نگرانی اعراب از قدرت گیری بیش از پیش ایران پس از توافق هسته ای / آیا اوباما می تواند حکام عرب خلیج فارس را آرام کند؟

فرانس پرس نوشت: در شرایطی که خاورمیانه تحت تاثیر مناقشات مسلحانه متعدد، با ناامنی و بی ثباتی گسترده ای روبرو شده است، آمریکایی ها تلاش می کنند به متحدان خود در منطقه خلیج فارس اطمینان خاطر بدهند که راهبرد آنها برای منطقه خاورمیانه تحت تاثیر توافق بر سر برنامه هسته ای ایران نه تنها از بین نخواهد رفت بلکه محکم تر از گذشته خواهد شد.

به گزارش «انتخاب»، چالش هایی که فراروی دولت باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا، قرار دارد متعدد است و به نظر می رسد که واشنگتن بر خلاف میل خود وارد یک بازی «حدس بزن» شده است و اکنون باید بداند که بحران بعدی در کجا اتفاق خواهد افتاد.

آخرین بحرانی که در منطقه شکل گرفته مربوط به حملات هوایی ائتلاف کشورهای عرب به فرماندهی عربستان سعودی است که بر ضد گروه انصارالله در یمن آغاز شد و همچنان ادامه دارد.

گروه حوثی ها کنترل بخشهای گسترده ای از یمن از جمله صنعا پایتخت این کشور را در دست گرفته اند. مبارزان حوثی سپتامبر سال دو هزار و چهارده پس از حملات و پیشروی های خود در جنوب یمن ، وارد پایتخت این کشور شدند. ائتلاف کشورهای عرب به فرماندهی عربستان هنوز نتوانسته است جلو پیشروی گروه حوثی ها را در یمن بگیرد.

وخامت اوضاع در یمن بدون تردید مناقشات را در منطقه پیچیده تر از پیش خواهد کرد.

از مناقشه مسلحانه در سوریه گرفته تا سرنگونی دولت لیبی، مبارزه با گروه افراط گرای مسلح داعش در عراق و سوریه و همچنین مناقشه یمن، بهار عربی شعله تنش های قبیله ای و فرقه ای زیادی را روشن کرد.

آنتونی کوردسمن، کارشناس سیاسی مرکز مطالعات راهبردی و بین المللی، می گوید:  مناقشات مختلفی که آمریکا در منطقه با آنها روبرو شده است به رغم این که ظاهری پیچیده دارند، همگرایی و سادگی یک کالیدوسکوپ( زیبابین) را دارند و معلوم نیست که آیا آمریکا و متحدان این کشور در منطقه گزینه های راهبردی مشخصی در اختیار دارند که بتوانند پاسخی مناسب برای این مناقشات پیدا کنند.

در شرایطی که مهلت سی ام ژوئن برای انعقاد توافق نامه قطعی درباره برنامه هسته ای ایران به پایان خود نزدیک می شود، باراک اوباما قصد دارد روزهای سیزدهم و چهاردهم ماه مه با سران کشورهای عرب حوزه خلیج فارس در نشستی مشترک در کاخ سفید و اقامتگاه ریاست جمهوری در کمپ دیوید شرکت کند. اوباما در این نشست تلاش خواهد کرد نگرانی کشورهای سنی عرب را از نزدیک شدن آمریکا به جمهوری اسلامی ایران، کاهش دهد.

رئیس جمهور آمریکا با انتشار بیانیه ای اعلام کرده است: نحوه تقویت همکاریهای ما در زمینه امنیتی و تلاش برای حل و فصل مناقشات متعددی که این همه مشکل و بی ثباتی در منطقه خاورمیانه به وجود آورده اند، محور گفتگوهای ما در این نشست خواهد بود.

منتقدان این توافق نامه می گویند این یک شرط بندی خطرناک است. آنها بیم آن دارند که توافق نامه هسته ای با ایران این کشور را قدرتمندتر از گذشته کند.

اگر میان این محدودیت های هسته ای و سیاسی ارتباطی وجود نداشته باشد، متحدان سنتی آمریکا در منطقه خاورمیانه به این نتیجه خواهند رسید که واشنگتن در ازای همکاری هسته ای موقت ایران، به نفوذ بیشتر این کشور چراغ سبز نشان داده است.

یزید سایق، کارشناس بنیاد کارنگی، در این باره می گوید: اگر گروههای مسلح در عراق به پیروزی برسند، همه از جمله آمریکا در تضعیف دولت مرکزی این کشور سهیم هستند.

حیدر العبادی، نخست وزیر عراق، هفته گذشته در سفر کلیدی خود به آمریکا، خواستار آن شد که کمکهای نظامی بیشتری در اختیار دولت عراق قرار داده شود. وی با اشاره به رقابت ایران و عربستان سعودی از رقابت بر سر کنترل منطقه ابراز نارضایتی کرد.

فردی وهری، کارشناس سیاسی بنیاد کارنگی، می گوید باراک اوباما باید متحدان آمریکا در منطقه خلیج فارس را ترغیب کند در شرایطی که ایران و عربستان سعودی با رقابت خود در منطقه نفت روی آتش می ریزند، پاره ای اصلاحات سیاسی به عنوان پادزهر گسست میان دو کشور به اجرا گذارند.

اما به گفته کوردسمن سوال این جا است که آیا راهبرد مورد نظر دولت آمریکا در خاورمیانه خیلی دیر به اجرا گذاشته نخواهد شد و آیا آمریکا تا همین جای کار نیز به علت نداشتن راهبرد مشخص و هدف روشن در قبال تحولات خاورمیانه، موجب کاهش اعتبار خود نشده است. این کارشناس تاکید کرد دولت آمریکا باید از ساده انگاری یا نادیده گرفتن کوچکترین چالشی که در منطقه به وجود می آید، خودداری کند.