پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : پس از امضاء قرارداد تاریخی خرید ۸۰ فروند هواپیمای نو از شرکت بوئینگ، رسانه‌های داخلی و خارجی به شکل گسترده به موضوع پرداختند و عقد این قرارداد را موفقیت بزرگی برای ایران و همچنین تقویت برجام قلمداد کردند. پایگاه خبری و تحلیلی آتلانیک کانسیل نیز در گزارشی به موضوع قرارداد هما با بوئینگ پرداخته و در تحلیلی تخصصی نقاطی از امضاء این قرارداد را تشریح کرده است.
پایگاه خبری - تحلیلی آتلانتیک کانسیل در تازه‌ترین گزارش خود در باره ایران نوشت: انتشار خبر نهایی شدن قرارداد ۱۶.۶ میلیارد دلاری شرکت بوئینگ برای فروش ۸۰ فروند هواپیمای مسافربری به ایران، به دلایل متعدد دارای نقاط مثبتی است.
آمریکا در سال ۱۹۷۹ و بعد از انقلاب اسلامی، تحریمهایی را بر ضد ایران وضع کرد و همواره سردمدار تلاشها برای محدود کردن تجارت بینالمللی با ایران بوده است. قرارداد با بوئینگ، به موجب بندی در طرح جامع اقدام مشترک (برجام) امکانپذیر شده و از حدود صدهزار شغل پردرآمد در آمریکا حمایت می‌کند. علاوه بر این، این قرارداد به طور چشمگیری امنیت پرواز را برای مردم ایران افزایش داده و از برجام در مقابل چالشهای احتمالی در آینده حمایت می‌کند.
آتلانتیک کانسیل در ادامه آورده است: با این حال، موانعی بر سر راه تحویل هواپیماها به ایران وجود دارد. ماه گذشته، مجلس نمایندگان آمریکا قانونی را تصویب کرد که به موجب آن وزارت خزانهداری از دادن مجوز به بانکهای آمریکایی برای انجام معاملات مربوط به فروش هواپیما ممنوع شده و همین‌طور بانک صادرات-واردات (اگزیم) آمریکا که پشتوانه دولتی دارد، از تامین مالی فروش هواپیما به ایران باز داشته میشود.
با وجودیکه تحریمهای امریکا همچنان سد بزرگی در برابر تجارت و سرمایهگذاری در ایران به شمار میروند اما قرارداد با بوئینگ به عنوان اولین قرارداد تجاری میان ایران و شرکتی امریکایی، در فراهمآوردن پیشزمینهای برای برقراری روابط تجاری با ایران اهمیت دارد. این قرارداد موجب ایجاد تماس میان فعالان اقتصادی ایران و بخش خصوصی آمریکا به نحو بیسابقهای از حدود چهار دهه پیش به این سو خواهد شد و ممکن است به بهبود روابط دوجانبه بیانجامد. این قرارداد همچنین سیگنال مهمی را به سایر شرکتهای بینالمللی خواهد فرستاد که امکان ازسرگیری روابط تجاری با ایران وجود دارد.
رئیس جمهور منتخب آمریکا، دونالد ترامپ، در طول کارزار انتخاباتی خود به شدت مخالفت برقراری مجدد روابط با ایران بوده و برجام را «یکی از بدترین توافقات انجام شده» خوانده بود. پس از پیروزی وی نیز، به دلیل تردیدهای موجود در خصوص سیاستهای دولت ترامپ در برابر ایران، بوئینگ مشتاق بود که تا زمان حضور باراک اوباما در مقام رئیس جمهور، این قرارداد را به سرانجام برساند. البته با توجه به وعدههای ترامپ در جهت افزایش اشتغال در بخش تولید و تقویت بخش صادرات امریکا، نادیده گرفتن برجام یا تصویب قانونی برای اعمال تحریمهای جدید، ناقض برجام و بند مربوط به فروش هواپیمای مسافربری و در عمل به ضرر ترامپ و اقتصاد امریکا خواهد بود.
این موضوع، با در نظر داشتن این امر که ایران به تمامی تعهدات خود در قبال مفاد توافق هستهای پایبند بوده است، اهمیت دوچندان مییابد.
پایگاه خبری و تحلیلی آتلانتیک کانسیل در ادامه گزارش خود آورده است: آخوندی، وزیر راه و شهرسازی در بخشی از بیانیه ای که بعد از امضای قرارداد قرائت کرد، گفت: «بازرگانان و فعالان اقتصادی به ویژه در صنعت حمل و نقل با امضای این قرارداد این علامت را به جهان می‌دهند که ما پشتیبان صلح، آرامش، امنیت و توسعه روابط انسان دوستانه و همچنین اقدام بر مبنای سیاست برد- برد هستیم، امضای این قرارداد در این شرایط که برنامه جامع اقدام مشترک در فضای سیاسی در مرحله تردید جدی قرار گرفته است، یکبار دیگر اهمیت حفاظت و مراقبت از دستاوردهای بدست آمده را گوشزد می‌کند.»
البته قرارداد با بوئینگ میتواند از لحاظ داخلی نیز با توجه به انتخابات ریاست جمهوری پیش رو در سال آینده، امتیاز مثبتی برای دولت حسن روحانی به حساب آید. تحریمهای اعمال شده علیه ایران در قبال رعایت مفاد توافق هستهای از جانب این کشور برداشته شد و ایران قادر به ازسرگیری صادرات نفت به اروپا و آسیا گشت. اما به دلایل مختلفی از جمله تداوم کاهش قیمت نفت و عدم تمایل بانکهای خارجی برای تامین مالی تجارت و سرمایهگذاری در ایران، اثرات رفع تحریمها برای مردم ایران چندان محسوس نبوده است.
قرارداد با بوئینگ (و قرارداد با ایرباس) تاثیر چشمگیری بر رفاه مردم ایران خواهد داشت. برای سالیان متوالی، امنیت پرواز از مشکلات جدی صنعت هوایی ایران بوده است. به دلیل تحریمهای وضع شده بر ضد ایران از جانب امریکا، ایرلاین کشوری ایران، ایران ایر، قادر به خرید هواپیماهای نو نبوده و به استفاده از هواپیماهای فرسوده ادامه داده است. در نتیجه و با وجود نبوغ و ابتکار خلبانان و مهندسان ایرانی، این کشور متحمل خسارات بسیاری به دلیل سقوطهای متعدد هواپیما شده است. بر اساس آمار بنیاد ایمنی پرواز (flightsafety.org)، نبود هواپیما و قطعات یدکی نو باعث شده تا ایرلاینهای ایرانی با گرفتن جان ۱۷۰۰ نفر در سوانح مختلف هوایی از سال ۱۹۷۹ بدین سو، در زمره ناامنترین ایرلاینهای جهان قرار گیرند.
در ناوگان هوایی فعلی ایران، ۹ فروند هواپیمای بوئینگ ۷۲۷ و تعدادی بوئینگ ۷۴۷ به چشم میخورد که تولید سال ۱۹۷۹ بوده و تولید آنها از سال ۱۹۸۶ بدین سو متوقف شده است. اما اکنون ایران مالک ۵۰ فروند هواپیمای نو بدنه باریک از نوع ۷۳۷-Max۸ و ۳۰ فروند هواپیمای نو پهن پیکر از خانواده ۷۷۷ خواهد شد که به تدریج از سال ۲۰۱۸ به ایران ایر تحویل داده میشود.
