نزدیکی به روسیه، سیاست جدید آل سعود

با گذشت نزدیک به 3 ماه از تجاوز بی حاصل عربستان و ائتلاف عربی - آمریکایی به یمن، سعودی ها برای برون رفت از این بحران دست به دامن روسها شدند و روس ها نیز که همواره به دنبال فرصت برای حضور در معادلات منطقه و جهانی هستند، این امر را مغتنم شمرده سعی در ماهی گیری از این آب گل آلود دارند.

روسیه از همان آغاز جنگ آل سعود علیه یمن، بر ضرورت از سرگیری روند گفت وگوها در یمن برای حل وفصل این بحران تاکید کرد و اقدام عربستان در یمن را مساله ای بسیار خطرناک توصیف کرد.

وزارت امور خارجه روسیه با شروع تجاوز جنگنده های عربستان و ائتلاف عربی - آمریکایی به یمن در بیانیه ای نگرانی شدید خود را از حوادث یمن ابراز داشت و همه طرف های مناقشه را به پایان دادن به اقدامات نظامی دعوت کرد.

مسکو همچنین درخواست کرده بود که نشستی اضطراری در شورای امنیت برای بررسی توقف حملات به یمن جهت ارائه کمک های انسان دوستانه به مردم مظلوم یمن برگزار شود که رییس دوره ای شورای امنیت در همان زمان و در پاسخ به درخواست روسیه اعلام کرده بود که اعضای این شورا برای بررسی پیشنهاد روسیه درباره توقف حملات به یمن برای ارائه کمک های انسان دوستانه به زمان بیشتری نیاز دارند.

روسیه یمن را دوست خود می داند و تاکنون هیات هایی از سوی نیروهای انقلابی یمن برای رایزنی با مقامات روس درخصوص جنگ یمن به مسکو سفر کرده اند اما عربستانی ها نیز بیکار ننشسته و با وجود روابط سرد حاکم میان ریاض - مسکو

محمد بن سلمان جانشین ولیعهد و وزیر دفاع عربستان سعودی روز پنجشنبه 18 ژوئن (برابر با 28 خرداد) با هیاتی راهی مسکو شد.

هیات 500 نفره عربستان سعودی در سه هواپیمای اختصاصی به روسیه سفر کرد که این امر نشانگر اهمیت فراوان سفر و ماموریت این هیات عربستان سعودی به روسیه بود.

آل سعود که هم اکنون در باتلاق یمن در حال دست و پا زدن است برای پیدا کردن راه نجاتی بن سلمان را راهی روسیه کرد تا به نحوی از کمک های پوتین بهره­ مند شود، اما عربستانی ها این نکته را نمی دانند که اگر از روسیه می خواهند که در این شرایط سخت دستشان را بگیرد باید قبلا برای روس ها کاری انجام می دادند .

به همین دلیل به نظر می رسد پوتین دل خوشی از سعودی ها ندارد، (به ویژه در قضیه ارزان کردن قیمت نفت که سعودی ها برای ضربه زدن به ایران و روسیه و به دستور آمریکا این کار را کردند) چراکه در ابتدا قرار بر این بود که هیات سعودی در مسکو و در کاخ کرملین با پوتین ملاقات کند، که این دیدار سیاسی بطور غیرمنتطره به همایش بین المللی اقتصادی در سن پترزبورگ موکول شد اما به هر حال روسها همواره ثابت کرده اند که اهل معامله هستند و هر چقدر سود بیشتری دستشان بیاید آنها نیز پای میز مذاکره محکم تر می نشینند.



** آیا ریاض می تواند شریک راهبردی مسکو شود؟

سفیر سابق روسیه در عربستان در پاسخ به این سئوال می گوید: روابط میان مسکو - ریاض به سرعت به سوی همکاری راهبردی پیش می رود.

اندریه بکلانوف که در حال حاضر مشاور معاون رییس شورای اتحادیه روسیه (اتاق عالی پارلمان) است، معتقد است که روابط مسکو - ریاض تاریخی است و روسیه در زمان اتحاد شوروی اولین کشوری بود که عربستان سعودی را به رسمیت شناخت.

این کارشناس مسایل عربستان می گوید: سفر بن سلمان به روسیه در برهه زمانی مهم و پیچیده انجام شد، زیرا درگیری های خونین چندین کشور منطقه را درگیر کرده است.

بکلانوف درباره توافقنامه های هسته ای بین دو کشور نیز گفت: این فقط آغاز کار است و امضای چنین توافقنامه ای به وضوح نشان دهنده حرکت روابط دو کشور به سوی همکاری راهبردی با صرف نظر از اختلاف در مواضع سیاسی در قبال مسایلی مانند برنامه هسته ای ایران و بحران یمن و سوریه است.

این توافقنامه اولین همکاری دو کشور در زمینه هسته ای به صورت گسترده است و شامل پژوهش های هسته ای، طراحی، ساخت و راه اندازی نیروگاههای هسته ای و تربیت نیروهای متخصص است.



** درخواست سعودی ها از مقامات روس چیست؟

هیات پرشمار (500 نفره) سعودی به روسیه از سفر به روسیه اهداف مختلفی را دنبال می کند که به تعدادی از آنها اشاره می شود:

- درخواست کمک برای حل قضیه یمن به طور آبرومندانه از سوی روسیه

- خرید تکنولوژی هسته ای

- خرید تسلیحات پیشرفته نظامی

- دهن کجی به آمریکا در مقابل توافق احتمالی غرب با ایران درباره پرونده هسته ای

حضور هیات پرشمار عربستان در روسیه نشان می​دهد که آل سعود در حال گزینش مسیر جدید سیاست اقتصادی و خارجی خود است و این مسیر به سمت روسیه رسیده است؛ از طرف دیگر این گزینه فشاری است به غرب و آمریکا، بنابراین سفر بن سلمان و هیات همراهش به روسیه بسیار مهم بوده است.

با دقت در تعاملات مسکو - ریاض می توان دید که مسکو و ریاض نمی توانند از نظر استراتژیک به هم نزدیک شوند چرا که عربستان منافع روسیه را در آسیای میانه، قفقاز و خاورمیانه به چالش کشیده و مسکو به آل سعود اطمینان ندارد.(به ویژه به خاطر قضیه قیمت نفت و حمایت از اسلام گراهای تندرو در قفقاز )

اما از سوی دیگر روسیه منافع زیادی در همکاری با عربستان دارد اما این به معنای جایگزینی ایران با عربستان در سیاست منطقه​ ای این کشور نخواهد بود؛ بدیهی است روسیه سیاستش را با ایران با وجود قراردادها و توافقنامه های مختلف ادامه خواهد داد اما به توسعه روابط با عربستان سعودی هم توجه خواهد کرد.

با نگاهی به قرارداد هسته ای میان تهران - مسکو و طولانی شدن زمان اجرای آن و همچنین قرار داد تحویل موشک های اس 300 می بینیم که مسکو شریک راهبردی مطمئنی برای هیچ کشوری نیست؛ لذا سعودی ها بهتر است به جای این که پای روسیه را پرونده یمن باز کنند، باید تجاوز غیر انسانی خود به مردم مسلمان و مظلوم یمن را خاتمه دهند.