بازخوانی پرونده میت‌هایی که برزمین می‌مانند

باز هم بیمارستانی حاشیه‌ساز شد و باز هم وزارت بهداشت تیم ویژه‌اش را مامور کرد؛ این بار حکایت یک جسد بود و دستوری که بر زمین مانده است!

به گزارش ایسنا، بعد از ماجرای "بخیه‌های صدرا" در خمینی شهر، این بار مشهد در مرکز توجه نظام سلامت قرار گرفت؛ حاشیه‌های ماجرا با این خبر آغاز شد: "گروگانگیری جسد بیمار در یک بیمارستان به دلیل عدم پرداخت هزینه‌ها"؛ داستانی بر خلاف دستور و اتمام حجت وزیر بهداشت.

داستان از این قرار بود که بیمارستانی تحت پوشش دانشگاه آزاد در مشهد از تحویل جسد فردی که در این بیمارستان فوت کرده و از قضا کارتن‌خواب نیز بوده، به دلیل عدم پرداخت هزینه‌ها، امتناع کرده است.

در پی حاشیه‌های این داستان، وزارت بهداشت دست به کار شد و طبق روال داستان‌هایی از این دست، تیمی ویژه را مامور بررسی موضوع کرد. بر همین اساس بود که دکتر میردهقان، مدیرکل نظارت بر درمان وزارت بهداشت از احضار مسوولان بیمارستان مربوطه خبر داد و اعلام کرد که به دنبال بررسی‌های انجام شده، تخلف بیمارستان مذکور در تاخیر تحویل جسد متوفی، محرز شده است.

جزییات ماجرا به روایت دانشگاه

پس از آن، دانشگاه علوم پزشکی مشهد در تشریح جزییات این ماجرا که از سوی معاونت درمان وزارت بهداشت در اختیار ایسنا قرار گرفت، توضیح داد: بیماری در ساعت 7:20 صبح 11 آذر ماه از سالارآباد – کوره آجرپزی، از سوی اورژانس 115 معاینه می‌شود. هرچند تشخیص اولیه اورژانس کاهش هوشیاری و افت قند خون بوده، اما بیمار حین اعزام به بیمارستان و در داخل آمبولانس دچار تشنج "تونیک کلونیک" شده و با توجه به نزدیکی و در مسیر بودن بیمارستان 22 بهمن، به اورژانس این بیمارستان که زیرمجموعه دانشگاه آزاد مشهد و واقع در منطقه محروم و کم برخوردار مشهد است، منتقل می‌شود.

همراهان بیمار نیامدند

بنابر اعلام این دانشگاه، اورژانس بیمارستان 22 بهمن بیمار را پذیرش و پس از اقدامات اولیه، وی را در سرویس داخلی بستری می‌کند. بیمار در عصر همان روز دچار کاهش سطح هوشیاری شده و نهایتا به ICU منتقل می‌شود. این درحالیست که همراهان بیمار بعد از چهار روز به بیمارستان مراجعه می‌کنند.

باز هم بنا بر اعلام دانشگاه علوم پزشکی مشهد، این بیمار در 28 دی ماه 94 با دستور پزشک از سرویس داخلی ترخیص می‌شود. در این زمان به همراه بیمار (دختر بیمار) که در بیمارستان حاضر بوده، اطلاع رسانی شده، اما هیچ اقدامی از جانب خانواده در خصوص ترخیص و تحویل بیمار انجام نمی‌شود. نهایتا هم بیمار در تاریخ 29 دی ماه دو بار دچار ایست قلبی – تنفسی شده و بعد از انجام دو بار CPR در ساعت 23:20 فوت می‌کند و گواهی فوت او در همان روز صادر می‌شود.

بنابر گزارش دانشگاه علوم پزشکی مشهد، صورت‌حساب بیمارستانی این بیمار که حدود 300 میلیون ریال بوده است. البته بخش اندکی از هزینه‌ها توسط کمیته امداد امام خمینی (ره) و همچنین خیرین تامین ‌شده است. اما به هر حال با درخواست ریاست بیمارستان مبنی بر ارائه مدارک معتبر جهت ترخیص متوفی به همراهان او، اقدامی از سوی همراهان صورت نمی‌گیرد. در نهایت بعد از اطلاع از وضعیت عدم تحویل جسد توسط بیمارستان 22 بهمن، در شب 14 بهمن ماه تیم نظارتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، بلافاصله در محل حاضر و ضمن بررسی موضوع، تذکرات لازم در جهت ترخیص هرچه سریع‌تر جسد به بیمارستان ابلاغ شد و روز بعد جسد متوفی پس از طی تشریفات قانونی به خانواده تحویل داده شد.

هر بیمارستانی که به دلیل هزینه‌ها متوفی را نگه دارد، مجرم است

این اتفاق در حالیست که وزیر بهداشت در اوایل تصدی‌اش در وزارت بهداشت در ماجرایی مشابه، نسبت به نگه داشتن اجساد بیماران متوفی در بیمارستان‌ها واکنش نشان داد و آن را زشت‌ترین کار ممکن دانست و گفت: این کار به نوعی گروگان‌گیری متوفی جهت دریافت وجه است. تمام مراکز درمانی دولتی و خصوصی اگر بابت پرداخت هزینه اقدام به نگهداشتن متوفی کنند، مجرمند و کسی که از آنها شکایت خواهد کرد، خود وزارت بهداشت خواهد بود.

هاشمی تاکید کرد که هرچند ممکن است این کار قبلا به دلیل مباحث هزینه‌ای انجام شده باشد، اما این کار انسانی نیست و حتما با آن برخورد می‌شود. بیمارستان‌های دولتی از همین امروز و بیمارستانهای خصوصی تا یک هفته آینده نباید جهت پرداخت هزینه‌های درمان، بیمار متوفی را در بیمارستان نگه دارند.

بعد از تحول در سلامت چنین تخلفاتی کاهش یافته است

در این زمینه دکتر علیرضا زالی، ریس سازمان نظام پزشکی نیز در واکنش به این اتفاق به خبرنگار ایسنا، گفت: البته بعد از اجرای طرح تحول نظام سلامت موارد شبیه به چنین تخلفاتی بسیار کم به گوش می‌رسد و شاید یکی از دلایلی که این موضوع تا این حد جنبه رسانه‌ای پیدا کرده است، همین موضوع باشد.

وی افزود: تا آنجایی که می‌دانم این بیمارستان تحت پوشش دانشگاه آزاد بوده است و معاونت درمان وزارت بهداشت نیز مسوولان بیمارستان را خواستند و در حال بررسی موضوع هستند. حال به طور کلی همانطور که بارها گفته شده، شرایط بیماران بویژه در بخش‌های دولتی که از بودجه عمومی دولت بهره می‌برند، باید به سمتی رود که ارائه خدمات با دریافت حداقل هزینه همراه باشد. نگهداشتن اجساد بیماران برای دریافت هزینه نه اخلاقی‌، نه قانونی، نه حقوقی است و چنین کاری به هیچ عنوان قابل دفاع نیست.

سیستم‌های مددکاری احیا شوند

زالی با بیان اینکه اگر فرض را بر صحت این موضوع قرار دهیم، این کار از نظر اخلاق پزشکی، قانونی و حقوقی مورد تایید نبوده و حتی یک مورد از چنین اتفاقاتی نیز خوب نیست، تاکید کرد: همانطور که ما بارها اعلام کرده‌ایم، بهترین مدل بویژه در جاهایی که بیماران به بخش‌های دولتی و عمومی مراجعه می‌کنند و هزینه‌ها زیاد می‌شود، این است که سیستم‌های مددکاری احیا شوند و با احیای این سیستم‌ها از بروز چنین مشکلاتی جلوگیری شود. خانواده‌ای که یکی از عزیزانش را از دست داده است به اندازه کافی دچار تالمات روحی شده‌اند و این موضوع باید مورد توجه قرار گیرد.

وی تاکید کرد که حداقل در طول یکسال اخیر چنین مواردی به گوش‌مان نرسیده بود و نشان می‌دهد که بعد از طرح تحول نظام سلامت تقریبا این موضوع رو به اتمام است. با این حال باید این موضوع از جنبه‌های مختلف واکاوی شود تا دلایل آن مشخص شود. اما به هر حال این موضوع از نظر اخلاقی قطعا پذیرفته نیست و گرو نگه داشتن میت کاری ناپسند است؛ چرا که همانطور که بیمار مسلمان کرامت دارد و باید کرامتش حفظ شود، میت مسلمان نیز دارای کرامت است و این کار استخفاف کرامت انسانی تلقی می‌شود. این موضوع باید به سرعت پیگیری شود و در وزارت بهداشت هم در حال پیگیری این موضوع هستند تا نتیجه و دلایل چنین اقدامی مشخص شود.

وی همچنین گفت: در بیمارستان‌های خصوصی نیز موردی در این زمینه ندیده‌ام، این مورد بسیار استثنایی است و حداقل در طی یک الی دو سال اخیر که در جلسات ماهیانه بیمارستان‌های خصوصی شرکت می‌کنیم تا کنون موردی به این شکل گزارش نشده است. ‌

حال می‌توان موضوع را از جنبه‌ای دیگر نیز نگریست و علاوه بر محکوم کردن چنین اتفاقات غیر اخلاقی، به دلایل بروز آنها نیز توجه کرد. بیمارستان‌هایی که هفت الی هشت ماه است که چوب بدعهدی بیمه‌ها را می‌خورند و هر روز بر میزان بدهی‌هایشان افزوده می‌شود، از طرفی هم با مشکلاتی مانند عدم پرداخت هزینه‌ها از سوی برخی بیماران از جمله اتباع خارجی و مهاجران و همچنین بیماران بی‌بضاعت و آسیب‌دیده اجتماعی از جمله کارتن خواب‌ها و معتادان خیابانی و متجاهر و ... که البته تعدادشان هم کم نیست، مواجه‌اند. در هر حال این مساله به شمشیر دو لبه‌ای می‌ماند که یا اخلاق را خدشه‌دار می‌کند یا با قطع رگ حیاتی اقتصاد بیمارستان‌ها آنها را از پا در می‌آورد. اما سوال اساسی این است که برای حل این معضل چه باید کرد؟