دوزهای بالای ویتامین C ممکن است تا حدی از ریههای ما در برابر اثرات زیانبار ذرات ریز موجود در هوا محافظت کند. این ذرات که با نام PM2.5 شناخته میشوند (اشاره به اندازهی میکرومتری آنها)، با مشکلاتی مانند آسم و سرطان ریه ارتباط داده شدهاند.
به گزارش انتخاب و به نقل از sciencealert ؛ پژوهشگرانی به سرپرستی تیمی از دانشگاه فناوری سیدنی (UTS) مجموعهای از آزمایشها را روی موشهای نر و همچنین بافتهای انسانیِ پرورشیافته در آزمایشگاه انجام دادند تا اثر ویتامین C بر بافتهایی که در معرض ذرات ریز معلق قرار گرفتهاند را بررسی کنند. نتایج نشان داد این ویتامین میتواند از بخشی از آسیبهای اصلیای که آلودگی هوا معمولاً به ریهها وارد میکند، جلوگیری کند.
بهطور مشخص، ویتامین C باعث کاهش از دست رفتن میتوکندریها (نیروگاههای سلولی)، کاهش التهابهای زیانبار و جلوگیری از آسیب سلولی ناشی از استرس اکسیداتیو شد؛ حملههایی که بهوسیلهی مولکولهای ناپایدار و واکنشپذیر ایجاد میشوند و میتوانند به اختلالات متعدد در عملکرد سلول منجر شوند.
ویتامین C یک آنتیاکسیدان شناختهشده است؛ به همین دلیل پژوهشگران مشتاق بودند اثرات محافظتی آن را در برابر آلایندههای هوا بررسی کنند.
«مکملیاری با آنتیاکسیدان ویتامین C در کاهش اثرات نامطلوب مواجههی کمسطح با PM2.5 مؤثر بود و میتواند برای افراد پرخطر توصیه شود»، شو بای (Xu Bai)، دانشجوی تحصیلات تکمیلی UTS، به همراه همکارانش در مقالهی منتشرشدهی خود نوشتهاند.
در این پژوهش، موشهایی که در معرض ذرات ریز معلق قرار داشتند بررسی شدند؛ برخی از آنها همزمان با ویتامین C درمان شدند.
هرچند نتایج این مطالعه امیدوارکننده است، اما برای مشخص شدن اینکه آیا دوزهای قابلدستیابی ویتامین C میتواند از انسانهای زنده (نه فقط بافتهای آزمایشگاهی و مدلهای حیوانی) محافظت کند یا نه، به پژوهشهای بیشتری نیاز است. میزان آلودگی و دوز ویتامین C در شرایط آزمایشگاهی با دقت تنظیم شده بود و لزوماً بازتابدهندهی میزان مواجههی واقعی اغلب مردم نیست.
برایان الیور، زیستشناس مولکولی از UTS، میگوید: «این مطالعه نشان میدهد که مصرف بالاترین دوز مجاز ویتامین C برای هر فرد احتمالاً میتواند کمککننده باشد. اما لازم است با پزشک عمومی خود مشورت کنید تا مطمئن شوید نوع مناسب مکمل را در سطح درست مصرف میکنید و ناخواسته بهدلیل ترکیبات دیگر موجود در مکملهای بدون نسخه دچار مصرف بیشازحد نمیشوید.»
آلایندههای PM2.5 معمولاً از ترافیک سنگین، آتشسوزیهای جنگلی و طوفانهای گردوغبار تولید میشوند. در سالهای اخیر، درک ما از میزان آسیبزایی این ذرات بسیار ریز برای سلامت انسان بهطور چشمگیری افزایش یافته است.
فارغ از یافتههای مربوط به ویتامین C، این مطالعه نشان میدهد که حتی سطوح پایین آلودگی هوا از این نوع میتواند در سطح سلولی، تخریبهای چشمگیری ایجاد کند. میزان PM2.5 که موشها در معرض آن قرار گرفتند، با سطوحی که در بسیاری از کشورهای توسعهیافته اندازهگیری میشود، همخوانی داشت.
در حالت ایدهآل، باید تلاشها برای بهبود کیفیت هوایی که هر روز تنفس میکنیم دوباره و با جدیت بیشتری دنبال شود. اما در این میان، افزایش دریافت ویتامین C ممکن است یکی از راههایی باشد که بهطور بالقوه بتواند ما را در برابر اثرات ذرات ریز معلق محافظت کند.
الیور میگوید: «برای نخستین بار، ما امیدی برای یک راهکار پیشگیرانهی کمهزینه در برابر مشکلی جهانی ارائه میدهیم که صدها میلیون نفر را تحت تأثیر قرار داده است.»
او میافزاید: «اکنون میدانیم که هیچ سطح امنی از آلودگی هوا وجود ندارد؛ آلودگیای که موجب التهاب در ریهها میشود و به طیف گستردهای از بیماریهای تنفسی و بیماریهای مزمن میانجامد، بهویژه در مواردی مانند آتشسوزیهای گستردهی جنگلی.»
