پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : ٢٨میلیون ایرانی این روزها، شب و روزشان را با معروف‌ترین پیام‌رسان تلفن همراه در ایران، یعنی «تلگرام» می‌گذرانند؛ این جدیدترین خبری است که دیروز و از زبان مدیر «موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران» اعلام شده است.
از زمانی که «پاول دورف» روسی، شبکه پیام‌رسان جدیدی به نام تلگرام را به دنیا معرفی کرد، زمان زیادی نمی‌گذرد و اگرچه این جوان روسی نتوانست دنیای مجازی را به تسخیر خود درآورد اما اختراعش به سرعت در ایران گسترش یافت و حتی روی بعضی از رفتارهای اجتماعی و سیاسی ایرانیان تأثیر گذاشت. درباره تأثیر این پیام‌رسان اجتماعی روی زندگی مردم، ادعاهای زیادی بیان شده و نگاه‌های متفاوتی وجود دارد؛ بعضی آن را عامل افزایش جرم می‌دانند و گروهی درباره امکان استفاده مفید از این پیام‌رسان سخن می‌گویند.
در این‌باره، مدیر «موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران» دیروز و در نشست «شبکه‌های مجازی، دانشگاه و سیاست‌های فرهنگی» به استقبال جوانان ایرانی از فضای مجازی اشاره کرد و گفت: «در ایران جوانان دنبال دوست‌یابی و تعاملات مجازی هستند.»«محمدمهدی فتوره‌چی» در این نشست، رفتار ایرانی‌ها و فرانسوی‌ها در شبکه‌های اجتماعی را مقایسه کرد: «کشور فرانسه بین کشورهای اروپایی جایگاه چهارم را از لحاظ تعداد کاربران و نحوه استفاده از شبکه‌های مجازی دارد. شاید دوسوم مردم فرانسه از اینترنت برای انجام امور روزمره و حدود ۹۰درصد دانش‌آموخته‌ها از اینترنت با کارکردهای مختلف استفاده می‌کنند.»مقایسه رفتار مجازی جوانان ایرانی و فرانسوی بخش دیگری از سخنان فتوره‌چی در این نشست بود: «تحقیقات نشان می‌دهد کاربردهای فرهنگی مثل استفاده از موسیقی یا استفاده از بازی‌های مجازی، در اولویت کاربران نوجوان است. کاربردهای ارتباطی بین جوانان ۱۸ تا ۲۵سال بیشتر است و بیشترین وابستگی کاربران نوجوان فرانسوی مربوط به بازی‌های خلاقانه است اما در ایران جوانان دنبال دوست‌یابی و تعاملات مجازی هستند.»
بازدید بیش از یک‌میلیون کاربر ایرانی از سایت‌های غیراخلاقی
شیوه استفاده از اینترنت و شبکه‌های اجتماعی، موضوعی است که بلافاصله پس از پیدایش این فضا، مورد بحث کارشناسان فرهنگی و اجتماعی قرار گرفت و همچنان نیز این بحث ادامه دارد. مدیر گروه موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران به اهمیت جامعه و شرایط در شیوه استفاده از اینترنت نیز اشاره کرد و در این‌باره گفت: «کاربری اینترنت بسته به این‌که در چه جامعه و در چه شرایط فرهنگی است، متفاوت است. یک نظریه‌پرداز معتقد است هر جامعه‌ای برای کاربردهای جدید ارزش خاصی قایل می‌شود و به سمت کاربری‌های جدید می‌رود.»فتوره‌چی در ادامه آماری را منتشر کرد که پیش از این نیز بعضی از مسئولان درباره آن اعلام خطر کرده بودند: «امیدواریم در سال‌های آینده وضع بهتری داشته باشیم اما در سال‌های گذشته بیش از یک‌میلیون کاربر ایرانی از سایت‌های غیراخلاقی بازدید کرده‌اند.»
٥٣درصد ایرانیان ، عضو شبکه‌های اجتماعی
مطابق اطلاعات وب‌سایت «الکسا»، ایران در صدر کشورهای استفاده‌کننده از تلگرام قرار دارد و بیش از ٤٢درصد کاربران این شبکه پیام‌رسان ایرانی هستند. این درحالی است که کشور بعد، روسیه با تنها ٦درصد کاربر است. همین استفاده فراوان از شبکه‌های مجازی در کشور، کارشناسان اجتماعی و موسسات مرتبط را به بررسی نحوه کاربری آنها مشتاق کرده است.
در بخش دیگری از نشست «شبکه‌های مجازی، دانشگاه و سیاست‌های فرهنگی»، مدیرعامل موسسه افکارسنجی دانشجویان ایران به مقایسه تأثیر شبکه‌های پیام‌رسان و مطبوعات پرداخت و گفت: «یکی از مسائلی که باعث می‌شود احساس کنیم شبکه‌های اجتماعی افکار خود را به مردم ارایه می‌دهند و تحمیل می‌کنند این است که اخبار زودتر از مطبوعات از طریق این شبکه‌ها منتشر می‌شود.»
«محمد آقاسی» یکی از شیوه‌های تأثیرگذاری شبکه‌های مجازی را شکل‌گیری کمپین‌ها دانست: «همزمان با ورود تلگرام کمپین‌های مجازی شکل گرفت و ۵۰درصد مردم گفتند که از وجود کمپین‌ها مطلع شده‌ایم که ۴۰درصد مربوط به شبکه‌های اجتماعی است. وقتی دانشگاهیان را بررسی می‌کنیم ۴۷درصد از آنها و ۵۲درصد از دانشجویان با این شبکه‌ها مرتبط هستند.»
مدیرعامل موسسه افکارسنجی دانشجویان ایران در ادامه با بیان این‌که «ما، بین عضویت در شبکه‌های اجتماعی و استفاده از آن تفاوت قایلیم»، از عضویت ٢٨ میلیون‌نفری ایرانیان در تلگرام خبر داد: «طبق نظرسنجی که انجام داده‌ایم ۵۳درصد مردم عضو شبکه‌های اجتماعی هستند و تلگرام بیشترین محبوبیت را دارد که چیزی برابر ۲۸میلیون نفر می‌شود. از هر ۱۰۰ مرد ایرانی ۵۵ نفر و از هر ۱۰۰ زن ایرانی ۵۱ نفر عضو شبکه‌های اجتماعی هستند.» پیش از این نیز بحث‌های زیادی درباره نحوه و نوع تأثیرگذاری شبکه‌های اجتماعی روی زندگی افراد و جامعه مطرح شده است؛ اواخر فروردین امسال و پس از آن‌که یک روزنامه عامل اصلی قتل ستایش (دختر ٦ساله افغان که در ورامین توسط یک نوجوان به طرز فجیعی به قتل رسید) را تلگرام دانست، فشارها برای فیلترکردن تلگرام و دیگر شبکه‌های اجتماعی افزایش یافت و این درحالی است که بسیاری از کارشناسان از لزوم حضور آگاهانه در این شبکه‌ها سخن می‌گویند.
منبع: روزنامه شهروند
