arrow-right-square Created with Sketch Beta.
کد خبر: ۴۰۱۵۱
تاریخ انتشار: ۲۷ : ۱۱ - ۱۱ مهر ۱۳۹۰

با نخستين مدرسه علوم سياسي در تهران قديم و شاگردانش آشنا شوید

نخستين مدرسه علوم سياسي تهران در نيمه شعبان مورخ 28آذرماه 1278هـ.ش به دستور مظفرالدين شاه براي تدريس علوم عاليه و تهيه جوانان عالم و كارآمد براي آتيه ادارات دولتي در چارچوب وزرات امور خارجه تاسيس شد. اين مدرسه پس از مدرسه طب دارالفنون، دومين نهاد علمي بود كه در رشته تخصصي احداث شد.
پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :
نخستين مدرسه علوم سياسي تهران در نيمه شعبان مورخ 28آذرماه 1278هـ.ش به دستور مظفرالدين شاه براي تدريس علوم عاليه و تهيه جوانان عالم و كارآمد براي آتيه ادارات دولتي در چارچوب وزرات امور خارجه تاسيس شد. اين مدرسه پس از مدرسه طب دارالفنون، دومين نهاد علمي بود كه در رشته تخصصي احداث شد.

به گزارش انتخاب به نقل از شرق، مدرسه علوم سياسي ابتدا در خانه نصرالله خان سالاري برپا شد كه چهار سال بعد به دليل خرابي ساختمان، به خيابان برق نزديك بانك شاهنشاهي منتقل شد و بعدها توسط اعانات دانشجويان در كوچه اتابك بين خيابان لاله زار و علاءالدوله (فردوسي فعلي) به مبلغ يكصدو50هزار ريال خريداري شد.

مدرسه علوم سياسي ابتدا داراي يك كلاس بود كه در سال هاي بعد كلاس هاي دوم، سوم و چهارم اضافه شد. بودجه اين نهاد براساس زمان مظفرالدين شاه مبلغ چهارهزار تومان بود اما در آينده دانش آموزان مجبور بودند كه شهريه بپردازند. عمر اين مدرسه بيش از 30سال نبود و سرانجام در سال 1305 از وزارت امور خارجه جدا و به وزارت معارف ملحق شد و سپس با مدرسه حقوق و اقتصاد ادغام شد. در خرداد 1313هـ .ش كه دانشگاه تهران تاسيس شد، بيشتر مدرسه هاي عالي آن زمان مانند دارالمعلمين عالي، مدرسه حقوق و علوم سياسي مدرسه عالي طب در دانشگاه ادغام شدند. در واقع حيات مستقل مدرسه سياسي هنگامي كه با مدرسه حقوق درهم آميخت پايان گرفت و هويت پيشين خود را از دست داد.
   
    روساي مدرسه علوم سياسي
    رياست اين مدرسه در ابتدا برعهده ميرزاحسن خان مشير الملك بود. وي در نطق افتتاحيه مدرسه اظهار داشت كه هدف مدرسه علوم سياسي اين است كه از ميان خانواده هاي نجيب و اصيل مملكت شاگرد بپذيرد. بعد از سفر مشيرالملك به اروپا، موتمن الملك رياست اين مدرسه را برعهده گرفت. از ديگر افراد سرشناسي كه به رياست اين مدرسه منصوب شدند محمدعلي فروغي (ذكاءالملك) بود كه در آنجا به تدريس ادبيات مي پرداخت و سرانجام مرحوم علي اكبر دهخدا در سال 1299 به رياست آن منصوب شد تا اينكه مدرسه علوم سياسي از وزارت امور خارجه جدا شد.
   
    پذيرش در مدرسه علوم سياسي
    مدرسه سياسي در تهران موقعيت ممتازي داشت و از بهترين مدرسه هاي پايتخت به شمار مي رفت. داوطلبان اين مدرسه اكثرا شاگردان دارالفنون و علميه بودند. اما براي پذيرش شاگرد در مدرسه علوم سياسي، شناخت اصالت خانوادگي، صلاحيت اخلاقي و پذيرفته شدن در آزمون ورودي و درنهايت موافقت وزير امور خارجه از شروط اصلي به حساب مي آمد. آزمون ورودي اين مدرسه بدين گونه بود كه داوطلبان بايد در دروس صرف عربي، حساب، خط، انشا، املاو قرآن نمره مقبول مي گرفتند به اين روش كه عده اي ممتحن مي نشستند و داوطلب به نزدشان مي رفت و پرسش هاي آنها را پاسخ مي داد. بعدها وزارت امور خارجه از شرايط ورود به مدرسه مقداري كاست و يك سال بر سنوات تحصيل افزود. شرط سني براي ورود به اين مدرسه بين 15 تا 20 سال بود.
   
    دروس مدرسه علوم سياسي
    دروسي كه در ابتدا در اين مدرسه ارايه مي شد شامل تاريخ، جغرافيا، حقوق بين الملل و زبان فرانسه بود كه توسط مشيرالملك تنظيم شده بود. وي همچنين درس فقه را به برنامه درسي افزود و معتقد بود كه محصلان مدرسه نبايد غافل از حقوق اسلامي باشند، اين مساله در ابتدا باعث مخالفت هاي شديد شد چراكه اعتقاد بر اين بود كه در اين مدرسه، جمعي از افراد فوكلي گرد هم مي نشينند و صحبت از علوم فرنگي در ميان شان رايج است و فراگرفتن فقه در حد و صلاحيت طالب علوم ديني است، اما مشيرالملك با اين استدلال كه مقصود از تدريس فقه، تربيت فقيه نيست بلكه آشنا كردن جوانان با اصول فقه اسلامي است، توانست موافقت سايرين را جلب كند. در سال هاي بعد دروس ادبيات، حقوق ديپلماسي اقتصاد، حكمت، شيمي، منطق، علم النفس (روان شناسي) به ساير دروس اضافه شد. در اين مدرسه دروسي كه ارايه مي شد فاقد كتاب بود و محمدعلي فروغي، نخستين كتاب را براي اين مدرسه به نام «حقوق اساسي» تاليف كرد.
   
    دوره تحصيل در مدرسه علوم سياسي
    اين مدرسه داراي چهار سال تحصيلي بود و دانش آموزان براي اينكه وارد سال هاي بعد شوند بايد تصديق قبولي دوره اول را دريافت مي كردند كه حداقل نمره قبولي 12 بود و كمتر از آن فرد مردود به حساب مي آمد. اخراج از مدرسه در صورتي بود كه شاگرد سه سال متوالي از عهده امتحان يك كلاس برنمي آمد. امتحانات سال آخر نيز با نظارت وزرات امورخارجه صورت مي گرفت. تصديق نامه پايان دوره مدرسه بايد به امضاي استادان و رييس مدرسه نيز مي رسيد. ارزش اين تصديق نامه برابر رتبه ليسانس بود و دارندگان اين ديپلم به پيشنهاد وزير امورخارجه و تصويب شاه وقت، به سفارت خانه ها و كنسولگري هاي ايران در خارج مي رفتند يا در وزارت امورخارجه، مشغول به خدمت مي شدند.
   
    شاگردان مدرسه علوم سياسي
    اين مدرسه كه كار خود را با 17 شاگرد آغاز كرد، دانش آموختگان مشهوري را تحويل جامعه داد كه ميرزا عبدالله خان مستوفي، صادق خان، داوود خان ميرزا علي اكبر دهخدا، سيف الله خان، ميرزا محمدعلي خان و... از آن جمله بودند در كل در دوره فعاليت مستقل اين مدرسه، 210 نفر فارغ التحصيل شدند. عبدالله مستوفي كه اولين فارغ التحصيل مدرسه سياسي بود، جامعه اي برپا ساخت به نام «كلوپ جامعه» و دعوتنامه اي نيز براي برپايي اين جامعه امضا كرد كه در سالن مدرسه علوم سياسي تشكيل مي شد.
نظرات بینندگان