جوانان بیش از هر زمان دیگری با طاسی زودرس روبهرو هستند؛ اما چرا؟ ما در دنیایی پرسرعت زندگی میکنیم؛ جایی که جوانان اغلب سبک زندگی پراسترس و پرمشغلهای دارند. این شیوهی زندگی نهتنها سلامت عمومی را تحت تأثیر قرار میدهد، بلکه روی سلامت مو و خط رویش آن نیز اثر میگذارد. بله، درست خواندید. بسیاری از پژوهشها و متخصصان به این نتیجه رسیدهاند که نسل Z و هزارهها (میلینیالها) بیش از گذشته دچار ریزش موی زودرس میشوند.
به گزارش انتخاب و به نقل از انلی مای هلث؛ اما این ادعا تا چه حد درست است؟ آیا واقعاً جوانان امروزی سریعتر طاس میشوند؟ و اگر چنین است، چه عواملی پشت این موضوع قرار دارد؟
آیا نسل Z و میلینیالها سریعتر طاس میشوند؟
بیایید مستقیم سراغ اصل ماجرا برویم. آیا جوانان امروز بیش از نسلهای قبل دچار طاسی زودرس میشوند؟
دکتر فورتادو میگوید:
«بله، به نظر میرسد نسل Z و میلینیالها سریعتر از نسلهای قدیمیتر دچار ریزش مو میشوند. این ریزش زودهنگام با استرس بالا، کمخوابی و عادتهای غذایی ناسالم مرتبط است؛ عواملی که در سبک زندگی پرشتاب امروزی بسیار رایجاند. قرار گرفتن مداوم در معرض آلودگی، استفادهی طولانیمدت از صفحهنمایشهای دیجیتال و کمتحرکی نیز میتوانند بر سلامت کلی بدن و رشد مو اثر منفی بگذارند.»
او اضافه میکند:
«بسیاری از جوانان از محصولات خشن مو، ابزارهای حرارتی یا درمانهای شیمیایی استفاده میکنند که باعث تضعیف پوست سر و آسیب به فولیکولهای مو میشود. علاوه بر این، ژنتیک و تغییرات هورمونی نقش مهمی دارند و افزایش اضطراب و افسردگی نیز میتواند مشکل را تشدید کند. مجموع این عوامل باعث شده نازک شدن مو و طاسی زودرس در نسلهای جوان امروزی شایعتر از گذشته باشد.»
عوامل ایجادکنندهی ریزش مو در جوانان
ریزش مو در سنین پایین میتواند دلایل متعددی داشته باشد. به گفتهی دکتر فورتادو، مهمترین آنها عبارتاند از:
• استرس بالا، کمبود خواب و رژیم غذایی نامناسب که تعادل هورمونی و سلامت پوست سر را مختل میکنند.
• استفادهی بیشازحد از محصولات حالتدهنده، حرارت یا درمانهای شیمیایی که ریشهی مو را ضعیف کرده و باعث شکنندگی میشود.
• آلودگی هوا، آب سخت و رعایت نکردن بهداشت پوست سر که به رشد مو آسیب میزنند.
• استفادهی طولانی از وسایل دیجیتال و برنامهی زندگی نامنظم که بهطور غیرمستقیم سلامت مو را تحت تأثیر قرار میدهد.
• ژنتیک، تغییرات هورمونی یا مشکلات پزشکی مانند اختلالات تیروئید و کمبود ویتامینها.
• رژیمهای غذایی سخت و کاهش وزن ناگهانی که باعث کمبود مواد مغذی ضروری برای سلامت مو میشوند.
اولین نشانههای طاسی چیست؟
نشانههای اولیهی طاسی معمولاً تدریجی هستند و بهراحتی نادیده گرفته میشوند. دکتر فورتادو توضیح میدهد:
«یکی از نخستین نشانهها، ریزش بیشازحد مو هنگام شانه زدن یا شستوشو است. عقبنشینی خط رویش مو، بهویژه در ناحیهی شقیقهها یا پیشانی، از علائم اولیهی شایع به شمار میرود. نازک شدن مو در فرق یا بالای سر نیز علامت هشداردهندهی دیگری است.»
او ادامه میدهد:
«برخی افراد متوجه میشوند دماسبی موهایشان نازکتر شده یا پوست سر زیر نور بیشتر دیده میشود. مو ممکن است حجم و بافت خود را از دست بدهد یا دیرتر از قبل رشد کند. در مردان، لکههای طاس ظاهر میشود و در زنان، فرق سر بهتدریج پهنتر میشود. تشخیص زودهنگام این نشانهها به شروع بهموقع مراقبت یا درمان کمک میکند.»
تأثیر سبک زندگی بر سلامت مو
به گفتهی دکتر فورتادو، سبک زندگی نقش تعیینکنندهای در سلامت مو دارد:
• استرس، خواب و تغذیه سه عامل کلیدی هستند.
• استرس بالا باعث افزایش هورمونهایی مانند کورتیزول میشود که به فولیکولهای مو آسیب میزنند.
• کمخوابی روند ترمیم بدن را مختل کرده و رشد مو را کند و موها را کدر و ضعیف میکند.
• رژیم غذایی فقیر از پروتئین، آهن، ویتامینها و چربیهای سالم، مواد مغذی لازم برای موهای سالم را کاهش میدهد.
• حذف وعدههای غذایی یا مصرف زیاد غذاهای ناسالم، تعادل هورمونی و سلامت پوست سر را به هم میزند.
او میافزاید:
«در مقابل، خواب منظم، تغذیهی متعادل و کنترل استرس به بهبود گردش خون، تقویت ریشهی مو و کاهش نازک شدن آن کمک میکند.»
چرا مردان بیشتر از زنان دچار طاسی میشوند؟
دکتر فورتادو توضیح میدهد:
«مردان به دلیل عوامل هورمونی و ژنتیکی بیشتر مستعد طاسی هستند. هورمون تستوسترون در بدن مردان به دیهیدروتستوسترون (DHT) تبدیل میشود؛ هورمونی که باعث کوچک شدن فولیکولهای مو و بروز طاسی با الگوی مردانه میشود. این نوع ریزش مو معمولاً ارثی است و نواحی جلویی و بالای سر را درگیر میکند.»
او اضافه میکند:
«زنان نیز مقدار کمی تستوسترون تولید میکنند، اما سطح استروژن در آنها تا مدت طولانیتری از مو محافظت میکند. همچنین فولیکولهای موی مردان نسبت به تغییرات هورمونی حساستر هستند و به همین دلیل ریزش مو در آنها سریعتر و واضحتر دیده میشود.»
چه زمانی باید برای درمان اقدام کرد؟
دکتر فورتادو توصیه میکند:
«اگر ریزش مو ناگهانی یا شدید شد، لکههای واضح پوست سر دیده شد یا عقبنشینی خط مو بهطور مداوم بدتر شد، زمان مراجعه به پزشک فرا رسیده است. ادامهی ریزش مو بیش از سه ماه یا نازک شدن مو در فرق یا امتداد فرق سر نیز نیاز به بررسی پزشکی دارد.»
او تأکید میکند که درمان زودهنگام میتواند در بسیاری از موارد جلوی ریزش بیشتر را بگیرد و حتی به رشد مجدد مو کمک کند. همچنین خارش، قرمزی یا درد پوست سر میتواند نشانهی مشکل زمینهای باشد که باید بررسی شود.
راهکارهایی برای پیشگیری از نازک شدن مو
دکتر فورتادو این توصیهها را برای پیشگیری از نازک شدن مو مطرح میکند:
• داشتن سبک زندگی سالم و مراقبت ملایم از مو
• مصرف رژیم غذایی متعادل و غنی از پروتئین، آهن، روی و ویتامینهایی مانند بیوتین و ویتامین D
• کنترل استرس با یوگا، مدیتیشن یا ورزش منظم
• خواب کافی و نوشیدن آب به میزان مناسب
• پرهیز از استفادهی مکرر از وسایل حرارتی، شامپوهای خشن و درمانهای شیمیایی
• ماساژ منظم پوست سر با روغنهای ملایم برای افزایش جریان خون
• استفاده از شامپوهای ملایم و بدون سولفات
• اجتناب از مدل موهای سفت که به ریشه فشار میآورند
• کوتاه کردن منظم مو و رعایت بهداشت پوست سر
جمعبندی نهایی
به نظر میرسد نسل Z و میلینیالها سریعتر از نسلهای پیشین دچار طاسی میشوند. استرس بالا، کمخوابی و عادتهای غذایی ناسالم که ویژگی زندگی پرشتاب امروز هستند، نقش مهمی در این روند دارند. با این حال، با اصلاح سبک زندگی و رعایت اصول درست مراقبت از مو میتوان تا حد زیادی از نازک شدن و ریزش زودرس مو پیشگیری کرد.
