چرا ترکیه از مواضع ضد ایرانی در کمتر از یک هفته عقب نشست؟

اگر دولت ترکیه مجبور می شود که از «ولادیمیر» پوتین به زبان روسی عذرخواهی کند تا از شرش اجتناب کند و تحریم های اقتصادی که وتین علیه ترکیه اعمال کرد را لغو کند پس چرا هواپیمای روسی را به بهانه نقض حریم هوایی منطقه ای اش فقط برای چند ثانیه سرنگون می کند و اگر از سخنان تحریک آمیز ضد ایران عقب نشینی می کند برای چه در اصل این گونه سخنان را به زبان می آورد؟

 

«عبدالباری عطوان» نویسنده و تحلیلگر مشهور عرب در تحلیلی در روزنامه فرامنطقه ای رأی الیوم نوشت: از جمله معدود سیاستمداران و نویسندگانی بودیم که اظهارات هجومی«رجب طیب اردوغان» رئیس جمهور ترکیه و «مولود چاووش اوغلو» وزیر خارجه اش که ایران را متهم به تلاش برای تجزیه سوریه و عراق و گسترش تشیع در این دو کشور و رفتار با توجه به خاستگاه قومیت فارسی و در پیش گرفتن سیاست های منجر به بی ثبات کردن منطقه، متهم کردند را تقبیح کرده و از آن ها انتقاد کردیم نه به دلیل اینکه ایران را دوست داریم بلکه بیشتر برای جایگاه ترکیه و منافعش دل می سوزانیم و توقع داشتیم که این دو از اظهارات و سخنان شان عقب نشینی کنند به ویژه پس از هشدار شدید اللحن ایران که بر زبان آقای«محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه ایران جاری شد و نیز با توجه به تجربه های گذشته و خوانش عمیق از موضع رسمی ترکیه طی شش سال گذشته.

توقع ما به جا بود و انتظار ما به درازا نکشید زیرا دو مرد از سخنان ضد ایرانی خود عقب نشستند.آقای چاووش اوغلو در گفت و گو با خبرگزاری رسمی ایران(ایرنا)که روز چهارشنبه منتشر شد، گفت که «ما حمایت ایران و ایستادنش در کنار دولت و ملت ترکیه طی کودتای نافرجامی که روز 15 جولای گذشته رخ داد را فراموش نمی کنیم» و اضافه کرد که «وجوه مشترک زیادی میان ایران و ترکیه وجود دارد و همکاری حاکم میان ملت های ایرات و ترکیه در پیشرفت روابط برادرانه نقش بازی کرده است.»وی سخنانش را این گونه به پایان برد که « کشورها برای تعمیق روابط و جلوگیری از هر گونه سوء تفاهمی نیاز به رایزنی و گفت و گوی بیشتر دارند.»و این چه بسا معنایش این است که  خودش یعنی آقای اوغلو یا رئیس اش یعنی اردوغان به زودی به تهران سفر می کنند.

این نخستین بار نیست که شاهد عقب نشینی مسئولان ترکیه می شویم، کتاب بزرگی وجود دارد  که این عقب نشینی و مشابه های آن را مستند می کند که از عذرخواهی از روسیه و بازگرداندن روابط استراتژیک با دولت اشغالگر اسرائیل و ساقط کردن همه شروط مربوط به لغو محاصره نوار غزه آغاز می شود به چشمک زدن کنونی به ایران و روابط برادارانه با این کشور منتهی می شود.

آقای محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران در واکنش به اردوغان و اوغلو همتایش بسیار تند و سریع بود زمانی که گفت:«ترکیه همسایه ای کم حافظه و قدرناشناس است، آنها جمهور ی اسلامی ایران را متهم به فرقه‌گرایی می‌کنند اما به یاد نمی‌آورند ما برای حکومت آن‌ها - که حتی شیعه نیستند - شب کودتا تا صبح نخوابیدیم.»

آری حافظه دولت ترکیه ضعیف است و این کشور قدرناشناس است و به همین دلیل اکنون به جای آن که با دوستان احاطه شود به مانند ده سال پیش، با دشمنان احاطه شده است. ترکیه نقش اصلی را در شعله ور کردن جنگ های طایفه ای و بی ثبات کردن بیشتر همسایگانش به ویژه سوریه بازی کرد و همچنان بخشی از اراضی اش را به بهانه ایجاد منطقه امن در اشغال خود دارد.

اگر دولت ترکیه مجبور می شود که از «ولادیمیر» پوتین به زبان روسی عذرخواهی کند تا از شرش اجتناب کند و تحریم های اقتصادی که وتین علیه ترکیه اعمال کرد را لغو کند پس چرا هواپیمای روسی را به بهانه نقض حریم هوایی منطقه ای اش فقط برای چند ثانیه سرنگون می کند و اگر از سخنان تحریک آمیز ضد ایران عقب نشینی می کند برای چه در اصل این گونه سخنان را به زبان می آورد؟

این سخنان و اظهارنظرهای «آشفته» و عقب نشینی های سریع از آنها اعتماد به موضع گیری های ترکیه را متزلزل کرد و جایگاه و مصداقیت اش را به شدت کاهش داد و بر جایگاه منطقه ای و بین المللی اش بازتاب منفی گذاشت و این وضع برای همه کسانی که شیفه تجربه حکومت دموکراتیک اش شدند که بر میانگین رشد و توسعه بالای بی سابقه پایه ریزی شده، دردناک است.

ثبات ترکیه در معرض تهدید است آن هم به دلیل سیاست هایی که دولتش دنبال می کند و دشمنان را علیه خود بیشتر می کند و مهمات لازم برای تروریسم و جدایی طلبان داخل مرزهایش مهیا می کند، اقتصاد ترکیه که در شکوفایی اش در منطقه و جهان «افتخار» بود اکنون در حال افول است و در لبه پرتگاه قرار گرفته است.هتل های استانبول همانطور که یک دوست که هفته پیش به این شهر سفر کرد به من گفت تقریبا از گردشگر خالی شده است و لیر ترکیه در سقوط و صعود زیرا سقف هر چهار لیر معادل یک دلار فقط، در نوسان است، با وجود این مسئولان ترک در ایجاد دشمنان و از دست دادن دوستان یکی پشت سر دیگری و با سرعت سرسام آوری تخصص پیدا کرده اند.

تکیه به «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا که با اسلام و مسلمانان دشمن است، چیزی به جز خسران و زیان به بار نمی آورد و ایستادن در اردوگاه ضد ایران یا ضد روسیه یا چین بازی پر خطری است. قدرت ترکیه در روابط خوبش با همسایگانش ، گشودن کانال گفت و گو برای حل بحران های معلق و حفظ میراث تمدنی در همزیستی میان همه طوایف و نژادها و تقویت وحدت دیموگرافی و جغرافیایی و انتشار این میراث در همه منطقه نهفته است لیکن غیر از این یعنی تجزیه و جنگ های داخلی و فروپاشی اقتصادی و این چیزی است که ما برای ترکیه یا هیچ کدام از کشورهای منطقه نمی خواهیم زیرا خودش بزرگترین قربانی خواهد بود.

منبع: جماران