رئیس شورای شهر چهارم درباره تهران، تهران گردی، شورای چهارم، انتخاب قالیباف برای بار سوم در شهرداری و تعاملش با اصولگرایان شورا سخن گفت.
به گزارش انتخاب، از روزی که نام احمدمسجدجامعی از گلدان آرای اعضای شورای دوره چهام درآمد تا روزی که رئیس جدید پارلمان شهری تا امروز شش ماهی می گذرد. شش ماهی که بحرانهایی مانند بگو مگو بر سر آرای انتخابات شهردار تهران و نقد عملکرد آتش نشانی در فاجعه آتش سوزی خیابان جمهوری که منجر به کشته شدن 2 زن کارگر شد، باعث شد نگاه ها روی این دوره از شورا، زوم شود.
مسجد جامعی در آستانه بهار 93، دفتر کارش را نوروزانه تزئین کرده. سینی خوانچه عقد و دسته های گل بهاری در این دفتر کوچک در ضلع شمالی پارک هنرمندان، فضا را شاداب کرده است. وقتی می پرسم چرا این سینی را توی دفتر نگه داشته، می گوید: در یکی از تهران گردی هایم، دختربچه ای، نقاشی خود را به من هدیه کرد؛ دیدم بهترین هدیه برای او، این کله قند و خنچه عقد است که یادگار ببرد به خانه بخت.
وقتی روبروی ما می نشیند تا درباره کارهای شش ماه گذشته اش حرف بزند، اول گزارش کلی تهران گردی های خود را می دهد که قرار می شود روزی یک پیشنهاد تهران گردی از آن را منتشر کنیم و بعد هم که سئوالات سخت تر می شود با همان لحن آرامش، طوری جواب می دهد انگار که درباره یکی از خاطرات "کشف تهران" دارد حرف می زند: "خیلی از این اخبار که می نوشتند، دروغ بود. فضای شورا آرام است، اینطورها هم که می گویند شورای چهارم، سیاسی و سیاه و سفید نیست."
در ادامه این گفتگو را به بهانه پایان نیم سال اول از دوره چهارم شورای شهر تهران می خوانید:
به نظر می رسد تهران، این روزها آماج ساخت و ساز شده، طوری که می گویند این شهر، یک کارگاه بزرگ ساختمانی است. این وسط بناهای تاریخی که نابود می شوند و بافت شهر که پوست می اندازد، چه خواهد شد؟
اصل قضیه است که میراث فرهنگی باید از حقوق بناهای میراثی در تهران دفاع کند. متاسفانه در سالهای گذشته، میراث تهران خیلی آسیب دید. در نبود عملکرد مناسب سازمان میراث، مدیریت شهری مجبور است وارد شود. در صورتی که سازمان میراث باید وارد دفاع از این بناها شود و ما به عنوان مجموعه مدیریت شهری به آنها کمک کنیم.کار سازمان میراث فرهنگی در این دوره بسیار سنگین و دشوار است و باید علاوه بر وظایفش، عقب ماندگی های سالهای قبل را نیز جبران نماید.
تهران، یک شهر تاریخی است، هنوز می بینیم در برنامه ریزی ها به این نکته توجه نشده، به خصوص اگر در نظر بگیریم در حوزه تاسیسات تمدنی جدید مانند سینما، تئاتر، چاپخانه، موزه، دانشگاهها، مدارس ، در کنار نیروگاه و سیستم توزیع برق، تاسیسات آب به معنای جدید، عمده این تاسیسات در تهران است، از این جهت، تهران شهر بی نظیری در ایران می شود. همچنین می بینیم محلات تهران، از جمله محدوده ری، دارای تمدن کهن و سابقه تمدنی 7 هزار ساله است. محلات قیطریه و دروس سابقه تمدنی 3 هزار ساله دارند. تنوع طبیعی تهران نسبت به همه شهرهای کشور بی نظیر است، به گونه ای که هر محله با طبیعتش شناخته می شده است.
کار ما در شورا، نوعا یک کار اجتماعی است و داشتن همدلی و همراهی همه اعضا مهم است. همدلی و همراهی بر اساس نگرشهای مشترک است. مسایل شهر اینقدرها هم فکر می کنید سیاسی نیست که همه را از موضع سیاه و سفید یا سیاسی ببینیم.
با همین نیت، یعنی توجه دادن به هویت تهران، تهران گردی تان را در جمعه ها آغاز کردید؟
برای تهران گردی و شناخت و کشف این شهر عظیم، عطش فراوانی هست که این دیدارها انجام شود. برای همین دوستان از جاهای مختلف خیلی استقبال می کنند و اخبارتهران گردی های روز جمعه را پی گیری می نمایند و بسیاری از آنها علاقه دارند تا در این تهرانگردی ها حضور داشته باشند. اما متأسفانه امکان حضور آنها میسر نیست. جالب است بدانیم این علاقه و پی گیری ها از همان فردای تهرانگردی آغاز می شود و همه علاوه بر این که می خواهند بدانند جمعه گذشته به کجاها سر زدیم، جویای مقصد بعدی مان در آخر هفته آتی نیز هستند. معمولا بعد از مشخص شدن مقصدمان هم همه دوستان در پی تحقیق پیرامون منطقه مورد نظر برمی آیند تا نقاط و شخصیت های آن منطقه را به ما معرفی نمایند تا در برنامه های بازدیدمان قرار دهیم. البته منطقه ای که انتخاب می شود و مکانهای بازدیدمان را خودمان از قبل می دانیم و از این پیشنهادات استفاده می کنیم. به این ترتیب بسیاری از افراد از طیفها و جاهای مختلف هرهفته این برنامه را دنبال می کنند و این موضوع به دغدغه شخصی شان تبدیل شذه است.
از آثار تهران، اثر مکتوب قابل توجهی داریم که بشود نام برد؟
بله، چند سال پیش کار دانشنامه تهران را با آقای موسوی بجنوردی آغاز کردیم و اولین جلد آن هم به چاپ رسید و رونمایی شد و کار روی جلدهای دیگر هم ادامه دارد. مسئله این است که روی تهران کم کار شده.
همینطور که برای ثبت تهران قدیم کم کار شده، همین اندازه هم تغییرات خشک و بی روح شهر هم به قدری زیاد است که دیگر نمی شود در وضعیت ساخت و سازهای جدید، حضور هنر معماری را دید؟
محلاتی چون لاله زار را که می بینید، واقعا بناهای معمارانه زیادی دارد، متاسفانه می بینیم در دوره جدید نگرش معماری بر ساخت و سازها حاکم نبوده، مثلا فرض کنید بنای موزه ملی، برج آزادی، کاخ شهربانی، مسجد سپهسالار هر کدام یک بنای فاخر معمارانه حساب می شوند ولی در دوره های اخیر، نگاه معمارانه در ساخت و سازها حاکم نبوده است. یک نمای معمارانه از ساخت و ساز تهران قدیم، ساختمان شورای ملی است که مجلس شورای ملی قاجار محسوب می شود.حتی بناهایی همچون کارخانه چیت تهران، سیمان ری و سیلو که بخش های صنعتی هستند و امروز در محدوده تهران قرار گرفته اند نیز هویت و معماری ویژه ای دارند که کاملا می توان آن را حس کرد.
ساخت و ساز دستگاه هایی که بودجه دارند، چرا از عناصر معماری تهران تهی است؟
می بینیم در معماری جدید، تقریبا همه بناها ایرانی نیست. مثلا در ساخت و سازهای دولتی جدید نگاه معمارانه وجود ندارد. ساختمان ها الان تبدیل به یک مکعب شده است. این در دوره جدید حاکم شده و نگاه معمارانه بر آنها حاکم نیست.
مشهور است وقتی من رفتم ثبت نام کردم و سئوال کردند از من، شما چقدر احتمال می دهید اصلاح طلبان در شورای شهر راه پیدا کنند؟ همان زمان گفتم محتمل است نیمی از آرا را داشته باشیم.
شما برای مشکلاتی که بر می شمارید، در شورای چهارم چه کرده اید؟
ما خلاهایی را در شورای شهر تشخیص دادیم که نتیجه آن را در مدیریت تهران هم می بینیم. بر اساس رفع این مشکلات ما در دوره چهارم شورا، کمیسیون های جدیدی وضع کردیم. مثلا کمیسیون معماری و شهرسازی در این دوره تشکیل شد چون حس کردیم این آثار از بین می رود و تهران که شهر تاریخی است، با ادامه این روند ساخت و ساز، هم تاریخش را از دست می دهد، هم طبیعتش نابود می شود و هم حافظه و هویت خود را از دست می دهد. تهران زمانی هویتی داشت، طبیعتی داشت، سبک و معماری خاص خود را داشت. ما متناظر با این نیاز، کمیسیون ایجاد کردیم.
و برای مشکلات جدیدی مانند آلودگی چه شده؟
دومین مورد، سلامت شهروندان است. می بینیم آلودگی های مختلف در این شرایط خیلی به مردم آسیب می زند. برای همین کمیسیون سلامت را راه اندازی کردیم. آب و خاک و حتی میوه جاتی که عرضه می شود، آلوده است. شاید بگویید این وظیفه سازمانهای دولتی است ولی منشاء اقلام آلوده، منشاء خارجی است، مانند برنج آلوده یا بنزین آلوده که در اختیار مدیریت شهری نیست. متناظر با نیاز به کنترل این آلودگی نیز کمیسیون سلامت و محیط زیست و خدمات شهری تشکیل شد. از طرف دیگر با توجه به اینکه دائم از شهرداری گله می شود که در ساخت و ساز و دادن مجوزها و پروانه ها تخلف می شود و کسی بر این مسایل نظارت نمی کند، لذا برای این مشکل هم کمیسیون نظارت را در دوره چهارم شورا تشکیل دادیم. بعد هم تصمیم بر این شد که بودجه های نهادها و معاونتهای شهرداری را متناظر با کمیسیونهای جدید، در شهرداری بودجه بندی کنند. مثلا کمیسیون معماری و شهرسازی، دنبال اعتبارات معاونت شهرسازی و معماری شهرداری است و از آن دفاع می کند. یا برای اعتبارات سلامت شهرداری کسی هست که از اعتبارات این بخش در بودجه سالانه دفاع می کند.
یکی از کارهای این دوره شورا، حضور اعضای هیات دولت در شورای شهر بود. این اتفاق چطور افتاد؟
در این دوره توانستیم با دولت ارتباط برقرار کنیم که بخشی به روحیه این شورا و بعد هم به مناسبات شخصی برمی گردد و این دو زمینه یک اتفاق خوب را که قانونی است، فراهم کرده. البته در برنامه سوم و چهارم مباحث مدیریت یک پارچه را داشتیم که بعد از تایید رهبری، خیلی دست و بالمان باز شد. بعضی از دوستان شورا مخالف بودند که دولت به هر دلیلی وارد شورا شود. بعد از دیدار رهبری، تاکید و تشویق ایشان خیلی راه را باز کرد. ایشان روی جنبه معماری و شهرسازی هم خیلی تاکید داشتند. این دست و بالمان را باز هم بازتر کرد. چون برخی از دوستان می گفتند دوباره کمیسیونهای معماری و عمران را یکی کنیم، ولی با حمایتهای مقام رهبری از این کمیسیون، ما به کارمان هم دلگرم شدیم. امیدواریم در مرحله اجرا نیز دولت مانند الان همکاری خوبی با مجموعه شورا داشته باشد.
این کارها فایده ای هم داشته؟
یک جوری امید به دل مردم آمده، نه اینکه فقط درباره شورا باشد، بلکه کاملا در جامعه امیدواری و نشاط به وجود آمده و نظر سنجی این را تایید می کند که رخوت و دلسردی به فضای جدید مشارکت و همدلی مردم منجر شده. به خاطر همین عوارض و نتایج مثبتی دارد که در طرح و برنامه های شهری هم می بینیم.
منظورتان از عوارض و نتایج مثبت چیست؟
برای اولین بار شورای شهر در مسئله حادثه آتش سوزی در خیابان جمهوری و گزارشی که سازمان آتش نشانی داد، موضع مشخصی گرفت و گزارش شهرداری را قانع کننده ندانست و البته شهردار هم عذرخواهی کرد. شورای شهر اولین بخش وظیفه خود، یعنی نظارت را اینطور انجام داد و گفت ضعف مدیریتی باعث ایجاد تلفات در آن سانحه بود. یا درباره مسئله گودبرداری و ساختمان سازی در خیابان ایران زمین مباحث را به صورت جدی مطرح و پیگیری کرد. بعدها دیگران آمدند و بحثهایی را مطرح کردند که اوایل، کار را به سمت دلسردی ببرند. ولی الان می بینیم حس امیدواری و نتیجه بخش بودن اقدامات شورای شهر در مردم وجود دارد.
از زمانی که شورای چهارم تشکیل شد فقط یک نفر رفته است. آن موقع شورایی تشکیل نشده بود، عده ای رفتند، ولی شورا از زمانی تشکیل می شود که اعضا مراسم تحلیف به جا آوردندو رسما شروع به کار کردند و مسئولان گروه ها و کمیسیون ها و اعضای رئیسه انتخاب شد. قبل از این کارها، شورای چهارم مستقر نبود، آقای مفتح و آقای حجت در فضای از شورا رفتند که شورا تشکیل نشده بود. فقط یک مورد خروجی داشتیم که تصور می کنم در مجموع به نفع شورا شد. جایگاه فعلی آقای سلطانی فر و ارتباط نزدیکی که اکنون با شهرداری دارد، به نفع شورای شهر شد.
اصلا پیش از تشکیل شورای چهارم فکر می کردید اعضای اصلاح طلب به قدری زیاد باشند که شما رئیس شوید؟
مشهور است وقتی من رفتم ثبت نام کردم و سئوال کردند از من، شما چقدر احتمال می دهید اصلاح طلبان در شورای شهر راه پیدا کنند؟ همان زمان گفتم محتمل است نیمی از آرا را داشته باشیم.
اولین بحران جدی شورای چهارم، انتخاب شهردار بود. چرا کار این قدر گره خورد؟
هر یک از دو نفری که کاندید شهردار شدن بودند، دارای توانمندی های خاصی بودندو البته شهر کسی را نیاز داشت که بیشتر به مسائل کیفی زندگی شهروندان توجه کند. در این دوره می بینیم که نگاه مجموعه شهرداری نسبت به دوره های قبل کمی تغییر کرده و باید تقویت شود. البته در ایام انتخاب شهردارتهران، حرفهای زیادی درباره شورا زده شد.دعوایی هم که به نظر رسید، راستش را بخواهید رسانه های رسمی آن را اینقدر دامن زدند. شاید مثلا نگاه برخی این بود که دعوا به نفعشان است. ولی واقعا در شورا این اتفاقات که رسانه ها نوشتند نیفتاد، مثلا از قول من چیزهایی را گفتند که رسما دروغ بود. از قول دیگران نیز از قول من یک چیزی خواستند مطرح کنند که باز هم رسما دروغ بود. این فضای بیرونی بود که می خواست در شورا تاثیر بگذارد. در شورا اینطور که در رسانه ها تصویر می شد، فضا متشنج نبود. جلسات نیز ضبط شده است، همه را می شود دید. مدتی تلاش شد که در اذهان بازسازی شود که قرار است این شورا مانند شورای اول شود ولی موفق نبود و شورا، راه خودش را می رود.
به نظر شما امتداد مدیریت آقای قالیباف آسیب هایی مانند جلوگیری از گردش نخبه گان، فساد نهادینه شده و مانند آن را در پی ندارد؟
از جهتی، برای ثبات مدیریت مثبت است، ولی جهات منفی هم دارد، نکته ای که وجود دارد، این است که باید رویکردهای جدید در کار شهرداری به وجود بیاید، مثلا توجه به معماری شهرو کیفیت زندگی، این خیلی مهم است، این نکته در ادوار قبلی شهرداری توجه نشده و در این دوره باید توجه شود. حس من این است که شهرداری نیز علاقمند به این توجه است، مهم این است که ساختار متناسب با این نیاز به وجود بیاید که آمد و الان باید کار کرد.
با این انتخاب، فضای شورا و شهرداری همچنان سیاسی باقی نمی ماند؟
به هر حال کار ما در شورا، نوعا یک کار اجتماعی است و داشتن همدلی و همراهی همه اعضا مهم است. همدلی و همراهی بر اساس نگرشهای مشترک است. مسایل شهر اینقدرها هم فکر می کنید سیاسی نیست که همه را از موضع سیاه و سفید یا سیاسی ببینیم.
همکاران اصولگرای شما درشورا هم مثل شما فکر می کنند؟
این فضایی که وجود دارد، باید به سمتی برود که به نفع مردم شهر تلقی شود. ممکن است رقیب ما بگوید با دولت نباید همکاری کنیم. اگر صراحت صحبت مقام معظم رهبری نبود، شاید با شرایط دیگری مواجه بودیم. ولی نفع مردم در این است که همه با یکدیگر همسو شویم، اگر کسانی نیز آن طور نگاه می کنند، در این روند کم کم متوجه شدند این به نفع جمع است و باید منافع فردی را رها کرد. حالا مردم نیز قضاوت خود را دارند، ولی الان، شرایط تعامل بهتر شده است. تلاش داریم هم با دولت تعامل کنیم، هم با مجلس، هم روحانیت، هم دانشگاهیان، در این شرایط اقتصادی، درآمدهای شهرداری نیز کاهش یافته و باید با تعامل، برخی از مشکلات را حل کنیم.
رفت و آمد اعضای شورا این روزها زیاد شده، چرا کسی که رای مردم را گرفته به این راحتی شورا را رها می کند؟
از زمانی که شورای چهارم تشکیل شد فقط یک نفر رفته است. آن موقع شورایی تشکیل نشده بود، عده ای رفتند، ولی شورا از زمانی تشکیل می شود که اعضا مراسم تحلیف به جا آوردندو رسما شروع به کار کردند و مسئولان گروه ها و کمیسیون ها و اعضای رئیسه انتخاب شد. قبل از این کارها، شورای چهارم مستقر نبود، آقای مفتح و آقای حجت در فضای از شورا رفتند که شورا تشکیل نشده بود. فقط یک مورد خروجی داشتیم که تصور می کنم در مجموع به نفع شورا شد. جایگاه فعلی آقای سلطانی فر و ارتباط نزدیکی که اکنون با شهرداری دارد، به نفع شورای شهر شد.
رفتن آقای حجت قدرت کارشناسی شورا را کم نکرد؟
آقای سلطانی فر به جای او آمد که قوتهای خاص خود را دارد. نمی خواهیم مقایسه کنیم، هر گلی یک بویی دارد، ولی آقای سلطانی فر در مسایل مورد نیاز شهر، توانا بود و دوستان می گفتند نگذاریم ایشان از شورا برود. او نیز آدم توانایی بود. کلا یک نفر از شورای شهر در این مدت رفته و امیدواریم نتایج مثبتی داشته باشد.
یک جوری امید به دل مردم آمده، نه اینکه فقط درباره شورا باشد، بلکه کاملا در جامعه امیدواری و نشاط به وجود آمده و نظر سنجی این را تایید می کند که رخوت و دلسردی به فضای جدید مشارکت و همدلی مردم منجر شده. به خاطر همین عوارض و نتایج مثبتی دارد که در طرح و برنامه های شهری هم می بینیم.
حضور شهردار در دولت را چطور ارزیابی می کنید؟
تلاش داشتیم شکل قراردادی ارتباط دولت و شورا را تغییر دهیم. ارتباط با دولت تاکنون خیلی مفید بوده.
کجای ارتباط با دولت مفید بوده؟ دولت که هنوز پولی به شهرداری نداده؟
الان بنزین پاک در تهران توزیع می شود. دوره قبل می گفتیم این بنزین ناپاک است، تذکر می دادند تشویش اذهان عمومی کرده اید. این روشن است که هم اکنون در تهران بنزین پاک داریم. دولت به خاطر این تعاملات، مجبور شد یک کمیسیون دیگر اضافه کند. مسایل شهر تهران را در دولت قبل نداشتیم که یک بار در هیئت دولت مطرح شود. این بار مطرح شد و وزرا درباره مشکلات شهر تهران نظر دادند. طرحی که آقای آخوندی در شورا ارائه داد، به دولت رفت. وزیر راه، مسکن و شهرسازی قبل از طرح نظراتش در هیئت دولت، به شورا آمد و نظرات اعضای شورا را شنید و طرح خود را تکمیل کرد. قبل از جلسه هیئت وزرا؛ جلسه ای گذاشت و بنده و آقای قالیباف رفتیم و نظر دادیم و چند بار این طرح بررسی شد و نهایتا به هیئت دولت رفت.
در دولت نیز گفتم درباره تهران تصمیمات آنی و فوری نگیرید. دولت، گروه کاری گذاشته و رئیس شورا و استاندار و شهردار هم باید بروند و نظر بدهند. این تصمیم مهمی است. امیدوارم در آینده ای نزدیک وضع تهران بهتر شود.
