عزت‌الله انتظامي: آيا براي تقدير از مرتضي احمدي يك لوح كافي است؟ / احمدی: با رادیو قهر بودم

دومين هم‌انديشي طنز راديويي با عنوان «شاديانه‌هاي فرهنگ مردم» همراه با آيين نكوداشت مرتضي احمدي روز گذشته ـ دوشنبه ـ در تالار كوثر صدا و سيما برگزار شد.

به گزارش انتخاب به نقل از ايسنا، در اين مراسم علاوه بر محمد حسين صوفي ـ معاون صدا ـ و كامران كاظم زاده ـ مدير راديو فرهنگ ـ جمعي از هنرمندان و طنزپردازان از جمله محمدعلي كشاورز و عزت‌الله انتظامي نيز حضور داشتند.

همچنين از برگزيدگان اين هم‌انديشي در بخش‌هاي برنامه‌سازي و ارسال مقاله تجليل شد.

آمادگي راديو براي برگزاري مشاعره طنز

در بخشي از اين مراسم معاون صدا در سخناني به بيان اهميت طنز در رسانه پرداخت و گفت: طنز از گونه برنامه‌هايي است كه مورد توقع و انتظار مردم است و هم در رسانه‌ها به ويژه رسانه ملي و راديو به آن توجه مي‌شود. با هر تعريفي كه از طنز داشته باشيم، اگر طنز باعث انبساط خاطر، شادابي، نشاط و بيان درد و آلام جامعه به زبان شاد و نشاط آور شود، مورد نياز جامعه است؛ ولي طنز مطلوب، طنزي است كه بر فرهنگ قوي و غني ديني ايراني و اسلامي تكيه داشته باشد و آگاهي‌بخش و اميدآفرين باشد.

صوفي ادامه داد: اين طنز نبايد باعث تحقير قوميت‌ها و مليت‌ها شود بلكه موجبات عزت اين قوم را فراهم كند. طنز در ايران سابقه‌ي درخشان و بسيار قديمي دارد؛ به عنوان مثال با مراجعه به آثار شعرايي مثل حافظ و عبيد زاكاني رگه‌هايي از طنز را در آنها خواهيم ديد. در حال حاضر هنرمندان طنزپرداز در عرصه‌هاي مختلف فراوان هستند.

وي همچنين به سه سطح برنامه‌هاي طنز اشاره كرد و گفت: سطح اول آن مردم هستند كه طالب ديدن و شنيدن طنز هستند. آنها سرمايه‌هاي وفاداري در شنيدن، ارزيابي و قضاوت كردن محسوب مي‌شوند. هرجا كه هنرمندان طنز در ميان مردم حضور پيدا كردند مورد تجليل قرار گرفتند. اين گواه خوبي بر اين مساله است كه مردم به طنز اهميت مي‌دهند.

معاون صدا سطح دوم را هنرمندان دانست كه به عنوان سرمايه‌هاي عظيم طنز در جامعه به شمار مي‌آيد و توانسته‌اند با توليداتشان شادي و انبساط خاطر و اميد را به جامعه هديه دهند و ادامه داد: بخش بعدي رسانه است؛ سال گذشته كه اولين هم‌انديشي طنز برگزار شد در سخنانم عنوان كردم بناي راديو بر اين است كه برنامه‌هاي طنز را از نظر كيفي و كيفي افزايش دهد و با هنرنمايي هنرمندان در اين برنامه‌ها تعالي ايجاد شود.

وي سپس به تشريح برنامه‌هاي طنز راديو در يك سال گذشته پرداخت و گفت: عملكرد راديو در چهار ماهه‌ي سال 90 و هشت ماه پاياني سال گذشته يعني يك سال بعد از برگزاري هم‌انديشي، نسبت به سال قبل دو برابر شده است. همه شبكه‌هاي راديويي برنامه‌هاي طنز دارند. در چند روز گذشته نيز شبكه نمايش افتتاح شد كه بخشي از برنامه‌هاي آن به نمايش طنز اختصاص دارد. سال گذشته همچنين كانون طنز تشكيل شد و موفق شد تعدادي از هنرمندان طنز را شناسايي كند.

صوفي در ادامه اظهار اميدواري كرد كه در سومين هم‌انديشي طنز، عملكرد راديو نسبت به سال دوم دو برابر شده باشد و اعلام كرد: در حال حاضر 20 شبكه راديويي وجود دارد كه آماده افزايش طنز در اين شبكه‌ها هستند. در سال جديد هم برنامه‌هاي «مشاعره» به راديو اضافه شد. راديو اين آمادگي را دارد كه با حضور شاعران طنز مشاعره طنز برگزار كند. با توجه به اينكه مردم به برنامه‌هاي طنز علاقه‌مند هستند و ضرورت دارد كه براي افزايش برنامه‌هاي طنز و شادي بخش اقدام كنيم، به همين دليل دست همه هنرمندان را كه آثار متناسب با ذائقه مردم توليد مي ‌كنند مي‌فشاريم.

معاون صدا همچنين با اشاره به 50 سال فعاليت رسانه‌يي مرتضي احمدي كه از او در اين همايش تقدير شد گفت: براي همه‌ي پيشكسوتان آرزوي صحت و طول عمر بيشتر در عرصه توليد برنامه‌هاي طنز داريم و اميدواريم با حركتي كه راديو انجام داد، بيش از پيش شاهد توليد آثار طنز باشيم.

پيشنهاد عزت‌الله انتظامي براي تجليل از هنرمندان

به گزارش ايسنا، در اين هم‌انديشي عزت‌الله انتظامي در انتقاد به نحوه‌ي برگزاري بزرگداشت هنرمندان در صدا و سيما گفت: برگزاري چنين مراسمي براي قدرداني از هنرمندان بسيار خوب است؛ مثل چهره‌هاي ماندگار كه تلويزيون برگزار مي‌كند اما وقتي چهره ماندگار انتخاب مي‌شود ديگر كسي به او كاري ندارد.

وي ادامه داد: چقدر خوب است به چهره‌هاي ماندگار كه خودشان را ماندگار كردند و معمولا در شرايط خوبي زندگي نمي‌كنند از محلي كمك شود. براي قدرداني از مرتضي احمدي كه بعد از شصت سال زحمت كشيده و آثاري به جا گذاشته چه چيزي كافي است؟ آيا اينكه برايش يك لوح امضا كنيم كافي است؟ چه مي‌شد اگر شركت‌هاي بزرگ كه سرمايه‌هاي زيادي دارند، جايزه بهتري به مرتضي احمدي بدهند.

اين بازيگر پيشكسوت تئاتر، سينما و تلويزيون در ادامه گفت: در قديم به اين مراسم گلريزان مي‌گفتند؛ خود من در زورخانه شعبان شاهد برگزاري چنين مراسمي بودم. وقتي يك كشتي گير خسته مي‌شد و نمي‌توانست كشتي بگيرد صاحب زورخانه تمام تجار تهران را دعوت مي‌كرد و آنها به اين كشتي گير خسته كمك مي‌كردند تا او بتواند مطلوب زندگي كند.

انتظامي در پايان سخنانش تاكيد كرد: اين هنرمندان كه مردم آنها را دوست دارند و زحمت كشيده‌اند، بهتر است به اين صورت قدرداني شوند. بايد از اين تجار بزرگ كه خودشان سال‌هاي سال از كارهاي مرتضي احمدي لذت برده‌اند، مبالغي براي كمك به هنرمنداني مثل او دريافت شود.

تجليل از مرتضي احمدي

در بخش ديگري از دومين هم‌انديشي طنز راديويي با حضور محمدعلي كشاورز، مدير راديو فرهنگ، معاون صدا، علي معلم دامغاني، عزت‌الله انتظامي، معاون مديرعامل شركت همراه اول و مدير عامل شركت ايران گلاب از مرتضي احمدي تجليل به عمل آمد.

مرتضي احمدي نيز پس از اين تجليل كه با تشويق حضار همراه بود، در سخناني كوتاه گفت: اجازه دهيد چيزي را كه مدت‌ها در دلم نگه داشته‌ام بگويم. جواني در خيابان مرا ديد و پرسيد چرا هر وقت به انتظامي مي‌رسي صبر مي‌كني و چيزي مي‌گويي؟ من به اين جوان گفتم فقط به انتظامي سلام مي‌كنم اما بايد بگويم عزت الله انتظامي پيشكسوت من است و من برايش احترام قائلم. هرجا كه او باشد و من بخواهم روي صحنه بروم اول از او اجازه مي‌گيرم و بعد بالا مي‌روم.

وي ادامه داد: 87 سال از سن من مي‌گذرد كه 68 سالش را در خدمت صدا و سيما بودم. كسي در اين سازمان از من قديمي‌تر نيست اما چند وقتي بود كه با راديو قهر كرده بودم. يك روز يك نفر به من زنگ زد. او محمدحسين صوفي بود كه مرا سراغ كامران كاظم زاده فرستاد و او نيز فردي را به عنوان تهيه‌كننده به من معرفي كرد. من پشت ميكروفون نشستم و 44 ساعت برنامه نيم ساعته براي راديو ضبط كرديم و من در اين برنامه‌ها تجربه ساليان سال خود را و آنچه را كه در اين سال‌ها ديده بودم براي راديو فرهنگ گفتم.

رسانه‌ها راويان قصه‌هاي رفته از يادند

به گزارش ايسنا، در بخش ديگري از اين همايش نيز كامران كاظم‌زاده ـ مدير راديو فرهنگ ـ كه هم‌انديشي طنز راديويي با تلاش اين راديو برگزار شده، در سخناني به بررسي طنز در ادبيات و رسانه‌هاي ايراني پرداخت و گفت: سال گذشته در نخستين هم‌انديشي طنز در كنار تجليل از هنرمندان، شاهد برگزاري چندين نشست و كارگاه تخصصي و در نتيجه‌ي آن رشد و گسترش برنامه‌هاي شادي آفرين و طنز بوديم.

وي ادامه داد: موضوع هم‌انديشي امسال تحت عنوان شاديانه‌هاي فرهنگ مردم ارتباط مستقيمي با فرهنگ و هويت ملي ما دارد و در ايجاد روحيه نشاط اجتماعي نقش مهمي دارد. شاديانه‌هاي فرهنگ مردم براي رسيدن به اهدافي مثل بومي‌سازي و سرگرمي قابليت‌هاي فراواني دارد. شاديانه‌ها چنانچه بازيابي شوند در اين بومي سازي نقش مهمي ايفا مي‌كنند.

مدير راديو فرهنگ همچنين از نقش طنز در طول ادبيات كهن فارسي سخن گفت و افزود: رسانه‌ها راويان قصه‌هاي رفته از يادند. طنز و شاديانه‌هاي فرهنگ مردم نيز در اين ميان از اهميت زيادي برخوردار هستند. موسيقي و كلام دو عنصر اصلي راديوست و اين دو عنصر از عناصر مهم در شاديانه‌ها محسوب مي‌شوند به همين دليل مي‌توان بيش از پيش از شاديانه‌ها در راديو استفاده كرد.

صحبت‌هاي فتحعلي بيگي و زرويي نصرآباد

در ادامه اين هم‌انديشي، داوود فتحعلي بيگي ـ نويسنده و کارگردان تئاتر ـ درباره‌ي «بحر طويل» سخناني ايراد كرد و گفت: «بحر طويل» از اواخر سده 8 هجري در ادبيات فارسي راه پيدا كرد و از آن تاريخ بود كه نمونه‌هايي از آن در دسترس قرار گرفت، اما رواج آن از دوره صفويه بود و از زمان قاجارها توسعه پيدا كرد.

در ادامه اين هم‌انديشي ابوالفضل زرويي نصرآباد ـ طنز پرداز ـ به لزوم پرداخت رسانه به طنز اشاره كرد و افزود: در اين سال‌ها رابطه طنز و صدا و سيما متقابل بوده ولي بيشتر به سمت صدا و سيما بوده است؛ يعني هنرمندان طنزپرداز كمتر از قبل از صداو سيما بهره‌مند شده‌اند و اين سازمان كمتر توانسته به آنها سرويس دهد.

اين طنزپرداز خاطرنشان كرد: هر چقدر وسعت يك رسانه بيشتر باشد، به همان نسبت كار، وسعت بيشتري مي‌طلبد؛ به عنوان مثال يك لطيفه را با محدوديت‌هاي كمتر مي‌توان در يك جمع سه نفره تعريف كرد اگر اين جمع به 10 نفر افزايش پيدا كند، ملاحظات بيشتري در همان لطيفه به وجود مي‌آيد و اگر صورت ملي پيدا كند، كاركردن سخت‌تر مي‌شود. يك طنزپرداز وقتي مي‌خواهد براي رسانه‌اي با گستردگي صدا و سيما كار كند متوجه فشار كار مي‌شود. توليدكنندگان طنز رسانه‌يي هميشه فشار زيادي را متحمل مي‌شوند.

زرويي نصرآباد در ادامه سخنانش به طنز قوميتي اشاره كرد و گفت: يكي از مسائلي كه در اين چند سال طنزپردازان را به شدت به خود مشغول كرده، شوخي با قوميت‌هاست. طنز ما قصد به سخره گرفتن هيچ قوميتي را ندارد. گاهي به غلط گفته مي‌شود شوخي با قوميت‌ها محصول فتنه‌هاي برون مرزي است اما بايد توجه كرد كل ارتباط ما با غرب به چهارصد يا پانصد سال نمي‌رسد؛ اما اگر عبيد زاكاني در قرن هشتم هجري با همه قوميت‌ها شوخي كرده به او نمي‌توان اين تهمت را زد كه از غرب خط مي‌گيرد.

وي تاكيد كرد: از مشكلات طنزپردازان در سازمان صدا و سيما اين است كه هنوز جايگاه سازماني طنز در اين سازمان تعريف شده نيست به عنوان مثال هنوز برنامه‌هاي طنز در بخش‌هاي مختلف سازمان پخش هستند؛ يك طنز را گروه فيلم و سريال مي‌سازد و يك طنز را بخش‌هاي ديگر توليد مي‌كنند. عليرغم جذابيت‌هايي كه حوزه طنز دارد، هنوز اين ساماندهي شكل نگرفته است.

او سپس به بيان يكي ديگر از مشكلات طنزپردازي پرداخت و گفت: تمام توجهات در يك رسانه ممكن است به طنز معطوف شود؛ مثلا در يك روزنامه‌ي مكتوب از طنزپرداز خواسته مي‌شود هر چيزي را كه نمي‌توان در صفحات داخلي گنجاند در طنز پاياني يا كاريكاتور پشت جلد بياورد. اين بفرموده‌ها در كار رسانه اعم از مكتوب و يا رسانه‌هاي صوتي و تصويري مشكل به وجود مي‌آورد.

صحبت‌هاي علي معلم دامغاني

علي معلم دامغاني نيز در ادامه اين نشست به خاطرات مرتضي احمدي اشاره كرد و با اشاره به صحبت‌هاي قبلي زرويي نصرآباد عنوان كرد: در طنز اصولا قصد توهين و تفرقه وجود ندارد؛ دشمن خارجي هم كسي را تحريك نمي‌كند.

رييس فرهنگستان هنر در ادامه با بيان مثال‌هايي از آثار شاعران و نويسندگان سده‌هاي پيشين ايران، گفت: شوخي با مليت‌ها متعلق به عصر حاضر نيست و به پيش از اين‌ها تعلق دارد. مردم هر شهر به چيزي شهرت دارند در بين شئونات شخصيت‌ها و شغل‌ها نيز لطايفي وجود دارد.

علي معلم در پايان صحبت‌هايش ابراز عقيده كرد: سرزمين ما شايد سرزمين خنده‌هاي بي دليل نباشد؛ مردم براي خنديدن بهانه مي‌خواهند همان طور كه براي گريه كردن هم بهانه مي‌خواهند. در اينجا آدم‌ها اندكي عميقند و بايد به مساله‌اي كه مايه خنده آنهاست احترام بگذاريم. به خصوص در اين دوره كه اندوه، اندكي بيشتر است.

گزارش هيات داوران

در ادامه اين نشست شهرام شكيبا به عنوان عضو هيات داوران اين هم‌انديشي، گزارشي از عملكرد و آثار رسيده به جشنواره ارائه داد و در پاسخ به سخنان علي معلم، گفت: گرچه او استاد من است و هميشه به او ارادت دارم اما من همچنان معتقدم به دليل شرايطي كه وجود دارد، قوميت‌ها را در طنزم جزو خطوط قرمز مي‌دانم و با قوميت‌ها شوخي نمي‌كنم.

وي در گزارشي كه از سوي هيات داوران اين همايش ارائه شده بود به تشريح آثار رسيده به دبيرخانه همايش پرداخت و گفت: مراكز شهرستان‌ها، در موضوع شاديانه‌هاي فرهنگ مردم، آثار زيادي را ارسال كرده بودند و تلاش فراواني داشتند، اما بخش‌هاي شهرستان‌ها با وجود اين تلاش‌ها از لحاظ برنامه‌سازي و تكنيك‌هاي آن ضعيف عمل كردند.

تجليل از برگزيدگان دومين هم‌انديشي طنز راديويي

به گزارش ايسنا، در بخشي از اين مراسم، برگزيدگان دومين هم انديشي طنز راديويي در بخش توليد برنامه به شرح زير معرفي شدند: علي آذري، حسين حقايق، فاطمه وكيلي، خلايق پرست، آناهيتا برزويي، سيد ليلا اسراري، خسرو رسولي، محمدجواد حسن شاهي، احمد سرگزي، ابوذر نثاري، سيد عماد بزرگواري، عليرضا شاه حسيني، انسيه سميع پور، حيدر صفدري وعباس محبي.

همچنين از محمدباقر كشفي (مديركل مركز فارس)، رزم جو (مدير كل مركز زنجان)، علي سيفي (مدير راديو البرز)، رضا رحيمي (مدير مركز سيستان و بلوچستان)، نور الدين جعفري (مدير مركز خراسان جنوبي)، مسلم رجبي (مدير مركز كهگيلويه و بويراحمد)، شريفي فر( مدير مركز سمنان) و محسن شريف زاده (مدير مركز صداي آشنا) تقدير شد.

در بخش مقالات نيز از علي عليزاده براي مقاله‌ي نگاهي به آواهاي دستفروشان دوره گرد، اكرم امامي براي مقاله‌ي «شاديانه‌هاي فرهنگ مردم»، مژگان جعفري براي مقاله‌ي «بررسي ضرب المثل‌ها و اصطلاحات يزدي، ميترا الهي براي مقاله‌ي «مثل‌ها و زبانزدها و حكايات شاد عاميانه» و ماندانا كريم‌وند براي مقاله‌ي شاديانه‌هاي فرهنگ بختياري تجليل به عمل آمد.