موسیقی نواحی جشنواره مد و لباس نیست/ دست از نگاه فانتزی برداریم

دامون شش بلوکی پژوهشگر موسیقی نواحی با ابراز نارضایتی از شرایط فعلی موسیقی نواحی و جایگاه آن در سبد شنیداری توده مخاطبان گفت: یکی از بزرگترین آفت هایی که طی سال های اخیر به شدت گریبان گیر جریان موسیقی نواحی ایران بوده نگاه فانتزی و موزه ای است که دوستان مسئول سال ها شعار حمایت از آن را دادند ولی این جریان در جشنواره ها و رویدادهای موسیقایی نه تنها در سبد شنیداری توده مردم قرار نگرفت بلکه باعث شد که اساسا جشنواره موسیقی نواحی یا هر رویدادی مرتبط با این گونه، تبدیل به جشنواره مد و لباس اقوام ایرانی باشد تا یک جشنواره و یا اثر ارزشمند پر مخاطب.

وی ادامه داد: متاسفانه در همین جشنواره ها شاهد این فضا بودیم که برنامه طوری طراحی می شد که عزیزان هنرمند می آمدند و با لباس های رنگارنگ محلی برنامه مختصری را اجرا می کردند و چیزی که واقعا در ماجرا گم شده بود اصل موسیقی بود که مخاطبان برای شنیدن آن به تالار اجرای برنامه آمده بودند. همین موضوع را شما به ماجرای تولید آثار موسیقایی مرتبط با موسیقی اقوام نیز تعمیم دهید و خواهید دید که در این نظام تولید نیز فضایی بهتر از عرضه «مد و لباس» وجود ندارد.

شش بلوکی یادآور شد: بنابراین اگر می بینیم که حافظه شنیداری مخاطبان امروزی جامعه ذهنیت چندان روشنی البته غیر از موارد معدود از آثار موسیقایی تولید شده در عرصه موسیقی نواحی ندارد به جهت همین نگاه های موزه ای و فانتزی است که هم موسیقی نواحی را تحت الشعاع قرار داده و هم به شخصیت والای هنرمندان این عرصه آسیب رسانده است.

این پژوهشگر موسیقی اقوام بیان کرد: البته ما در ظاهر دیدیم که به این هنرمندان نگاه هایی شعارگونه انجام گرفته ولی در عمل دیدیم که این هنرمندان شایسته مظلوم ترین بودند و هستند. کما اینکه حقوق های صد و چند هزار تومانی طرح تکریم گواه این ادعا هست که چه جفایی به موسیقی نواحی ایران شده است. این یک فاجعه است که در مطبوعات و رسانه ها از این هنرمندان گُل بگویند و گُل بشنوند و در نهایت آنچه در عمل اتفاق می افتد تحقیر شدن هنرمندانی است که حتی ایاب و ذهاب آنها با اتوبوس و قطار میسر می شود در حالیکه همه می دانیم اغلب این بزرگواران افرادی کهنسال هستند که شرایط سختی برای رفت و آمد دارند اما برای اینکه همیشه نگرانی حذف و دیده نشدن دارند مجبورند که برای چند دقیقه اجرا هم که شده در فلان رویداد هنری حضور داشته باشند.

وی افزود: آیا همین موضوع نشانه ای برای مظلومیت مطلق موسیقی نواحی نیست؟ آیا این درست است که سال ها است که حرف از حمایت می زنیم اما در عمل فضا را جور دیگری می بینیم؟ من هیچ وقت واگویه های زنده پور عطایی و دیگر استادان موسیقی نواحی را از یاد نمی برم که دایم روی این ماجرا تاکید داشتند که «اگر به  جشنواره ها نیاییم فراموش می شویم»

شش بلوکی در بخش دیگری از صحبت های خود با تاکید بر بازنگری دوباره برای برگزاری جشنواره های موسیقی نواحی و ارتباط کیفیت برگزاری آن با سبد شنیداری مخاطبان گفت:  اگر مسئولان فرهنگی ادعای دغدغه مند بودن دارند پس نباید به هر شکلی قبول کنند که جشنواره برگزار شود. اگر به همین موضوع سطحی، نگاه ریز بینانه تری داشتیم و بدانیم همان قدر که خواننده موسیقی پاپ با هواپیما و بهترین امکانات در کنسرت ها حضور پیدا می کند، پس هنرمند پیشکسوت موسیقی نواحی و اصولا همه هنرمندان فعال این عرصه شایسته تکریم هستند. کما اینکه توجه به همین موضوع نیز باعث می شود که مردم هم با احترام بیشتری به این جریان هنری نگاه کنند و ببینند که چه گنجینه هایی در این سرزمین حضور دارند اما خیلی ها از آن خبر ندارند.

این نوازنده موسیقی قشقایی افزود: در همین ماجرای ساخت موسیقی فیلم که بخش عمده ای از تجارت موسیقی و نظام اقتصادی موجود در این گونه هنری را تشکیل می دهد بارها شاهد بودیم که برخی از آهنگسازان به راحتی آب خوردن از موسیقی ردیفی و موسیقی نواحی برداشت می کنند و بدون اینکه ذره ای قانون کپی رایت را رعایت کنند. بسیاری از این فضای ارزشمند استفاده کرده و کارهایی را تولید می کنند که حقوق مادی آن فقط به آهنگساز تعلق می گیرد. اتفاقا همین موضوعات است که موجب دلسردی فرزندان هنرمندان پیشکسوت موسیقی نواحی می شود که دیگر مایل به ادامه راه پدر خود نیستند و پیش خود این طور فرض می کنند که وقتی این طور با پدراشان بی مهری شده، پس چه لزومی دارد این موسیقی را ادامه دهند و در گسترش آن میان توده مردم تلاش کنند.

وی در پایان تصریح کرد: اگر نخواهیم به موسیقی نواحی به معنای مطلق کلمه توجه کنیم، مساله «شنیدن» همچنان سوژه گمشده موسیقی نواحی ایران است. اگر متوجه نشویم که هنرمندانی چون عاشیق مراد قلی پور تنها بازمانده موسیقی جنوب زاگرس است و با رفتن او پرونده این موسیقی به طور کامل بسته می شود، شرایط از این وضعیتی که در آن قرار داریم بدتر خواهد شد. بیاییم برای یک بار هم که شده به بهانه برگزاری جشنواره موسیقی نواحی فکر عمیق تری به ماجرا کنیم که وضعیت خطرناک تر از آن چیزی است که تصور می کنیم.