قیمت لبنیات در هفتههای اخیر افزایش تصاعدی پیدا کرده است. تغییر قیمتها حتی به روزانه هم کشیده شده است. کارخانههای لبنی افزایش قیمت را نتیجه گران شدن شیر خام توسط دامداران میدانند و دامداریها هم کمبود نهادهها در ماههای اخیر را باعث میدانند.
روزنامه همشهری با امیرحسین اسماعیلپور، مدیرعامل یکی از کارخانههای تولید لبنیات و علی احسان ظفری، رئیس اتحادیه فرآوردههای لبنی درباره وضعیت بازار لبنیات و راهکارهای رفع مشکلات گفتوگو کرده است.
امیرحسین اسماعیلپور :برگشت محصول زیاد شده است
با افزایش قیمت لبنیات، برگشت فرآوردهها زیاد شده چون مردم کمتر لبنیات میخرند. از لحاظ مقدار فروش، افت داشتهایم. این نشان میدهد که مردم کمتر میتوانند لبنیات بخرند. قیمت مواداولیه لبنیات در ۳ماه اخیر ۷۰درصد گران شده و شیر خام از ۲۳هزار تومان به ۳۵هزار تومان رسیده است.۶۵درصد قیمت شیرخام را نهادههای دامی مثل ذرت، جو، سویا و کاه تشکیل میدهد که در چندماه اخیر در سامانه بازارگاه به خوبی تامین نشده است. همچنین تب برفکی سبب شده در برخی دامداریها ۳۰درصد تلفات دام داشته باشیم.قبلا پول شیرخام را ۳ماه بعد میدادیم اما اکنون باید نقدی پرداخت کنیم چون دامداران مشکل دارند.قطعیهای مستمر برق کارخانهها هم سبب آسیب دیدن دستگاههایی مثل دیگهای بخار شده که بر هزینه تمامشده تولید لبنیات افزوده است.
در مورد شیر مدارس قیمت دولتی آن ۱۳هزار تومان تصویب شده اما آموزش و پرورش چون بودجه کمی دارد، نتوانست بموقع پول را پرداخت کند. قرار شده قیمت آن به حدود ۱۸هزار تومان افزایش پیدا کند تا طی یکی دو هفته آینده توزیع آن در مدارس شروع شود.
پرمصرفترین محصول در لبنیات، شیرخشک است که عمدتا هم صادر میشود چون شیرخشک تولید ایران بهمراتب ارزانتر از قیمت جهانی است. به همین دلیل کارخانههای لبنی، تولید شیرخشک را افزایش و در عوض تولید سایر محصولات را کاهش دادهاند.از کل شیرخام تولیدی کشور، ۲۴درصد صرف تولید شیر پاستوریزه، ۲۲درصد پنیر، ۹درصد ماست، ۱۲درصد کره و ۱۳درصد خامه میشود.بهنظر میرسد از این به بعد دولت ارز ۲۸۵۰۰تومانی برای نهاده نمیدهد. شاید رئیسکل بانک مرکزی بگوید میدهد، اما دیگر قابل پرداخت نیست چراکه همه نهادهها توسط یک شخص وارد میشود و این شخص با انحصار در بازار، نهادهها را توزیع نمیکند.
علی احسان ظفری: یارانه لبنیات به جیب خارجیها میرود
با توجه به حضورم در جلسات تنظیم بازار باید بگویم تصمیمگیرندگان اصلی خیلی به فکر سفره مردم نیستند. وزارت جهادکشاورزی آمار شیرخام را ۱۲.۸میلیون تن در سال میدهد. ۷میلیون تن آن جذب صنایع پودری یعنی شیرخشک میشود که نهایتا صادر میشود و درواقع مواداولیه کشورهای مقصد میشود.ارز دولتی ۲۸۵۰۰تومانی به نهادههای دامی اختصاص مییابد تا نهایتا لبنیات برای مردم کشورمان با قیمت پایین عرضه شود، نه اینکه با تولید و صادرات شیرخشک، به جیب کشورهای مقصد برود.
سالانه ۲۰هزار تن مصرف شیرخشک داریم اما الان ۲۰۰تا ۳۰۰هزار تن صادرات رسمی و غیررسمی شیرخشک صورت میگیرد. هر یک کیلوگرم شیرخشک از ۱۱کیلوگرم شیرخام تولید میشود. نیروی انتظامی عدد قابلتوجهی از قاچاق شیرخشک داده است بهطوری که بالای ۵۰درصد آن به پاکستان قاچاق میشود.از ۵.۸ میلیون تن شیرخام باقیمانده حدود یک میلیون تن صرف شیردهی گوسالههای نورس میشود و بقیه به تولید لبنیات میرسد.
ایران ۸۶میلیون نفر جمعیت دارد و با ۱۲.۸میلیون تن تولید شیرخام حتی اگر یک کیلوگرم از آن هم صادر نشود، باید سرانه مصرف کشور به ۱۳۰کیلوگرم برسد درحالیکه استاندارد جهانی ۱۸۰کیلوگرم است.
امروز سرانه مصرف لبنیات ایران ۵۰کیلوگرم است. در سال ۱۳۸۹سرانه مصرف لبنیات ایران به ۱۳۰کیلوگرم رسیده بود اما با افزایش شدید قیمت لبنیات، دهکهای یک تا۵،یعنی حدود ۴۰تا ۴۵میلیون نفر از جامعه دیگر قدرت خرید لبنیات ندارند.باید سرریز تقاضای داخلی صرف صادرات شیرخشک شود اما هماکنون نیاز سفره مردم صادر میشود. یعنی ارز ۲۸۵۰۰تومانی برای واردات نهاده میدهیم اما شیرخشکی که با این ارز ارزان تولید شده با ارز آزاد صادر میشود.
