روحانی را خوب می شناسم، او حقیقتاً مرد حسن نیت بود/ جک استرا دوست صمیمی ایران است؛ از واکنش های منفی برخی از ایرانی ها به او غافلگیر شدم/ایجاد اختلاف بین اروپا و امریکا برای حل مساله هسته ای توهم است/عدم حضور اروپایی ها در مراسم تحلیف روحانی، سیگنالی برای آمریکا بود/ از جزئیات جلسه ولایتی و سارکوزی آگاهم

سرویس بین الملل، روح الله فقیهی: در طول سال هایی که حسن روحانی مذاکره کننده ارشد ایران بود، فرانسوا نیکولو به عنوان سفیر فرانسه در ایران فعالیت داشت و نقش موثری در مذاکرات هسته ای آن روزگار داشت. او طی مصاحبه ای با سرویس بین الملل پایگاه خبری "انتخاب" از دلایل شکست توافق سال 2003، پیروزی بی چون و چرای روحانی در انتخابات ریاست جمهوری ایران، سخنان اخیر جک استرا و موضوعات دیگر سخن گفت.


متن کامل گفتگوی "انتخاب" با فرانسوا نیکولو در پی می آید:

انتخاب: نظر شما در مورد حسن روحانی و پیروزی او در انتخابات ریاست جمهوری چیست؟

فرانسوا نیکولو: روحانی را زمانیکه مذاکره کننده هسته ای ایران با اروپایی ها از سال 2003 تا 2006 بود،خوب می شناختم و احترام زیادی برای او قائل بودم. روحانی حقیقتاً مرد حسن نیت بود و به شدت از منافع ایران دفاع می کرد اما سعی در یافتن راه حلی متوزان هم بود که مورد پذیرش تمام جناح های حاضر در مذاکره بود. اکنون، روحانی پیروز بی چون و چرای انتخاباتی با قاعده و منظم بود، انتخاباتی که هیچگونه مناقشه ای در مورد نتایج آن وجود ندارد. او مورد اعتماد رهبر عالی ایران است و توانایی پیاده سازی برنامه خود برای کنار آمدن در روابط بین المللی، بهبود اقتصاد و باز نمودن جامعه را دارد.

انتخاب: کشورهای زیادی از جمله فرانسه به مراسم تحلیف حسن روحانی دعوت شده اند؟ ایا انتظار حضور مقامات اروپایی را در این مراسم را دارید؟

فرانسوا نیکولو: ما مطلع شده ایم که توافقی بین کشورهای اروپایی برای حضور در مراسم تحلیف حسن روحانی در سطح سفیر صورت گرفته است. انتظار چنین تصمیمی می رفت که در درواقع به منزله ی سیگنال "اتحاد و همبستگی با آمریکا" بود.

انتخاب: با توجه به شناختی که از رئیس جمهور منتخب ایران دارید، سطح روابط پاریس تهران را در دولت جدید ایران چگونه خواهید دید؟

فرانسوا نیکولو: بهبود روابط ایران و فرانسه اساسا بستگی به بهبود روابط ایران با کل جهان غرب دارد. یک کشور بدون دیگران نمی تواند عملی انجام دهد اما معتقدم چنین مسئله ای "دم دست" است. از طرفی، واکنش رسمی فرانسه به انتخاب آقای روحانی به شکل قابل ملاحظه ی متفاوت از واکنش های دیگر متحدانش نبود. این پیام علاقه و حمایت از رئیس جمهور ایران را منتقل کرد اما یاداور شد که نخستین اقدامات و تصمیمات آقای روحانی ، باعث روشن شدن سیاست هایش می شود.

انتخاب: با توجه به اینکه جنابعالی کاملاً در جریان مذاکرات دوران آقای روحانی هستید، دلیل توافق ایران و سه کشور اروپایی در سال 2003 را ذکر فرمایید و چه عاملی باعث به سرانجام نرسیدن آن توافق شد؟

فرانسوا نیکولو: تنها توافقی که من از آن آگاه هستم، توافقی بود که بین ایران و سه کشور اروپایی در اکتبر 2003 صورت گرفت که نهایتا در 2004 مورد تایید قرار گرفت. این توافق در مورد تعلیق غنی سازی و استفاده از پروتکل الحاقی برای زمان لازم در جهت تعریف "حداقل ضمانت های عینی" برای ماهیت صلح امیز برنامه هسته ای بود. اما مذاکره کنندگان موفق به دستیابی به توافق بر روی این تضمین ها نشدند. به همین دلیل، توافق صورت گرفته از هم پاشید. از طرفی، به صورت عینی همگان می توانند دریابند که از سال  2003 تا 2005 همه چیز در حال یپشرفت بود و تلاش های جدی و ابتکاراتی در مذاکرات صورت گرفت. پس از ان همه چیز به یکباره ایستاد و "عقب گرد" کرد.

انتخاب: به نظر شما پیروزی روحانی تا چه حد می تواند بر مذاکرات تاثیرگذار باشد؟

فرانسوا نیکولو: بنده کاملا مطمئنم که انتخاب آقای روحانی نشان دهنده ی چرخشی بزرگ به سوی مسیر درست است و همچنین فرصت های جدیدی برای مذاکره هسته ای به وجود می آورد. آقای روحانی شخصا  از این موضوع(مسئله هسته ای) بسیار اگاه است و مسلما مذاکره کنندگان حرفه ای و باتجربه ای که قادر به بازگرداندن فضای حسن نیت هستند را انتخاب می کند.

انتخاب: فاکتورهای اصلی دستیابی به توافق توسط ایران و غرب چیست؟ سیاست ها و انتظارات طرفین یا مذاکره کنندگان لحن آنان؟

فرانسوا نیکولو: عامل اصلی دستیابی به توافق، اراده سیاسی است. و تمامی جزئیات یک راه حل متوزان، برای مذاکره کنندگان طرفین شناخته شده است.

مشکل اصلی طرفین مذاکره، متقاعد ساختن افرادی در اردوگاه های دو جناح است که مخالف راه حلی از طریق مذاکره هستند. در حقیقت باید به آن ها فهماند که زمان اقدام دوستانه و دادن امتیازات لازم برای پایان دادن به بحران فعلی رسیده است.

انتخاب: آقای ولایتی در طول مناظرات انتخاباتی به دعوت سارکوزی از ایشان برای حل و فصل مذاکره هسته ای اشاره کرد. آیا سارکوزی از سوی دیگر اعضای پنج بعلاوه یک مامور چنین کاری شده بود؟

فرانسوا نیکولو: بله ،من هم از جزئیات این جلسه اگاهم، اما معتقدم ابتکار شخص سارکوزی بود که به نازگی به عنوان رئیس جمهور انتخاب شده بود و سعی در فهم پرونده هسته ای داشت.

انتخاب: همانطور که می دانید، کره شمالی تاکنون سه بار دست به آزمایش موشک اتمی زده است، اما با این حال اروپا و امریکا تحریم های بیشتری را علیه ایران اعمال کرده اند. دلیل این امر را چه می دانید؟

فرانسوا نیکولو: کره شمالی متحد و محافظ بزرگی چون چین را در کنار خود دارد. کره جنوبی هم که متحد بی چون و چرای امریکا است، نخستین کشوری است که علاقه مند به کاهش هرگونه خطر نظامی با کشوری است که آن را همچنان به عنوان بخشی از خود می داند که در سال 1950 جدا شده است. این موضوع هیچ شباهی با پرونده ایران ندارد. از طرفی صریح بگویم، ایران برگ برنده ی روسیه و چین در سیاست خارجی نیست. روسیه و چین مانند هرکشور دیگری منافع بسیار مهمی از پایان بحران هسته ای و تحریم ها دارند.

انتخاب: آقای حسین موسویان اخیرا طی مقاله ای از خروج ایران از NPT و ادامه فعالیت هسته ای تهران بر اساس فتوای آیت الله خامنه ای رهبر انقلاب ایران سخن گفتند. نظر شما در این باره چیست؟

فرانسوا نیکولو: من اینگونه متوجه موضع آقای موسویان در مقاله اخیرشان نشدم. معتقدم که او چنین فرضیه ای را به عنوان یک تئوری در میان دیگر احتمالات مطرح کرده است و اصلا موافق چنین مسئله ای نیست. آقای موسویان همیشه حامی سرسخت و بی شائبه راه حلی از طریق مذاکره بر سر بحران هسته ای بوده است.

انتخاب: برخی از تحلیلگران معتقدند که اروپا بویژه انگلیس و فرانسه منافع ملی خود را ذیل منافع و امنیت امریکا تعریف می کنند و تمامی تخم مرغ های خود را در سبد آمریکا گذاشته اند. با توجه به این مسئله می توان ماجرای مذاکره ایران و اروپا را خاتمه یافته تلقی کنیم. برداشت شما از این تحلیل چیست؟

فرانسوا نیکولو: برداشت ناظران و تحلیلگران هر چه می خواهد، باشد، همیشه اتحاد و همبستگی مستحکمی میان اروپا و آمریکا وجود داشته و مسلما ادامه دارد. این فکر و ایده که امکان خلق اختلافی جدی بین این دو در مورد مسئله هسته ای وجود دارد، برای من همیشه یک توهم به نظر می رسیده است!  هرگونه راه حلی که در آن تمامی گروه ها حضور نداشته باشند، مانند اروپا امریکا و حتی چین و رسیه شکننده است و موقت خواهد بود.

انتخاب: رژیم اسرائیل و در راس آن نتانیاهو ، حملات تندی به ایران کرده است. دلیل حملات اخیر نتانیاهو به دکتر روحانی و ایران را چه می دانید؟

فرانسوا نیکولو: در خصوص نتانیاهو هم باید بگویم که اخیرا گفته است، مسئله ایران برای او ضروری  تر و مهم تر از مسئله ی فلسطین است. بنابراین تا زمانیکه راه حلی در خصوص بحران ایران پیدا نشود، مسئله فلسطین از توجهات مردم دور نگه داشته می شود.

انتخاب: چه آینده ای برای روابط ایران و آمریکا متصور هستید؟

فرانسوا نیکولو: اکنون زمان مناسبی برای آشتی و تنش زدایی جدی در روابط ایران و امریکا است. بدین منظور، نتیجه مذاکرات آینده تعیین کننده خواهد بود.

انتخاب: همانطور که می دانید جک استراو پس از پیروزی روحانی برای حضور در ایران اعلام آمادگی کرد، اما واکنش ها در ایران متفاوت بود. نظرتان در مورد این واکنش ها چیست؟

فرانسوا نیکولو: به خاطر دارم که آقای جک استرا دوست صمیمی و حقیقی ایران بود، سخنان او را یک اقدام بسیار مثبت می دانم. ولی پس از آن، از واکنش های منفی برخی در ایران به شدت غافلگیر شدم. خوشبختانه تعداد این افراد محدود بود.