داروی فشار خون ریلمنیدین (Rilmenidine) در تحقیقات روی کرمها نشان داده که میتواند روند پیری را کند کند—اثری که اگر در انسانها هم مشابه باشد، ممکن است روزی به ما کمک کند سالمتر و طولانیتر زندگی کنیم.
به گزارش انتخاب و به نقل از sciencealert ؛ به نظر میرسد ریلمنیدین اثرات محدودیت کالری را در سطح سلولی تقلید میکند. محدود کردن انرژی در دسترس بدون کاهش تغذیه، در چندین مدل حیوانی نشان داده که میتواند طول عمر را افزایش دهد.
با این حال، اینکه این اثر در بدن انسان هم قابل تحقق باشد یا خطراتی برای سلامتی ایجاد کند، هنوز موضوع بحث و تحقیق است. یافتن روشهایی برای دستیابی به این مزایا بدون نیاز به رژیمهای شدید کالری میتواند راههای جدیدی برای بهبود سلامت در دوران پیری فراهم کند.
نتایج تحقیقات
در مطالعهای که در سال ۲۰۲۳ منتشر شد، کرمهای جوان و پیر Caenorhabditis elegans که با ریلمنیدین درمان شدند—دارویی که معمولاً برای کنترل فشار خون بالا استفاده میشود—طول عمر بیشتری داشتند و نشانگرهای سلامتی آنها در سطوح بالاتری قرار گرفت، درست همانند اثر محدودیت کالری.
ژوائو پدرو ماگالهاس، زیستشناس مولکولی از دانشگاه بیرمنگام، میگوید:
«برای نخستین بار توانستیم نشان دهیم که ریلمنیدین در حیوانات میتواند طول عمر را افزایش دهد. اکنون مشتاقیم بررسی کنیم که آیا این دارو کاربردهای بالینی دیگری هم دارد یا خیر.»
کرم C. elegans به دلیل شباهت بسیاری از ژنهایش به ژنهای انسان، برای مطالعات علمی بسیار محبوب است، هرچند هنوز رابطهی نزدیکی با انسان ندارد.
آزمایشهای بیشتر نشان داد که فعالیت ژنهایی که با محدودیت کالری مرتبط هستند، در بافتهای کلیه و کبد موشهایی که با ریلمنیدین درمان شده بودند، مشاهده شد. به عبارت دیگر، تغییراتی که محدودیت کالری در حیوانات ایجاد میکند و تصور میشود فواید سلامتی به همراه دارد، در اثر یک داروی فشار خون رایج نیز ظاهر میشوند.
نقش گیرندهی nish-1
یکی دیگر از کشفیات مهم، نقش گیرندهی بیولوژیکی nish-1 در اثربخشی ریلمنیدین بود. محققان نشان دادند که حذف این گیرنده، اثر افزایش طول عمر دارو را از بین میبرد و بازگرداندن آن دوباره اثرات دارو را بازسازی میکند.
این کشف میتواند در آینده، هدفی برای داروهای جدید ضد پیری و افزایش طول عمر باشد.
مزایای بالقوه نسبت به رژیمهای کمکالری
رژیمهای کمکالری دشوار و با عوارض جانبی همراهاند؛ از جمله ریزش مو، سرگیجه و شکنندگی استخوانها.
در مقابل، ریلمنیدین میتواند مزایای مشابه محدودیت کالری را ایجاد کند و برای بدن آسانتر باشد.
این دارو به صورت خوراکی مصرف میشود، قبلاً بهطور گسترده تجویز شده و عوارض جانبی آن نادر و خفیف هستند (شامل تپش قلب، بیخوابی و خوابآلودگی در موارد معدود).
پیشبینی آینده
تحقیقات اولیه روی کرمها و موشها امیدوارکننده است، اما برای اثبات اثربخشی این دارو در انسانها به مطالعات بیشتری نیاز داریم. با این حال، دانشمندان اکنون درک بهتری از نحوه عملکرد ریلمنیدین و اثرات آن دارند.
ماگالهاس میگوید:
«با جمعیت رو به پیر شدن جهان، حتی تأخیر اندک در پیری میتواند مزایای عظیمی داشته باشد. استفاده مجدد از داروهایی که طول عمر و سلامت را افزایش میدهند، پتانسیل عظیمی در علم ترجمهای پیریشناسی دارد.»
تحقیق حاضر در مجله Aging Cell منتشر شده است.
