تبری عربستان از کویت پس از مذاکره با تهران / آیا شانسی برای بهبود روابط بین ایران و اعراب خلیج فارس وجود دارد؟

رای الیوم نوشت: نمی دانیم آیا سفر امیر کویت، صباح احمد صباح به مسقط با هدف میانجیگری برای حل و فصل اختلافات و بهبود روابط میان کشورهای شورای همکاری خلیج فارس و به ویژه کشور پادشاهی عمان و کشور پادشاهی عربستان سعودی بوده است یا خیر.  عمانی که از سفر دوره‌ای پادشاه سعودی سلمان بن عبد العزیز به کشورهای حاشیه خلیج فارس مستثنی شد و پس از آن نیز این کشور به همراه کویت از سفر دوره‌ای مشابه رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه به منطقه کنار گذاشته شدند. یا این که سفر امیر کویت به مسقط با هدف محقق ساختن همگرایی و شاید ائتلاف میان دو کشور یعنی کویت و عمان انجام می شود؛ دو کشوری که حسن روحانی، رئیس جمهور ایران اخیرا در میان حملات تنش زای عربستان علیه این کشور به آن ها سفر کرد. 

به گزارش «انتخاب»؛ امیر کویت از طرف سران کشورهای حاشیه خلیج فارس که در کنفرانس منامه در دسامبر سال گذشته شرکت کرده بودند، مأموریت یافت تا وزیر امور خارجه خود، شیخ صباح خالد الحمد الصباح را در تلاش برای گشودن کانال های گفتگو میان کشورهای حاشیه خلیج فارس و ایران به منظور کاهش شدت تنش میان دو طرف به تهران بفرستد. این اقدامی منطقی است که هوشیاری راهبردی درباره تحولات رخ داده در منطقه را بازتاب می دهد و به نفع ثبات این کشورها است، اما مقامات عربستان سعودی، کادر رهبری کویت را در تنگنا قرار دادند، هنگامی که خود را از این ابتکار بیرون کشیدند و هنگامی که وزیر امور خارجه کویت با مقامات ایرانی درباره این ابتکار عمل گفتگو می کرد، از آن تبری جستند. 

سفر هفته پیش و بسیار کوتاه حسن روحانی رئیس جمهور ایران به مسقط و کویت هم زمان با دور سفرهای رئیس جمهور اردوغان به عربستان سعودی، قطر و بحرین، وجود دو دستگی در شورای همکاری خلیج فارس را بازتاب داد که رسانه های سه کشور مذکور حاشیه خلیج فارس می خواهند روی آن سرپوش بگذارند مانند همیشه که اختلافات کشورهای حاشیه خلیج فارس زیر فرش جارو زده می شود. اما این سفر روابط خوب دو کشور حاشیه خلیج فارس یعنی کویت و کشور پادشاهی عمان را تقویت کرد، دو کشوری که خود را از جنگ های منطقه و تقسیم بندی های مذهبی - فرقه ای کنار کشیدند و در ائتلاف سنی چهارجانبه سنی مشارکت نکردند که رئیس جمهور جدید آمریکا دونالد ترامپ می خواهد با مشارکت عربستان سعودی، امارات متحد عربی، اردن و مصر به علاوه اسرائیل (در زمینه های امنیتی و اطلاعات محرمانه) تشکیل دهد و هدف از آن مقابله با «خطر» ایران است، خطری که اکنون در معرض بزرگ نمایی بی سابقه قرار دارد. 

ما در روزنامه "رای الیوم" با توجه به اظهارات آتشین عادل الجبیر، وزیر امور خارجه عربستان در کنفرانس امنیتی مونیخ و ادامه اقدامات این کشور برای ایجاد ائتلاف جدید که مأموریت نخست آن برپایی "منطقه امن" در شمال سوریه است، گمان نمی کنیم فرصت گفتگوی کشورهای حاشیه خلیج فارس و به طور مشخص عربستان سعودی با ایران همچنان پابرجا باشد. از این رو اعتقاد داریم هرگونه مأموریتی از جانب امیر کویت برای گشودن کانال های گفتگو میان عربستان سعودی و ایران که برخی ها از آن سخن می گویند، بخت زیادی برای موفقیت ندارد، هرچند ایران از برقراری آرامش و از میان بردن اختلافات خود با همسایگانش در حاشیه خلیج فارس یا در بدترین حالت کاهش این اختلافات، استقبال می کند. 

جبیر قاطعانه دعوت ایران به گفتگو را رد کرد و ایران را "حامی اصلی تروریسم در جهان" معرفی کرد که "خواهان نابود کردن ماست و چنانچه رفتار خود را تغییر ندهد همکاری با چنین کشوری بسیار دشوار خواهد بود". وی جامعه بین المللی را "به ترسیم خطوط قرمز به منظور متوقف کردن حمایت ایران از حوثی ها در یمن و رئیس جمهور بشار اسد در سوریه" تشویق کرد. 

مطمئناً زمامداران عربستان سعودی این همگرایی کویت و عمان را از نزدیک و با نگرانی زیر نظر دارند زیرا دو کشور رفتاری ملاحظه کارانه مانند "ابریشمی نرم" در قبال ائتلاف های عربستان با آمریکا و ترکیه و جنگ های این کشور در یمن، سوریه و عراق دارند، و در این جنگ ها مشارکت نکردند. این دو کشور ترجیح دادند مواضعی تقریباً بی طرفانه اتخاذ کنند، مواضعی که به نظر ما از نگاه مقامات تصمیم گیرنده در عربستان سعودی هیچ جایگاهی ندارد و از آن استقبال نمی شود. 

سفر امیر کویت به مسقط سرآغاز حرکت جدید و متفاوتی در قبال ایران، و مناقشه ها و جنگ ها در منطقه است که نشانه های آن در روزها و هفته های آینده آشکار خواهد شد.