پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :
شبکه خبري سي‌ان‌ان در گزارشي به بررسي اين موضوع پرداخته که عربستان در انديشه دستيابي به چرخه هسته‌اي و چه بسا سلاح هسته‌اي است و بهانه‌اي که سعودي‌ها براي اين منظور براي خود تراشيده‌اند نگراني از مذاکرات هسته‌اي غرب با ايران و توافق احتمالي در اين زمينه است.
نواف عبيد، استاديار مرکز امور بين‌الملل و دانش "بلفر" در دانشگاه هاروارد که در مرکز مطالعات اسلامي ملک فيصل نيز فعاليت دارد و از اعضاي برجسته شوراي ملي روابط آمريکا و اعراب است، در گزارشي درباره قابليت عربستان به منظور اجراي يک برنامه هسته‌اي اظهار عقيده کرده حالا که دولت اوباما حاضر به مذاکره درباره برنامه هسته‌اي ايران شده اين امر مي‌تواند خاورميانه را با يک تغيير در توازن قدرت مواجه کند.
در اين گزارش با ناديده گرفتن شواهد متقن موجود درباره برنامه صلح آميز هسته‌اي ايران و نيز تاييد اين مساله از سوي آژانس بين‌المللي انرژي اتمي، فرض ناصواب "دستيابي ايران به سلاح هسته‌اي" مطرح شده و در مقابل اين فرضيه به نقل از سفير عربستان در آمريکا گزينه‌هاي عربستان مطرح شده که شامل يک برنامه هسته‌اي با قابليت توليد سلاح عنوان شده است.
نواف عبيد در اين باره نوشته است: با وجود آن که برخي مفسران درباره قابليت عربستان براي توليد سلاح هسته‌اي ترديد دارند اما من استدلال مي‌کنم که اين کشور عملا اراده و قابليت انجام اين کار را دارد. براي آن‌که عربستان يک برنامه هسته‌اي داراي قابليت تسليحاتي ايجاد کند شش فاکتور اساسي را بايد داشته باشد: 1- نظام آموزشي کافي 2- دانشمندان ماهر 3- ابزارهاي مالي 4- زيرساخت‌هاي تکنولوژيک 5- باور به اينکه يک تهديد امنيتي فوري وجود دارد و 6- اراده ملي و رهبراني که اين برنامه را اجرا کنند. عربستان همه اين فاکتورها را دارد.
اين استاد دانشگاه عربستاني توضيح مي‌دهد: در آغاز، نظام آموزشي عربستان به ويژه در زمينه علوم در سال‌هاي اخير پيشرفت کرده و دستخوش تغييراتي است که حتي پيشرفت چشمگيرتري را رقم خواهد زد. در اين ميان بودجه آموزشي عربستان نيز از سال 2005 تاکنون بيش از دو برابر شده است و بيش از 350 ميليارد دلار از آن زمان تاکنون صرف آموزش شده است. در سال 2014 بودجه آموزش و تربيت عربستان يک چهارم بودجه کل دولت را شامل مي‌شد و رهبران عربستان يک برنامه بورسيه خارجي چشمگير را به اجرا درآورده‌اند که در جريان آن بيش از 200 هزار دانشجوي عربستاني براي تحصيل به خارج اعزام شدند. در نتيجه اين برنامه عربستان پس از چين و هند تبديل به سومين صادرکننده بزرگ دانشجو در جهان شد.
وي مي‌افزايد: علاوه بر آن عربستان از دانشمنداني برخوردار است که مدرک Ph.D از دانشگاه‌هاي مطرح آمريکا اعم از هاروارد، ام آي تي، استنفورد و ديگر دانشگاه‌هاي مطرح دارند. اين دانشمندان تا پيش از تاسيس شهرک انرژي اتمي توسط ملک عبدالله به منظور کنترل همه مسائل هسته‌اي چندين دهه در شهرک علم و تکنولوژي ملک عبدالعزيز تحقيقات پيشرفته هسته‌اي انجام داده بودند. براساس گزارش شهرک انرژي اتمي ملک عبدالله مربوط به سال 2011 درباره راهبرد هسته‌اي غيرنظامي دولت عربستان، يک کميته منتخب از دانشمندان هسته‌اي عربستان اقدام به اجراي تحقيقات چشمگيري درباره يک برنامه هسته‌اي غيرنظامي موثر کرده‌اند. همان‌طور که موسسه سياستگذاري خاور نزديک واشنگتن در گزارشي مطرح کرده عربستان طرح ساخت 16 راکتور برق هسته‌اي در 20 سال آينده و با هزينه 80 ميليارد دلار را تدوين کرده است و انتظار مي‌رود ملک سلمان، پادشاه فعلي عربستان تا پيش از پايان سال جاري ميلادي موافقت پاياني خود را با آن اعلام کند.
نواف عبيد مي‌نويسد: رهبران عربستان وابسته به اينکه مذاکرات هسته‌اي ايران چه نتيجه‌اي داشته باشد به دنبال آن هستند تا يک کميته منتخب تشکيل داده تا به تدوين برنامه هسته‌اي تسليحاتي بپردازند. يکي از اصول اساسي راهبرد هسته‌اي عربستان اين است که برنامه هسته‌اي مبتني بر تکنولوژي داخلي داشته باشد تا تضمين کند کل چرخه سوخت اين کشور در کنترل عربستان باشد. به طور خلاصه بايد گفت عربستان نمي‌خواهد از کشورهايي نظير پاکستان سلاح هسته‌اي بخرد. بخش علمي هسته‌اي فعلي عربستان کاملا قادر به اجراي پيچيدگي‌هاي يک چنين برنامه‌اي هست. از زمان پايان جنگ جهاني دوم به بعد تکنولوژي مرتبط با توليد پلوتونيوم و اورانيوم با غناي بالا هرچه بيشتر موثر شده و سنگ بناي اکثر برنامه‌هاي هسته‌اي غيرنظامي در جهان را به وجود آورده است.
در اين گزارش سي.ان.ان به نقل از اين عضو برجسته شوراي ملي روابط آمريکا-اعراب آمده است: يک سوال ديگر اين است که آيا اين اعتقاد گسترده وجود دارد که عربستان با يک تهديد امنيت ملي فوري روبه‌رو است که انگيزه اين کشور براي توسعه سلاح هسته‌اي را به وجود آورد؟ به طور خلاصه پاسخ مثبت است.
عبيد به زعم خود "ايران هسته‌اي" را تهديد مستقيمي عليه عربستان مي‌داند و معتقد است از نظر عربستان "پاسخي برابر" به اين مساله يک اقدام موجه، لازم و محتاطانه محسوب مي‌شود.
وي مي‌گويد: بايد گفت که آشکار است عربستان از اراده لازم و مسئولاني براي ايجاد يک برنامه هسته‌اي تسليحاتي برخوردار است. احساسات ملي‌گرايانه در عربستان رو به افزايش است و مردم اين کشور انتظار دارند رهبرانشان در اين زمان‌هاي دشوار موضعي قدرتمند اتخاذ کنند. دکترين‌هاي سياست‌گذاري‌هاي دفاعي و خارجي جديدي که ملک سلمان اتخاذ کرده انگيزه زيادي در عرب‌ها ايجاد کرده است. پادشاه عربستان از مشروعيت مذهبي اين کشور و ابزارهاي سياسي، مالي و نظامي گسترده آن استفاده مي‌کند تا جهان عرب را متحد کرده و يک قدرت پايدار را منعکس کند.
عبيد با اين حال معتقد است: به نظر مي‌رسد تفکر واشنگتن اين است که عربستان بايد در خاورميانه يک بازيگر غيرفعال باشد و حتي باراک اوباما، رييس جمهور آمريکا گفته است عربستان نبايد يک برنامه هسته‌اي را توسعه دهد. به جاي آن اوباما پيشنهاد يک چتر هسته‌اي براي عربستان داده که به طور پيش‌فرض از کشورهاي حوزه خليج فارس شامل عربستان در مقابل تهديد دفاع مي‌کند اما براي رهبران عربستان اين کاملا غيرقابل پذيرش است. اينکه عربستان بتواند از خود و متحدانش در مقابل نيروهاي خارجي متخاصم دفاع کند يک مساله مربوط به امنيت ملي است. يک ايران هسته‌اي از نظر عربستان يک چنين نيروي متخاصمي است.
در انتهاي اين گزارش با ادبياتي که از منظر عربستاني به نگارش درآمده، عنوان شده است: در حالي که آمريکا همچنان به حرکت در مسير اجازه به توسعه برنامه هسته‌اي ايران ادامه مي‌دهد عربستان تنها مي‌تواند در پاسخ به اين کار به خودش نگاه کند، حتي اگر که اين به معني اجراي يک برنامه هسته‌اي باشد.
