عفاف و حجاب در بودجه سهم ندارد

لایحه بودجه 93 در حالی به مجلس ارسال شده که در آن سهم جداگانه‌ای برای توسعه و ترویج فرهنگ عفاف و حجاب در نظر گرفته نشده و تاکنون نیز نمایندگان مجلس نهم اعتراضی به این موضوع نداشته‌اند.

به گزارش مهرخانه، 13 دی ماه سال 1384 بود که شورای عالی انقلاب فرهنگی 26 دستگاه را مسئول توسعه و تعمیق فرهنگ عفاف و حجاب در جامعه کرد و برای هرکدام وظایف جداگانه‌ای تعریف نمود و از آن‌جایی‌که مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی لازم‌الاجراست، همه دستگاه‌های مذکور مکلف به اجرای این مصوبه شدند.

حالا هشت سال از زمانی که شورای عالی انقلاب فرهنگی مصوبه راهکارهای اجرایی گسترش فرهنگ و عفاف را تصویب کرد می‌گذرد، ولی در تمام این سال‌ها مصوبه مذکور به خوبی اجرا نشده و در سایه عدم توجه به آن، وضعیت عفاف و حجاب در کشور ما به محاق رفته است. در این میان تنها نیروی انتظامی ‌برای اجرای 21 مأموریت سپرده شده به این ارگان قدم برداشت؛ در صورتی که قرار بود 26 دستگاه فرهنگی، اجتماعی، تربیتی و انتظامی‌در کنار هم در این زمینه اقداماتی را انجام دهند.

در واقع طرحی که می‌توانست در کنار سایر فعالیت‌های فرهنگی از قبیل تأمین پوشش اسلامی، نهادینه‌کردن موضوع عفاف در افراد جامعه از طریق کتاب‌های درسی، فیلم و ... مثمرثمر باشد، با شانه خالی کردن تمام نهاد‌ها، بر روی دوش نیروی انتظامی‌که تنها وظیفه اجرای قوانین را دارد انداخته شد و این دستگاه در این فضا یک‌تنه به مقابله با معضلی پرداخت که کلید حلش در دست دستگاه‌های فرهنگی است و همین بی‌توجهی، اجرای این مصوبه را به سمت پلیسی شدن برد.

به عنوان مثال صدا و سیما که می‌توانست اقدامات خوبی را در این زمینه انجام دهد، تنها به برگزاری چند دوره جشنواره تولیدات رسانه‌ای عفاف و حجاب اکتفا کرد و هزینه قابل توجهی را با بی‌سلیقگی صرف ساخت فیلم‌ها و سریال‌هایی نمود که به فرهنگ بدحجابی دامن زده و الگوهایی را در جامعه رواج داده که به تضعیف فرهنگ عفاف و حجاب در جامعه کمک کرده است نه ترویج آن.

سازمان تبلیغات اسلامی ‌نیز با 11 وظیفه، فعالیتش را به ایجاد 150 سایت و 10 نشریه ویژه حجاب، تلاش برای افتتاح پژوهشکده حجاب، طرح آشنایی با فلسفه حجاب در دبیرستان‌ها و برپایی 60 دوره کارگاه حجاب و عفاف در سراسر کشور محدود کرده است و تقریباً بیشتر فعالیت‌های این سازمان در زمینه عفاف و حجاب نیمه‌کاره مانده است.

وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ‌21 وظیفه روشن برعهده دارد؛ از جمله استفاده مناسب از لباس‌های اسلامی‌ ملی در فیلم‌های سینمایی و جلوگیری از انتشار و تبلیغ کالاهای فرهنگی که با فرهنگ عفاف و حجاب مغایرت داشته باشد، ترویج الگوهای مناسب برای عفاف و حجاب و ممانعت از ترویج فرهنگ مدگرایی منفی در محصولات و کالاهای فرهنگی، حمایت از انتشار نشریات تخصصی و پوشاک اسلامی ‌و سعی در جهانی‌کردن این نشریات از طریق اینترنت و ...؛ اما آیا وزارت فرهنگ به عنوان یکی از نهادهای اثرگذار و مهم در این موضوع، می‌تواند مدعی ترویج عفاف و حجاب در سینمای امروز باشد؟

آموزش و پرورش نیز نتوانست آن طور که باید و شاید، فرهنگ عفاف و حجاب را در میان دانش‌آموزان گسترش دهد. از سوی دیگر نمایندگان مجلس موظف شده بودند که قوانینی را در راستای سیاست‌های شورای عالی انقلاب فرهنگی در زمینه عفاف و حجاب تدوین و تصویب کنند، ولی آنها نیز تنها به تصویب قانون ساماندهی مد و لباس در مجلس هفتم راضی شدند و از عدم اجرای آن نیز ظاهراً ناراضی نیستند.

به هر حال این روند ادامه داشته و دارد و دستگاه‌ها مصوبه فوق را اجرا نکرده و هرگاه ایرادی به آنها گرفته می‌شد از عدم تخصیص بودجه در زمینه عفاف و حجاب انتقاد کرده و آن را دلیل مسکوت ماندن این مصوبه می‌دانستند؛ چراکه در تمام سال‌های تصویب این مصوبه بودجه فرهنگ عفاف و حجاب از محل بودجه‌های فرهنگی تأمین می‌شد و سرفصل جداگانه‌ای نداشت. تااینکه اعضای کمیسیون فرهنگی و فراکسیون زنان مجلس هشتم اقداماتی را در زمینه در نظر گرفتن بودجه‌ای جداگانه برای ترویج فرهنگ عفاف و حجاب صورت دادند.

فاطمه رهبر نماینده مردم تهران در خصوص تلاش نمایندگان در زمینه اجرایی‌شدن مصوبه عفاف و حجاب به مهرخانه می‌گوید: در سال 89 در مجلس شورای اسلامی ‌جلسات فراوانی در خصوص اختصاص ردیف بودجه‌ای جداگانه در زمینه گسترش فرهنگ عفاف و حجاب صورت گرفت و کمیسیون‌های مختلف و به ویژه فراکسیون زنان جلسات مختلفی را با مسئولان مربوطه در زمینه اجرای قانون عفاف و حجاب برگزار کردند و با توجه به اینکه متولی اصلی این امر وزارت کشور است، اعضای فراکسیون زنان مجلس، دیداری با وزیر کشور در زمینه اختصاص اعتبار به موضوع عفاف و حجاب و حوزه زنان و خانواده در زیرمجموعه وزارت کشور در بودجه سال 90 داشتند.

وی افزود: وزارت کشور در دیدارهای خود با اعضای کمیسیون فرهنگی مجلس در همان سال گزارش‌هایی را به آنها ارائه کرد که براساس آن برنامه‌هایی را برای گسترش موضوع عفاف و حجاب در نظر گرفته ‌‌است.

وی اظهار داشت:‌ کمیسیون فرهنگی مجلس در رابطه با گسترش عفاف و حجاب مصوبه‌ای را تصویب کرد تا بحث گسترش فرهنگ عفاف و حجاب در سال 90 اجرایی شده و به بهانه کمبود بودجه این موضوع تعطیل نشود. در همان سال فراکسیون زنان مکاتبه‌ای را با معاون بودجه معاونت برنامه‌ریزی ریاست ‌جمهوری در ‌خصوص افزایش اعتبار موضوع عفاف و حجاب در بودجه سال 90 داشت که طی آن پیشنهادات خود را مطرح کردیم؛ اما باز هم در حوزه عفاف و حجاب، بودجه قابل قبولی ارائه نشد.

غفلت دولت از اختصاص ردیف بودجه‌ای جداگانه برای توسعه فرهنگ عفاف و حجاب، گلایه‌های بسیاری را از سوی نمایندگان باقی گذاشت و همین موضوع باعث شد تا در سال 91، بودجه‌ای برای این امر در نظر گرفته شود.

وکلای ملت در تبصره بند 17 ماده واحده لایحه بودجه 91 اواخر اردیبهشت ماه سال گذشته اختصاص مبلغ 150 میلیارد ریال از محل این ردیف به موضوع گسترش فرهنگ عفاف و حجاب مصوب کردند تا با هماهنگی وزارت کشور از طریق دستگاه‌های ذی‌ربط هزینه شود.

این مصوبه مجلس شورای اسلامی ‌در واقع نقطه عطفی برای اجرای هر چه بهتر مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی شد تا پس از این دستگاه‌های متولی به بهانه عدم تخصیص بودجه از این مسئولیت مهم شانه خالی نکنند.

البته نمایندگان در قانون بودجه 91 دولت را مجاز کردند که برای توسعه فرهنگ عفاف و حجاب؛ نیم درصد از سقف بودجه مصوب هر یک از دستگاه‌های ملی و استانی به استثناء بودجه هزینه‌ای و هزینه‌های مستقیم تولید، شرکت‌های دولتی را کسر و به ردیف 46-550000 اضافه کند که در کل مبلغ تخصیص‌یافته حدود 15 میلیارد تومان برآورد شد؛ ولی این عدم مکلف شدن دستگاه‌ها به سنگ بزرگ دیگری در مسیر اجرای این مصوبه تبدیل شد و خیلی از دستگاه‌ها نه آن را اجرا کردند و نه اعتباری به آن تخصیص دادند.

علیرضا افشار معاون فرهنگی- اجتماعی وقت وزارت کشور با تأکید بر این مطلب می‌گوید: اجرای دقیق قانون حجاب و عفاف نیاز به تأمین مالی دارد و بودجه‌ای که در سال 91 برای حجاب و عفاف در نظر گرفته شد؛ نیم درصد بودجه کشور برای امور قرآنی و 15‌میلیارد برای اجرای قانون حجاب و عفاف بود که البته چون در مصوبه مجلس این الزام نشده و گفتند دستگاه‌ها مجاز هستند، لذا نه آن نیم درصد قرآنی محقق شد و نه 15 میلیارد تومان حجاب و عفاف مجلس تحقق پیدا کرد.

حالا نه نمایندگان می‌توانستند اعتراضی به عدم تخصیص بودجه در نظر گرفته برای عفاف و حجاب داشته باشند و نه دولت‌مردان دغدغه‌ای برای پاسخگویی در این زمینه داشتند؛ چراکه تشخیص اجرا و تخصیص اعتبار برای مصوبه مجاز مجلس؛ بر عهده دولت است.

سال 91 به همین روال گذاشت و زمان تقدیم لایحه بودجه 92 به مجلس فرا رسید؛ شاید نمایندگان در آن زمان فکر نمی‌کردند که ممکن است دولت دهم همان نیم درصد بودجه تخصیص‌یافته برای توسعه فرهنگ عفاف و حجاب را نیز حذف کرده باشد، ولی در عمل این اتفاق افتاد و البته نمایندگان نیز تلاشی برای تغییر در این لایحه از خود نشان ندادند و عملاً سهم عفاف و حجاب در قانون بودجه 92 به صفر رسید.

لاله افتخاری در اعتراض به عدم تخصیص بودجه برای فرهنگ عفاف و حجاب گفت: متأسفانه دولت بحث عفاف و حجاب را در بودجه جدید به طور کل نادیده گرفته است،‌ عفاف و حجاب را در خیابان نمی‌توان برای مردم جا انداخت، بلکه نیازمند کار فرهنگی است؛‌ بنابراین نیازمند هزینه‌هایی برای فرهنگ‌سازی در این زمینه هستیم.

سال 92 نیز رو به پایان می‌رود و حالا اجرای مصوبه راهکارهای گسترش فرهنگ عفاف و حجاب به وزارت کشور دولت یازدهم سپرده شده است تا به دستور رئیس‌جمهور، توجه به فرهنگ عفاف و حجاب در شورای اجتماعی کشور مطرح شود و عزم جدی برای بهتر شدن وضعیت عفاف و حجاب در جامعه به وجود آید؛ ولی متأسفانه این دغدغه مهم رئیس‌جمهور در لایحه بودجه 93 نیز ردیف بودجه جداگانه‌ای ندارد و باز هم عفاف و حجاب در بودجه‌های کشور نادیده گرفته شده است؛ در حالی انتظار می‌رفت با توجه به تأکیدات شخص رئیس‌جمهور، بودجه‌ای برای فرهنگ‌سازی در این زمینه تعلق پیدا کند.

حال باید دید که نمایندگان مجلس نهم علی‌الخصوص فراکسیون زنان و کمیسیون فرهنگی که سال گذشته قانون بودجه را بدون در نظر گرفتن اعتباری برای توسعه عفاف و حجاب تصویب کردند، با لایحه بودجه سال 93 که سهمی ‌از عفاف و حجاب ندارد؛ چگونه رفتار می‌کنند؟