دو رفتار متفاوت با یک اثر هنری

کریم الله‌خانی که یکی از هنرمندان حاضر در نمایشگاه هنر محیطی ایران در رومانی بود اظهار کرد: در ورک‌شاپ مشترک هنرمندان مجارستان، رومانی و ایران که هفته‌ی پیش در ترانسیلوانیای رومانی با عنوان «Living Castle» برگزار شد، من دو اثر چیدمان داشتم که یکی از آن‌ها پِرس درخت‌های جنگلی قطع‌شده از جنگل‌های منطقه بود که با عنوان «یک مکعب» درابعاد 1.5*3*4 مترمربع اجرا و نصب شد.
او ادامه داد: این اثر را در سال 91 در اولین جشنواره هنر محیطی ایران در پارک لاله نیز اجرا کردم، اما آنچه جالب بود، دو برخورد کاملا متفاوت از سوی مسوولان دو کشور با یک اثر هنری بود؛ این اثر در ایران فقط دو هفته باقی ماند و بعد از آن، مسوولان سازمان زیباسازی تهران با این توجیه که ممکن است سبب به آتش‌سوزی شود، اثر را از بین بردند، در حالی که در رومانی بر لزوم حفظ کردن این اثر تأکید کرده‌اند.


این هنرمند همچنین بیان کرد: البته در ایران آقای دکتر نادعلیان به‌عنوان دبیر جشنواره، نسبت به این تصمیم اعتراضی را مطرح کرد که موثر نبود و ساده‌ترین راه برای مسوولان سازمان زیباسازی، پاک کردن صورت مسأله بود، نه برعهده گرفتن وظیفه‌ی نگهداری یک اثر هنری!

او به حضور در نمایشگاه رومانی اشاره کرد و گفت: در اجرای رومانی، مسوولان برگزاری ورک‌شاپ از همان ابتدا جایابی درست آثار مانا در ورک‌شاپ هنر محیطی را مهم دانسته و درباره دو اثر من نیز تدابیری اندیشیده بودند که به‌عنوان آثاری ارزشمند حفظ شوند. به نظر من، این توجه در هر هنرمندی ایجاد تعهد می‌کند. بنابراین من هم تلاش کردم آثاری ماندگار و درخور رفتار آن‌ها ارائه کنم.

الله‌خانی در پاسخ به این پرسش که آیا اجرای این اثر به‌علت اجرای قبلی، تکرار محسوب نمی‌شود، اظهار کرد: در هنر محیطی برخی آثار هستند که ایده‌ی هنرمند بر تکثیر و اجراهای گوناگون آن استوار است و تداوم در اجرای آن‌ها در محیط‌های مختلف و رویارویی مخاطبان با فرهنگ‌های گوناگون است که روند تکمیلی اثر و ایده را شکل می‌دهد.


وی ادامه داد: به یقین، تعامل اثر «یک مکعب» با محیط و مخاطبش در پارک لاله تهران با مخاطبان قلعه «دنیل کسل» در رومانی که محیطی با انبوهی از جنگل‌ها و مردمی با فرهنگی دیگر است، بسیار متفاوت خواهد بود. معتقدم اثر، محیط، مخاطب و فضا، چهار اصلی هستند که در جان‌بخشی به ایده‌ی هنرمند نقشی بنیادین دارند.

این هنرمند محیطی در پایان به حمایت‌های صورت‌گرفته از هنرمندان ایرانی در نمایشگاه رومانی اشاره و اضافه کرد: «الپار» هنرمند بین‌المللی در کشور رومانی و محمود مکتبی در ایران، به‌عنوان نمایشگاه‌گردان گام‌های بسیار خوبی را برداشتند و در کنار آن‌ها، ریاست موزه هنرهای معاصر ایران نیز با ما همکاری داشت. حتی آقای ملانوروزی قول مساعدت‌هایی را در حد اختیارات موزه درباره‌ی حضور هنرمندان رومانی و مجارستان در ایران برای تداوم این ارتباط فرهنگی و هنری به ما داده است که به یقین مفید خواهد بود و جای سپاسگزاری از همه‌ی دوستان همراه در این حرکت هنری را دارد.