دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده، روز یکشنبه جف لندری، فرماندار ایالت لوئیزیانا، را بهعنوان نماینده ویژه خود در امور گرینلند منصوب کرد؛ اقدامی که بار دیگر انتقاد دانمارک و گرینلند را نسبت به علاقه واشنگتن به این جزیره غنی از منابع معدنی در قطب شمال برانگیخت.
به گزارش سرویس بین الملل «انتخاب» به نقل از رویترز، ترامپ پیشتر با اشاره به اهمیت راهبردی و منابع معدنی گرینلند، از پیوستن این سرزمین خودگردان دانمارکی به ایالات متحده حمایت کرده بود. لندری که در ژانویه ۲۰۲۴ بهعنوان فرماندار کار خود را آغاز کرد، بهطور علنی از این ایده پشتیبانی میکند.
نخستوزیر دانمارک، مته فریدریکسن، و نخستوزیر گرینلند، ینس-فردریک نیلسن، در بیانیهای مشترک گفتند: «نمیتوان کشور دیگری را ضمیمه کرد؛ حتی با استدلال امنیت بینالمللی. گرینلند متعلق به مردم گرینلند است و ایالات متحده نباید کنترل آن را در دست بگیرد.»
ترامپ در پستی در شبکه اجتماعی تروث سوشال نوشت: «جف بهخوبی میداند که گرینلند تا چه اندازه برای امنیت ملی ما حیاتی است و با قدرت از منافع کشورمان برای ایمنی، امنیت و بقای متحدانمان و در واقع جهان دفاع خواهد کرد.»
کاخ سفید بلافاصله به درخواستها برای اظهارنظر پاسخ نداد.
لندری نیز در پستی در شبکه اجتماعی ایکس از ترامپ تشکر کرد و نوشت: «باعث افتخار است که در این جایگاه داوطلبانه خدمت کنم تا گرینلند را بخشی از ایالات متحده کنم. این موضوع به هیچوجه بر جایگاه من بهعنوان فرماندار لوئیزیانا تأثیری ندارد!»
دولت ترامپ روز دوشنبه فشار بیشتری بر کپنهاگ وارد کرد؛ زمانی که اجارهنامههای پنج پروژه بزرگ نیروگاه بادی فراساحلی در حال ساخت در سواحل شرقی آمریکا را تعلیق کرد، از جمله دو پروژه که توسط شرکت دولتی دانمارکی اورستد در حال توسعه بودند.
ارزش راهبردی گرینلند
گرینلند، مستعمره پیشین دانمارک با جمعیتی حدود ۵۷ هزار نفر، بر اساس توافقی در سال ۲۰۰۹ حق اعلام استقلال دارد، اما همچنان بهشدت به صنعت ماهیگیری و یارانههای دانمارک وابسته است.
موقعیت راهبردی این جزیره میان اروپا و آمریکای شمالی، آن را به مکانی کلیدی برای سامانه دفاع موشکی بالستیک ایالات متحده تبدیل کرده است. در عین حال، ثروت معدنی آن توجه آمریکا را برای کاهش وابستگی به صادرات چین افزایش داده است.
نیلسن، نخستوزیر گرینلند، در فیسبوک نوشت: «دوباره با اعلامیهای تازه از سوی رئیسجمهور آمریکا از خواب بیدار شدیم. این ممکن است بزرگ به نظر برسد، اما برای ما چیزی را تغییر نمیدهد. ما خودمان درباره آیندهمان تصمیم میگیریم.»
تشدید تنشهای دیپلماتیک
لارس لوکه راسموسن، وزیر خارجه دانمارک، روز دوشنبه گفت که سفیر آمریکا، کنت هاوری، را احضار خواهد کرد؛ سفیری که در جریان سفر اخیرش به گرینلند بر «احترام متقابل» تأکید کرده بود.
راسموسن به شبکه TV2 گفت: «ناگهان یک نماینده ویژه ریاستجمهوری آمریکا معرفی میشود که به گفته خودش مأموریت دارد گرینلند را تصاحب کند. این موضوع، بدیهی است که کاملاً غیرقابل قبول است.»
دانمارک در سال گذشته تلاش کرده است روابط پرتنش خود با گرینلند را ترمیم کند و همزمان با سرمایهگذاری در دفاع از منطقه قطب شمال، از شدت تنشها با دولت ترامپ بکاهد؛ اقدامی در پاسخ به انتقادهای آمریکا درباره ناکافی بودن امنیت.
فریدریکسن، نخستوزیر دانمارک، در پستی در اینستاگرام نوشت: «این وضعیت دشواری است که متحدان مادامالعمر ما ما را در آن قرار دادهاند.»
میکل وِدبی راسموسن، استاد علوم سیاسی دانشگاه کپنهاگ، به رویترز گفت: «این انتصاب نشان میدهد که تمام پولی که دانمارک در گرینلند، در دفاع از قطب شمال و در انجام اقدامات دوستانه نسبت به آمریکاییها سرمایهگذاری کرده، هیچ تأثیری نداشته است.»
