آیا گفتگوی تلفنی شیخ تمیم و روحانی باعث خروج قطر از شورای همکاری خلیج فارس می شود؟

رای الیوم نوشت: طرد قطر از فرقه وهابیت آیا به خروج این کشور از شورای همکاری خلیج فارس در آینده نزدیک منجر می شود؟ آیا تماس تلفنی تمیم، امیر این کشور با رئیس جمهور روحانی علت آن است؟ آیا سناریوی فراخواندن سفرا به زودی دوباره تکرار خواهد شد؟

به گزارش «انتخاب»؛ این احتمال وجود داشت که قطر، در واکنش به حملات رسانه ای که در روزهای اخیر به علت اظهارات منسوب به امیر قطر، این کشور در معرض آن قرار گرفته است به فراخواندن سفرای خود از سه کشور حاشیه خلیج فارس مبادرت کند یعنی کشور پادشاهی عربستان سعودی، امارات متحد عربی و کشور پادشاهی بحرین. از قرار امیر قطر با کشورهای خلیج فارس همنوا نشده و از تنش زایی علیه ایران و از نشست های ریاض انتقاد کرده و سرنگون شدن قریب الوقوع رئیس جمهور آمریکا دونالد ترامپ را پیش بینی کرده است. این اظهارات بعدها تکذیب شد و شیخ محمد بن عبد الرحمن آل ثانی، وزیر امور خارجه قطر علت این اقدام یعنی اخراج سفرای سه کشور حاشیه خلیج فارس از دوحه یا فراخواندن سفرای کشورش از پایتخت این کشورها "رایزنی" عنوان کرد اما ایجاد آرامش را شاید بنا به درخواست رهبران بلندپایه کشور خود ترجیح داد و تأکید کرد از سخنانش در این باره برداشت بدی شده است و در ادامه طبق توئیت هایش گفت حساب او در شبکه های اجتماعی هک شده است، بسیاری این مسئله را سراسیمگی قطر ناشی از شدت شوک و تندی حمله به این کشور تفسیر کردند.

جنگ ها یا بیشتر آن ها همیشه با جنگ لفظی یا به کارگیری رسانه ها چه در قدیم یا در عصر حاضر آغاز شده اند. در این راستا چه بسیار قصیده هایی که منجر به شعله ور شدن آتش جنگی سخت میان قبایل شده یا حداقل راه را برای آن هموار کرده است. هر کس امپراطوری های رسانه ای کشورهای حاشیه خلیج فارس را و نیز ارتش های الکترونیکی آن ها در شبکه های اجتماعی را دنبال کرده باشد می داند ابرهای تیره ای وجود دارد که نزدیک است گلوله و موشک از آن ها ببارد و چه بسا فراتر از این ها مگر این که میانجی گری کویت به سرانجام برسد، میانجی گری که شیخ صباح احمد صباح روز گذشته با سفر به قطر آغاز کرد و در این راستا تردیدهای بسیاری درباره موفقیت آن وجود دارد. 

امیر قطر، شیخ تمیم بن حمد آل ثانی به خوبی از زخمی خبر دارد که دشمنانش در ابوظبی، ریاض و منامه و به میزان کم تر قاهره آن را به وجود آورده اند، از این رو به تماس تلفنی با رئیس جمهور ایران حسن روحانی تحت عنوان تبریک به وی برای پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری و حلول ماه مبارک رمضان اقدام و تأکید کرد روابطه قطر با ایران رابطه ای ریشه دار، تاریخی و استوار است و وی یعنی امیر تمیم به "تقویت بیشتر و بیشتر این روابط امیدوار است و مانعی در این راه نمی بیند" وی گفت: او "به دستگاه های اجرایی در قطر برای تلاش بیشتر در راه تقویت این روابط با ایران دستوراتی داده است".

رسانه های ایران از این تماس استقبال کردند و پوشش رسانه ای خود را به صورت کلی تغییر دادند و تمام گناهان قطر در سوریه، لیبی، عراق و یمن را بخشیدند و با این کشور به عنوان کشوری دوست و متحدی اصلی در محور مقاومت شروع به برخورد و رفتار کردند و این روشی است که یکی از جنبه های "عمل گرایی" ایران و روش سیاسی این کشور را بازتاب می دهد که بر آرامش و فروخوردن خشم مبتنی است.

تماس تلفنی امیر قطر با رئیس جمهور روحانی بلافاصله به صورت حملات شدید در رسانه های عربستان سعودی بازتاب یافت که مملو از مقاله هایی شد که به کاوش در گذشته خصمانه قطر در قبال کشور عربستان سعودی پرداختند. میزان این خشم به اندازه ای رسید که دو امیر فعلی و پیشین قطر و شاید کل خاندان ثانی از مذهب وهابی طرد شدند؛ هنگامی که خاندان آل شیخ بیانیه ای منتشر که مفتی کشور عربستان عبدالعزیز آل شیخ به همراه ٢٠٠ شخصیت برجسته از خاندان محمد بن عبد الوهاب آن را امضا کردند و طی آن هرگونه انتساب خاندان آل ثانی با هر یک از شاخه های خاندان عبدالوهاب را انکار کردند و خواستار حذف نام امام محمد بن عبد الوهاب از مسجد جامعی شدند که امیر پیشین قطر در مرکز دوحه ساخته بود و شیوخ عربستان و مبلغ های این کشور در گذشته برای تبلغ وهابیت از منبر آن سخنرانی کرده اند از جمله خود مفتی ذکر شده و مبلغ محمد العریفی و سلمان العوده و افراد دیگر.

به ریشه های اختلاف کهنه میان قطر از یک سو و کشور پادشاهی عربستان سعودی، امارات محتد عربی و بحرین از سوی دیگر نمی پردازیم و این امر نیازمند نگارش چندین جلد کتاب است، اما نامحتمل نمی دانیم که تاریخ به زودی تکرار شود و این سه کشور به فراخواندن سفرای خود از دوحه مانند سال ٢٠١٤ اقدام کنند به عنوان نخستین گام تنش زا که مقدمه گام های خطرناک تر با توجه به گسترش دامنه اختلاف است.

اقدام قطر برای توسعه روابط خود با ایران در زمانی که عربستان سعودی برای تأسیس ائتلافی نظامی و سیاسی سنی علیه این کشور تدارک می بیند و این مسئله با حمایت رئیس جمهور آمریکا و استقبال او صورت می گیرد؛ عبور از تمام خطوط قرمز از نظر عربستان است و تماس با رئیس جمهور روحانی در چنین زمانی تأکیدی بر سیاست قطر و علنی کردن آن و به چالش کشیدن عربستان به صورتی جسورانه و تحریک آمیز به گفته روزنامه های عربستان و مقاله های نویسندگان آن ها است.

قطر چه بسا نه تنها از مذهب وهابی بیرون رود بلکه بیرون رفتن یا طرد این کشور را از شورای همکاری خلیج فارس نیز نامحتمل نمی دانیم؛ چنانچه این تنش زایی با این روند کنونی ادامه یابد، این در صورتی است که اوضاع از آن هم بدتر نشود.