"اعتراض‌ها به دفن «فرای» در اصفهان مردم را با او آشنا کرد"

مردم چقدر «ریچارد فرای» را می‌شناسند؟ این پرسشی بود که پس مخالفت گروهی با دفن این ایران‌شناس آمریکایی در اصفهان و همچنین تخدیش محل دفن دو ایران‌شناس آمریکایی دیگر در همین شهر مطرح شد.

خبرنگار ایسنا در اصفهان، این پرسش را از برخی ساکنان شهر اصفهان پرسید. در پاسخ به این پرسش، برخی با تعجب نگاه کردند، برخی گفتند که او را نمی‌شناسند، برخی با اشاره به اخبار گفتند که او ایران‌شناس بوده و قرار است در اصفهان دفن شود و برخی نیز که کنجکاوتر بودند، در منابع خبری در این‌باره جست‌وجو کرده بودند.

شناختن فرای بعد از جنجال‌ها

محمد پوررضا - دانشجوی یکی از دانشگاه‌های اصفهان - در پاسخ به این پرسش، گفت: در گذشته، فرای را نمی‌شناختم؛ ولی اشاره‌های که رسانه‌ها به دفن او در اصفهان کردند، باعث شد تا برای شناخت او سری به اینترنت بزنم و اطلاعاتی در این زمینه به‌دست آورم.

این دانشجو ادامه داد: با مراجعه به اینترنت پی بردم، جریان‌های گوناگون فکری و سیاسی ادعاهای متناقضی درباره‌ ریچارد فرای دارند؛ گروهی او را ایران‌دوست و خدمت‌گزار به فرهنگ ایرانی و در مقابل نیز بعضی او را جاسوس آمریکا و خیانتکار به ایران می‌دانند.

وی افزود: از آنجا که فرای یک پژوهشگر در زمینه‌ تاریخ ایران است، بهتر دیدم نظر متخصصان تاریخ و فرهنگیانی را که درباره‌ او اظهار نظر می‌کنند، بپذیرم و به نظرم دیدگاه اهالی فرهنگ نسبت به فرای معقول‌تر است.

مریم زمانی نیز در حالی‌ که با فرزند خود برای خرید بیرون آمده بود، درباره‌ آشنا شدنش با ریچارد فرای گفت: هیچ اطلاعی درباره‌ فرای نداشتم تا این‌که خبر برگزاری تجمعی اعتراضی در کنار مقبره‌ پروفسور پوپ به گوشم رسید و با پرس‌وجو از آشنایان، اطلاعات اندکی درباره‌ فرای کسب کردم.

او با اظهار خوشحالی نسبت به آشنایی با آثار و کارهای ریچارد فرای از جمله حمایت او از نام «خلیج فارس» افزود: دلیل این‌ را که با دفن ریچارد فرای مخالفت شده است، نمی‌فهمم. به احتمال زیاد، مخالفان صرفا به‌دلیل این‌که او آمریکایی بوده یا برخی موارد سیاسی، با او دشمنی پیدا کرده‌اند.

دفن فرای به ما آزاری نمی‌رساند

یکی از کسبه‌ بازار اصفهان نیز درباره‌ دفن فرای، گفت: دفن یک نفر در کنار زاینده‌رود، آسیبی به شهر نمی‌زند و بهتر بود وصیت او را اجرا می‌کردند.

حسن علیپور افزود: دفن یک دانشمند در کنار زاینده‌رود اگر به‌صورت قانونی باشد، آزاری به کسی نمی‌رساند و مشکلی برای مردم اصفهان ایجاد نمی‌کند.

همچنین نعیمه رنجکش با بیان این‌که دفن نفر این همه جنجال به‌دنبال داشته است، تعجب کردم، اظهار کرد: نمی‌فهمم چرا اجرای یک وصیت این همه باید دشوار و مشکلی لاینحل باشد.

این زن خانه‌دار افزود: مگر دفن یک نفر چه آسیبی به ایران می‌زند که برای مقابله با آن باید این همه سروصدا کرد و حتا کسی را نیز که در گذشته به خاک سپرده شده است، مورد اهانت قرار داد.

اطلاعی از جاسوس بودن فرای ندارم

عضو هیئت علمی‌ گروه تاریخ دانشگاه اصفهان با بیان این‌که ریچارد فرای به‌عنوان یک شرق‌شناس و ایران‌شناس مشهور در دنیا مطرح است، گفت: مطالعات فرای بیشتر روی فرهنگ ایرانی است و او از یک هویت ایرانی به نام «ایران فرهنگی» یاد می‌کند.

فریدون اللهیاری در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به کتاب‌های مشهور ریچارد فرای مانند «میراث باستانی ایران» و «عصر زرین فرهنگ ایران» ادامه داد: ایران از منظر فرهنگی در چشم فرای اهمیت پیدا کرد و آثار مهم خود را نیز در این‌باره تألیف کرده است.

او درباره‌ دفن فرای و دیگر مسائل پیش آمده، اظهار کرد: فارغ از این‌که یک نفر، اروپایی یا آمریکایی وصیت کرده که در کنار زاینده‌رود دفن شود، باید دید این خواسته از منظر قانونی جایگاه دارد یا نه.

این استاد تاریخ بیان کرد: در دوره‌ی ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد، با دفن او موافقت شد؛ اما همان زمان نیز مرجع قانونی آن مشخص نبود تا این‌که به‌دستور شخص رییس‌جمهور مجوز دفن او در کنار زاینده‌رود صادر شد.

این عضو هیأت علمی‌ گروه تاریخ دانشگاه اصفهان گفت: اعتراض به دفن فرای اگر مسأله‌ای قانونی باشد، باید در حیطه‌ قانون آن را مطرح کرد و از آن طریق پیگیرش بود.

اللهیاری همچنین اضافه کرد: من اطلاعی درباره‌ جاسوس بودن فرای ندارم. در دانشگاه و مجامع علمی‌، ریچارد فرای را به‌عنوان پژوهشگر می‌شناسند و متن‌های او را در رشته‌های گوناگون تدریس می‌کنند.