ایمنی پرواز را بهشدت به خطر انداخته است.
او افزود: «ما قاطعانه از طرف ژاپنی میخواهیم فوراً از تهمتزنی و تخریب اعتبار چین دست بردارد و اقدامات نیروهای خط مقدم خود را بهشدت مهار کند. نیروی دریایی چین مطابق قانون اقدامهای لازم را برای حفظ امنیت و حقوق مشروع خود انجام خواهد داد.»
ریچارد مارلز، وزیر دفاع استرالیا، در یک کنفرانس خبری مشترک با کویزومی گفت: «ما از اقدامات چین در ۲۴ ساعت گذشته عمیقاً نگرانیم. ما به همکاری با ژاپن ادامه میدهیم و در کنار ژاپن برای حفظ نظم مبتنی بر قوانین خواهیم ایستاد.»
با افزایش تنشهای چین و ژاپن بر سر تایوان، پکن از شهروندان خود خواسته بود به ژاپن سفر نکنند و برنامهٔ ازسرگیری واردات غذاهای دریایی را که پس از رهاسازی آبهای تصفیهشدهٔ نیروگاه هستهای فوکوشیما متوقف شده بود، به تعویق انداخت.
چین، تایوانِ دارای حکومت دموکراتیک را بخشی از خاک خود میداند و فشار نظامی و سیاسی بر این جزیره را افزایش داده است؛ جزیرهای که دولت آن ادعاهای ارضی چین را رد میکند. تایوان تنها ۱۱۰ کیلومتر با غربیترین جزیرهٔ ژاپن، یوناغونی، فاصله دارد.
ژاپن میزبان بزرگترین تمرکز نیروهای نظامی آمریکا در خارج از این کشور است، از جمله ناوها، هواپیماها و هزاران تفنگدار دریایی آمریکا در اوکیناوا.
وزارت خارجهٔ آمریکا و سفارت این کشور در توکیو فوراً به درخواست برای اظهار نظر دربارهٔ ادعای ژاپن دربارهٔ استفادهٔ چین از رادار کنترل آتش پاسخ ندادند.
سکوت ترامپ، افزایش فعالیت نظامی چین
جورج گلس، سفیر آمریکا در ژاپن، از زمان آغاز این اختلافات دیپلماتیک در چند پست اجتماعی از ژاپن حمایت کرده است، اما دونالد ترامپ، رئیسجمهور، و دیگر مقامهای ارشد آمریکایی سکوت کردهاند.
بهگفتهٔ منابع مطلع، ترامپ که قصد دارد سال آینده برای گفتوگوهای تجاری به پکن سفر کند، ماه گذشته با تاکایچی تماس گرفته و از او خواسته بود این اختلاف را تشدید نکند.
این تماس پس از گفتوگوی ترامپ با شی جینپینگ، رئیسجمهور چین انجام شد؛ گفتوگویی که در آن شی به ترامپ گفته بود بازگشت تایوان به چین، بخش مرکزی چشمانداز پکن برای نظم جهانی است، طبق گزارش خبرگزاری رسمی شینهوا.
ژاپن گفت جنگندههای J-15 چینی که در دو حادثه دخیل بودند، از ناو هواپیمابر لیائونینگ به پرواز درآمده بودند؛ ناوی که به همراه سه ناوشکن موشکی در جنوب جزایر اوکیناوا مانور میداد. ژاپن گفت که در پاسخ به عملیات پروازی ناو چینی، جنگندههای F-15 خود را به پرواز درآورد.
در سال ۲۰۱۳، ژاپن اعلام کرد که یک ناو جنگی چین رادار کنترل آتش خود را بهسوی یکی از ناوشکنهای ژاپنی در دریای چین شرقی قفل کرده است. سه سال بعد، پکن ژاپن را متهم کرد که هواپیماهایش رادار کنترل آتش را بهسوی جنگندههای چینی نشانه گرفتهاند. در ژوئن امسال، ژاپن گفت جنگندههای چینی بسیار خطرناک به یکی از هواپیماهای گشتزنی آن در نزدیکی اوکیناوا نزدیک شدهاند.
در روز پنجشنبه، چین بیش از ۱۰۰ کشتی نیروی دریایی و گارد ساحلی را در مناطق مختلف شرق آسیا مستقر کرده بود، بنا بر گزارش منابع و اسناد اطلاعاتی که رویترز به آنها استناد کرد.
دولت تایوان آن تجمع را تهدیدی برای منطقهٔ هند–آرام توصیف کرد. ژاپن گفت بهدقت فعالیتهای چین را نظارت میکند.
روز یکشنبه، گارد ساحلی تایوان گفت که در حال نظارت بر مانورهای سه کشتی نجات چینی در سوی غربی خط میانی تنگهٔ تایوان است، اما وضعیت آبهای پیرامون تایوان «عادی» است.
رسانههای دولتی چین گفتند این رزمایشهای جستوجو و نجات در آبهای مرکزی تنگه و با هدف گشتزنی در «مناطق پر رفتوآمد و نقاط پرتکرار حادثه» انجام میشود.
گارد ساحلی تایوان گفت چین از «واژگان گمراهکننده و نادرست» دربارهٔ این فعالیتها استفاده میکند تا تایوان را آزار دهد و جنگ روانی به راه بیندازد.
چین میگوید تنها این کشور بر تنگهٔ تایوان حاکمیت و صلاحیت قضایی دارد؛ تنگهای که مسیر عبور نیمی از کشتیهای کانتینری جهان است. آمریکا و تایوان میگویند تنگه، آبراهی بینالمللی است.
گزارش از تیم کلی، نوبوهиро کوبو و کیوشی تاکناکا در توکیو و دیوید کرتون در شنژن؛ گزارش تکمیلی از بن بلنچارد در تایپه و احمد ابوعلین در واشنگتن؛ ویرایش توسط دایان کرفت و ویلیام مالارد.
