روایت صالحی از مذاکرات ‌هسته‌ای عمان

شسخنگوی کمیسیون ویژه بررسی برجام، گفت: صالحی در نشست امروز تأکید کرد که حق غنی‌سازی در هیچ یک از مذاکرات 1+5 از سوی آمریکایی‌ها به رسمیت شناخته نشد، بلکه در گفت‌وگوی مسقط آمریکایی‌ها حق غنی سازی ایران را به رسمیت شناختند، بعد از آن بود که دولت جدید آمد و مذاکرات را پیگیری کرد، بنابر این شد که صالحی در جلسه دیگری در کمیسیون حضور یابد.

سیدحسین نقوی حسینی در گفت‌وگو با خانه ملت، در تشریح نشست امروز کمیسیون ویژه بررسی برجام، گفت: کمیسیون ویژه رسیدگی به برجام امروز میزبان شمخانی دبیر عالی شورای امنیت ملی و صالحی رئیس سازمان انرژی هسته‌ای بود، در این جلسه شمخانی بررسی برجام در مجلس را فرصت خوبی جهت منافع ملی دانست و از این بابت ابراز خوشحالی کرد و گفت که مجلس به عنوان یک نهاد اثرگذار هم برای حال و هم برای‌آینده باید در موضوع هسته‌ای حاضر باشد و ایفای نقش کند همچنان که تاکنون هم از مباحث هسته‌ای منقطع نبوده و این تعارضی هم ندارد که شورای عالی امنیت ملی و مجلس هر دو به این موضوع بپردازند.

نماینده مردم ورامین در مجلس شورای اسلامی، تصریح کرد: شمخانی گفت که بعد ازتوافق ژنو کمیته ای به عنوان شورای عالی هسته‌ای شکل گرفته و جلساتی داشته و گزارشاتی هم به این کمیته ارائه شده اما همه تصمیمات در‌آنجا گرفته نشده است.

نقوی حسینی ادامه داد: شمخانی همچنین افزود ما از مرحله مذاکره عبور کرده ایم و باید آینده را سامان دهیم و آن را بر اساس مصلحت ملی کشور مدیریت کنیم. مجلس هم کمیسیونی تشکیل داده اما اگر بدون طرح و لایحه باشد اصول قانون اساسی چگونه باید عملی شود؟ از سوی دیگر ورود به جزئیات امکان پذیر نیست و مجلس می تواند به دولت مجوز اجرای برجام را بدهد یا ندهد. ما الان باید ضمانت های اجرایی برجام را فراهم کنیم زیرا بازگشت به عقب به صلاح نیست.

این نماینده مردم در مجلس نهم، یادآور شد: دبیر شورای عالی امنیت ملی گفت که مجموعه زحمات گذشته منجر به رسیدن به نتیجه شده است، قدرت و توان مذاکره در گذشته تامین شده است . آمریکایی ها از حمله نظامی و تحریم ناامید شدند زیرا معتقد بودند هر دو راه مذکور ناکارآمد هستند و جلوی پیشرفت صنعت هسته‌ای ایران را نمی گیرند، مسلم است که تیم هسته‌ای گذشته نقش مهمی ایفا کردند.

وی ادامه داد: در نشست امروز همچنین موضوعات مربوط به مذاکرات با حضور صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی بررسی شد، وی درباره روند برگزاری مذاکرات عمان، گفت: وقتی که ما به وزارت خارجه رفتیم، با توجه به سابقه در موضوع هسته‌ای، دنبال راه‌حل بودیم، از طرف دیگر روابط ما با عمان بسیار خوب بود و برادرانمان در این کشور اعلام آمادگی برای وساطت کردند ولی ما با جدیت آمریکایی‌ها اطمینان نداشتیم.

نقوی حسینی تصریح کرد: صالحی ادامه داد به همین جهت یادداشتی دادیم که اگر آمریکایی‌ها حاضرند با پذیرش حق هسته‌ای ایران و لغو تحریم‌ها و غیره گفت‌وگو کنند، ما هم آمادگی داریم که در نهایت با درخواست رسمی آن‌ها از طریق عمان، زمینه گفت‌وگو فراهم شد و مسئولان ارشد نظام هم در جریان موضوع قرار گرفتند و به علت بی‌اعتمادی به آمریکایی‌ها با شرایطی موافقیت شد که موضوع پیگیری شود.

وی ادامه داد: صالحی گفت که اولین جلسه بهار 91 امکان‌پذیر شد که برگزار شود، از اولین نشست دوباره تا اسفند همان سال طول کشید تا نشست دوم برگزار شد که در آن آمریکایی‌ها حق هسته‌ای و حق غنی سازی ایران را پذیرفتند و گفتند که ما آماده‌ایم غنی سازی شما را به رسمیت بشناسیم.بنابر این حق غنی‌سازی در هیچ یک از مذاکرات 1+5 از سوی آمریکایی‌ها به رسمیت شناخته نشد، بلکه در گفت‌وگوی مسقط آمریکایی‌ها حق غنی سازی ایران را به رسمیت شناختند، بعد از آن بود که دولت جدید آمد و مذاکرات را پیگیری کرد، بنابر این شد که صالحی در جلسه دیگری در کمیسیون حضور یابد.

وی ادامه داد: شمخانی در ادامه گفت، تیم جدید خیلی تلاش کرد. بنابراین مذاکره و توافق حاصل یک تلاش ملی است و حاصل تلاش دیروز تا امروز است. کمیسیون برجام بدون برخورد سلیقه‌ای و بدون توقف در گذشته باید قرائت خود از برجام را ارائه کند و مبانی جلوگیری از سوءاستفاده در جریان اجرای برجام را تحکیم بخشد. نکته دیگر اینکه قطعا کمیسیون برجام باید کار خود را در آینده یعنی در جریان اجرا ادامه دهد که اهمیت بیشتری دارد.

وی افزود:  شمخانی تاکید کرد که آمریکایی‌ها زمانی پیشنهاد مذاکرات را دادند که حق هسته‌ای و حق غنی‌سازی را پذیرفته بودند. برجام میوه آلماتی و مسقط بود. وی گفت ما باید در اجرا جلو قرائت‌ها و مطالبات غلط را بگیریم. برای مثال دسترسی‌ها باید مبنی بر اسناد و مدارک و اثبات انحراف هسته‌ای باشد و نباید اجازه داده شود که اجرا خارج از چارچوب صورت صورت پذیرد. برجام دستورالعمل که نیست توافق است و برای عبور از یک مشکل بین چندین کشور صورت گرفته است و قطعا همه منویات و مطالبات‌ها را تامین نمی‌کند و همانطور که همه مطالبات و منویات طرف مقابل هم تامین نشده است بنابراین برجام نه فتح‌الفتوح است و نه ترکمانچای.

نقوی حسینی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: دبیر شورای عالی امنیت ملی توصیه کرد که کمیسیون فقط برجام را بررسی نکند بلکه حداقل متون چهارگانه را بررسی کند و ابعاد سیاسی، اقتصادی، امنیتی و دفاعی آن را مدنظر قرار دهد. به هر حال برجام فرصت‌ها و تهدیدات را به همراه دارد. محور مذاکرات و توافق برای دو طرف اعتماد سازی و راستی‌آزمایی است و چنین موضوعی برای ما که هرگز به دنبال استفاده غیر صلح‌آمیز از پرونده هسته‌ای نیستیم و این مثبت است.

نقوی حسینی ادامه داد: در بخش دوم نشست امروز این کمیسیون علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی هسته‌ای میهمان کمیسیون بودند.

وی هدف از حضور صالحی و همراهان را بررسی برجام از بُعد فنی- تخصصی عنوان کرد و افزود: غنی‌سازی، سانتریفیوژها، سایت هسته‌ای فردو و نطنز و آب سنگین اراک و نوع همکاری جمهوری اسلامی و آژانس محورهای اصلی گفت‌وگوی فنی-تخصصی بود.

نقوی حسینی گفت: صالحی ابتدا گفت که سازمان انرژی اتمی متعلق به نظام است نه دولت‌ها و بدون توجه به چارچوب‌های نظام تصمیم‌گیری نمی‌کند. احیای فعالیت‌های هسته‌ای به دوران بعد از جنگ تحمیلی برمی‌گردد که جمهوری اسلامی تصمیم گرفت نیروهای هسته‌ای خود را از نو آغاز کند. از بین کشورهای موجود روس‌ها اعلام آمادگی ساخت نیروگاه بوشهر را ارائه کردند و از همان زمان ما به فکر استقلال در تامین سوخت آن افتادیم، به همین جهت وارد چرخه سوخت هسته‌ای شدیم و علیرغم اکراه و امتناع کشورهای دیگر در همکاری با ایران ما خودمان یک صنعت هسته‌ای بومی و متکی به خود را آغاز کردیم و از اکتشاف تا غنی‌‌سازی و تبدیل آن به میله‌های سوخت را خودمان انجام دادیم و اکنون در مرحله توسعه و تجاری‌سازی آن هستیم و تولید صنعتی کنیم. در چنین شرایطی باید تحولات عمیقی در نوع ماشین به وجود آوریم. افزایش تعداد ماشین‌های اتمی در مقطعی به اقتصادی سیاسی صورت گرفت نه به اقتضای اقتصادی و فنی.

وی افزود: صالحی همچنین عنوان کرد که ما سال 88 گفتیم که بایدIR1 را آرام آرام کنار بگذاریم و سانتریفیوژهای پیشرفته را جایگزین آن کنیم. یعنی از 69 تا 88 به آستانه‌ها رسیده بودیم. از این به بعد باید به کیفیت می‌پرداختیم. یعنی چه توافقی بود یا نبود باید به سوی اقتصادی کردن صنعت هسته‌ای پیش می‌رفتیم و چنین چیزی باIR1 شدنی نبود و نیست.

سخنگوی کمیسیون ویژه برجام مجلس شورای اسلامی به بیان بیشتر جزئیات این نشست پرداخت و مطرح کرد: صالحی در مورد پلوتونیوم نیز گفت، همه مراحل تولید را طی کرده‌ایم و به لحاظ علمی- فنی به مرحله نهایی رسیده بودیم. غنی‌سازی اورانیوم را نیز کاملا طی کرده بودیم و توانمندی علمی- فنی آن را بدست آورده‌ایم و اگر در مرحله‌ای مثلا برای 2 و نیم سال اقدام به تولید نکردیم داوطلبانه تولید نکردیم والا توانمندی آن را داشتیم. حتی چرخه‌های آن را کاملا کرده بودیم.

وی با اشاره به نحوه موفقیت‌های جمهوری اسلامی در ساخت ماشین‌های مختلف غنی‌سازی گفت: زنجیره 164تایی  IR2m از سال 90 از حوزه تحقیقاتی به کار گرفته شد و بعد به سراغ انواع پیشرفته‌تر آن رفتیم.

وی همچنین مطرح کرد: رئیس سازمان انرژی اتمی در ادامه تاکید کرد که ما در این مدت توانستیم غنی‌سازی را به 20 درصد برسانیم و آب سنگین اراک را که از اوایل دهه 80 طراحی آن شروع شده بود، پیگیری کردیم و به نتایج خوبی رسیدیم.دلیلی ندارد که ما برنامه ده سال پس از محدودیت‌های پذیرفته را در برجام بیاوریم و به کسی اعلام کنیم. ما از سال دهم به بعد ظرفیت‌هایی را داریم که تعداد سو را افزایش خواهد داد، ما نقشه راهی داریم با آژانس که مطابق آن پس از ده سال عمل خواهیم کرد.

این عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی یادآور شد: صالحی گفت مطابق برجام ما برنامه هسته‌ای کشورمان را مطابق نیاز و امکان تحقیق و توسعه کشور حفظ کرده‌ایم. در عین حال که حق بازگشت پذیری را داریم و می‌توانیم در فاصله کوتاهی شرایط قبلی خود را احیا می‌کنیم. البته بازگشت اراک نیازمند حداقل دو سال زمان است.