اسفنجها از سادهترین و کمخطرترین جانوران روی زمین بهشمار میآیند، اما بهنظر میرسد یک گونهی تازهکشفشده قصد دارد برای خود شهرتی بسیار «هیجانانگیزتر» دستوپا کند.
به گزارش انتخاب و به نقل از sciencealert؛ یکی از ۳۰ موجود جدیدی که اوایل امسال در اعماق دریاهای نزدیک جنوبگان کشف شدند، یک اسفنج گوشتخوار موسوم به «گوی مرگ» است؛ کشفی که در جریان پروژهی سرشماری اقیانوس بهدست بنیاد نیپون و نکتون انجام شد.
این گونهی تازه در سردهی Chondrocladia قرار گرفته است؛ گروهی که با نام «اسفنجهای توپ پینگپنگی» شناخته میشوند. با یک نگاه کوتاه هم میشود دلیل این نامگذاری را فهمید: این موجودات شبیه مجموعهای از حبابها هستند که روی ساقههایی باریک کنار هم قرار گرفتهاند.
اما همین ظاهر بیآزار، ماهیت واقعی آنها را پنهان میکند. سطح این اسفنجها پوشیده از قلابهای بسیار ریزی است که طعمههای کوچک—احتمالاً سختپوستان—را هنگام عبور در آب به دام میاندازد. البته دستکم مثل برخی اسفنجهای تازهکشفشدهی دیگر، از فسیلها تغذیه نمیکنند.
پروژهی سرشماری اقیانوس بنیاد نیپون–نکتون که در سال ۲۰۲۳ آغاز شد، تلاشی است برای شناسایی و ثبت موجودات ناشناختهای که در اقیانوس جنوبی—منطقهای که بهندرت مطالعه شده—زندگی میکنند.
اوایل امسال، زیردریایی هدایتپذیر از راه دور SuBastian این اسفنجهای «گوی مرگ» را در عمق ۳۶۰۱ متری (۱۱٬۸۱۴ فوتی) و در یک گودال دریایی در شرق جزیرهی مونتاگو مشاهده کرد؛ جزیرهای که بخشی از یکی از دورافتادهترین مجمعالجزایر جهان است.
اینها تنها موجودات تازهکشفشدهی این مأموریت نبودند. در جریان این سفر علمی، گونههای جدیدی از کرمهای پولکدار با زرهای رنگینتاب، همچنین سختپوستان و ستارههای دریایی ناشناختهای نیز شناسایی شدند.
از دیگر نقاط برجستهی این مأموریت میتوان به ثبت نخستین ویدیوی تاریخ از یک ماهی مرکب غولپیکر جوان و همچنین نخستین کاوش یک اکوسیستم کاملاً جدید اشاره کرد؛ اکوسیستمی که زیر یک کوه یخی عظیم پنهان شده بود و بهتازگی از یخچالی در غرب جنوبگان جدا شده بود.
اگرچه مأموریت میدانی به پایان رسیده، اما به گفتهی تیم پژوهشی، مرحلهی تحلیل دادهها تازه آغاز شده است.
میشل تیلور، رئیس بخش علمی سرشماری اقیانوس، میگوید:
«اقیانوس جنوبی هنوز بهشدت کمنمونهبرداری شده است. تا امروز، کمتر از ۳۰ درصد از نمونههای جمعآوریشده در این مأموریت بررسی شدهاند، و همین که تاکنون وجود ۳۰ گونهی جدید تأیید شده، نشان میدهد چه میزان تنوع زیستی هنوز ثبتنشده باقی مانده است.»
این تنوع زیستی ناشناخته در سالهای اخیر بارها خود را نشان داده است.
تقریباً هر بار که دانشمندان نگاهی به اعماق اقیانوسها میاندازند، موجودات تازه و وهمآلودی سر برمیآورند؛ از خرچنگهای عجیب و تیغدار گرفته تا ماهیهای دوستداشتنیای که انگار برای حضور در دهکدهی بازی Animal Crossing رقابت میکنند.
تمام گونههای تأییدشدهی پروژهی سرشماری اقیانوس، در نهایت در یک پایگاه دادهی آزاد و در دسترس عموم ثبت و نگهداری خواهند شد.
