به گزارش خبرگزاری ایسنا، در
آغاز این مراسم، علیرضا بیگدلی، سفیر جمهوری اسلامی ایران در ترکیه، ضمن
اشاره به داشته‌های مشترک فرهنگی ایران و ترکیه، مهم‌ترین شیوه درک متقابل و
همدلی را فعالیت‌های فرهنگی دانست و از برگزاری همایش‌های ادبی استقبال
کرد.
در ادامه دکتر حیاتی دیولی،
دبیرکل انستیتو فرهنگی یونس امره، ضمن خوشامدگویی به پژوهشگران ایرانی گفت:
مناسبات فرهنگی، نقطهٔ عطفی در روابط ایران و ترکیه است. ما همه به عنوان
انسان‌های دارای آرمان و انگیزه به متون کلاسیک دل بسته‌ایم و سعدی، مولانا
و یونس امره میراث مشترک فرهنگی ماست.
او ضمن بررسی جایگاه سعدی در
تاریخ فرهنگی ترکیه گفت: بیت معروف «بنی‌آدم اعضای یکدیگرند...» در
اساسنامهٔ حزب سوسیالیست عثمانی درج شده است. او همچنین افزود: ادبیات
می‌تواند روابط ما را غنی‌تر، شیرین‌تر و ماندگار‌تر کند.
همچنین ابوالحسن خلج منفرد،
رایزن فرهنگی ایران در ترکیه، ضمن بررسی روابط ایران و ترکیه گفت:
«ایرانیان و ترکان در طول تاریخ دارای اشتراکات دینی، فرهنگی و ادبی
بوده‌اند و ادبیات فارسی در دوران مختلف از جمله دوران عثمانی مورد حمایت
جدی قرار گرفته و امروز نیز صلح و عشق و دوستی ارمغان ادبیات مشترک این دو
سرزمین است.»
دکتر مصطفی تاتجی، یونس
امره‌شناس ترک، نیز در سخنرانی خود گفت: اگر سعدی را مطالعه کنیم، یونس
امره را می‌یابیم و اگر یونس امره را مطالعه کنیم، می‌توانیم سعدی را نیز
از آثار یونس امره بشناسیم.
علی‌اصغر محمدخانی، سخنران بعدی
این همایش، دربارهٔ اشتراکات سعدی و یونس امره و نقش این دو شاعر در زبان و
ادب فارسی و ترکی گفت: ادبیات بهترین، مؤثر‌ترین و کارا‌ترین راه ارتباطی
بین فرهنگ‌ها و ملت‌هاست. درون‌مایه ادبیات، آرمان‌ها، دغدغه‌ها، غم‌ها،
شادی‌ها و پیوندهای انسانی را روایت می‌کند و منادی عشق و صلح و دوستی است.
دوستی و عشق برای سعدی و یونس امره از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است که در
آثار خود به فراوانی به آن پرداخته‌اند. این دو شاعر سفرهای فراوانی داشته و
سرزمین و طبیعت قلمرو خود را به خوبی توصیف کرده‌اند.
معاون فرهنگی شهر کتاب در پایان
برنامهٔ پنج سالهٔ شهر کتاب را برای گسترش روابط فرهنگی دو کشور تبیین کرد
و ایجاد پل ادبی ایران و ترکیه را مورد تأکید قرار داد.
سپس دکتر ضیاء موحد با طرح پرسش
نقش شاعر در پیدایش زبان و کاربرد آن گفت: زبان مثل هر ابزار دیگر وقتی که
مدتی به کار رفت، تکراری و فرسوده می‌شود و زیبایی خود را از دست می‌دهد.
این وظیفهٔ شاعر است که دوباره آن را غبارروبی کند و زیبا سازد. سعدی برای
زبان و ادب فارسی، و یونس امره برای زبان ترکی چنین نقشی را دارند.
سخنران بعدی، دکتر یوسف اوز
گزارشی از مطالعات سعدی‌شناسی در ترکیه از دوران عثمانی تا امروز ارائه کرد
و در ادامه، دکتر عدنان کارا اسماعیل اوغلو به زندگی و آثار یونس امره
پرداخت و با مقایسه با آثار سعدی چنین گفت: یونس امره نیز مانند سعدی با
مردم و زبان آنان الفتی ناگسستنی داشت و به همین دلیل در ذهن و زبان ترکان
ماندگار شده است.
سخنران دیگر این همایش، فرح
نیازکار بود که به بررسی علل نفوذ اجتماعی سعدی و یونس امره پرداخت و آن را
منوط به عناصر بیرونی و درونی دانست که دربرگیرنده زبان، تفکر و نبوغ
شاعرانگی است.
نسرین فقیه ملک مرزبان نیز با
تقسیم انواع اشعار روایی، توصیفی و خطاب، به ضمایر اول شخص، دوم شخص و سوم
شخص در انواع خطاب‌های سعدی و یونس امره پرداخت و مراجع معنایی آن‌ها را
تحلیل کرد.
کوروش کمالی سروستانی، مدیر
مرکز سعدی‌شناسی، نیز با توجه به اهمیت متون کلاسیک بر خوانش چند باره آنان
تأکید کرد و گفت: آثار سعدی در ترکیه همیشه شناخته شده و مطرح بوده است.
سعدی به ترکان به عنوان قومی ماندگار بیش از ۳۲ بار پرداخته است.
او همچنین گفت: سعدی در آثارش به جهان می‌اندیشید و امروز جهان بدو می‌اندیشد.
