سرویس بین الملل «انتخاب»؛ کوارتز نوشت: ترامپ در دوران کاندیداتوری توافق هسته ای را احمقانه ترین توافق تاریخ خواند . این هفته او این توافق را تایید کرد.
به گزارش «انتخاب»؛ دو سال پیش آمریکا ومتحدانش در اروپا و چین و روسیه به جهان اعلام کردند که ائتلافی دیپلماتیک به واسطه مذاکره با تهران به دست آمده و بر اساس آن توافقی بر سر برنامه هسته ای ایران حاصل شده است. این هفته یکی از بزرگترین منتقدان این توافق یعنی دونالد ترامپ به طور رسمی به کنگره اعلام کرد که ایرانی ها به تعهداتشان در برجام پایبندند.
این توافق یکی از نمودهای کلاسیک سیاست واقع بینانه بود: دشمنان بر سر یک میز نشستند و برای اینکه یکی از طرف ها به اهرمی که بسیار مهم بود دست پیدا نکند به توافق رسیدند. غنی سازی اورانیوم و پلوتونیوم تهران متوقف می شد ؛ بازرسان اژانس انرژی اتمی اجازه دسترسی به تاسیسات هسته ای را خواهند داشت؛ تعدادی از سانتریفیوژ های ایران تعلیق شده و ایران از دستیابی به بمب اتم منع شد . در عوض ایران مبالغ بلوکه شده در بانکهای بین المللی را دریاقت میکرد . اینها پولهایی بود که دولت ایران به آن نیاز داشت. هیچ یک از کمپانی هاو بانک های آمریکایی و کسب وکار های آمریکایی هم اجازه مبادله با شرکت های ایرانی را نحواهند داشت و تحریم های تروریستی و حقوق بشری نیز به قوت خود باقی است.
این توافق که به برجام معروف است احتمالا یکی از معضلات سیاست خارجی است که کنگره آمریکا از سال 2010 درگیر آن است. دموکرات ها این توافق را یک دستاورد مهم میدانند در حالی که بیشتر دموکرات ها به این دلیل از این توافق حمایت میکنند که دستاورد دولت اوباماست و چندان هم به توافق علاقه ای ندارند.
جمهوری خواهان در عوض قویا مخالف این توافقند. جان بونر سخنگوی اسبق کاخ سفید قسم خورده که هر کاری از او ساخته است علیه توافق برجام انجام دهد. زمانی که جان کری در جلسه استماع از این توافق حمایت میکرد مورد تمسخر جمهور یخواهان کنگره قرار گرفت . آنها معتقد بودند این توافق بیشتر به نفع ایرانی ها است. در یکی از این جلسات جیم ریچ آیداهو سناتور جمهوری خواه به جان کری گفت که او گول وزیر خارجه ایران جواد ظریف را خورده است.
بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل نیز یک سال وقت صرف کرد تا به متحدانش در مجلس نمایندگان ثابت کند برجام باید متوقف شود. او معتقد بود برجام مسیر ایران به سمت بمب هسته ای را هموار کرده است.
علی رغم پیش بینی امریکایی ها مبنی بر این که ایرانی ها به محض اینکه تحریم های شورای امنیت لغو شود این توافق را نقض خواهند کرد یا اینکه تهران از 100 میلیارد دلارش که به واسطه لغو تحریم ها به دست او رسیده برای توسعه تروریسیم در منطقه استفاده خواهد کرد برجام در مسیر خود قرار گرفته است. بر اساس گزارش آژانس اطلاعات دفاعی ایرانی ها از بیشتر این 100 میلیارد دلار برای اهداف داخلی نظیر ساخت زیر ساخت ها و تزریق آن به اقتصاد استفاده کرده اند. اقتصادی که در طور سالهای تحریم فلج شده بود.
بر اساس گزارش ها آژانس انرژی اتمی تایید کرده که تهران به تعهداتش پایبند است. راکتور پلوتونیوم اراک با سیمان پر شده است. 15 هزار سانتریفیوژ تحت نظارت آژانس متوقف شده اند و تهران دسترسی بازرسان آژانس به تاسیسات هسته ای تسهیل کرده است
آیا تاییدیه بیشتری برای موثر بودن برجام می خوهید؟ کافی است به رفتار مخالفان سرسخت توافق هسته ای نگاه کنید. بسیاری از آنها امروز به دلیل مشاهده فواید برجام سکوت کرده اند.
دن کوتز رییس سازمان اطلاعات ملی و یکی از سناتورهایی که علیه توافق هسته ای در سال 2015 رای داده بود امروز از فواید این توافق می گوید. او گفته برجام شفافیت برنامه هسته ای ایران را بالا برده است و دسترسی بازرسان آژانس نیز تقویت شده است.
باب کورکر دیگر مخالف برجام نیز گفته پاره کردن برجام اشتباه است.
ورود ترامپ با فاجعه بار خواندن توافق هسته ای بود اما او نیز در نهایت این توافق را تایید کرد است. رییس جمهور توسط مشاورانش متقاعد شده که برجام باید باقی بماند. در واقع این هفته ترامپ پایبندی ایران به برجام را تایید کرد .
با این وجود ما نباید فکر کنیم اگر دو سال پیش به توافق حوبی رسیدیم این برای دو سال آینده هم کفایت میکند. برجام مانند هر توافق دیگری در دنیای دیپلماسی بین المللی همه چیز تمام نیست. مهمترین محدودیت های آن بر برنتمه غنی سازی اورانیوم ایران است. اگر تهران بخواهد به جایی که بوده برگردد هیچ جایی در برجام مانع تهران نخواهد شد.
از طرفی برجام یک محدودیت کوتاه مدت برای ماحراجویی های بلند مدت ایران است. ادعای دولت اوباما مبنی بر اینکه برجام سیستم سیاسی ایران را میانه رو تر کرده است و منجر به شکست محافظه کاران در انتخابات اخیر شده است ساده لوحانه است. اما یک توقف کوتاه مدت در کارهای هسته ای ایران همیشه بهتر از هیچ توقفی است. رکس تیلرسون و جیمز متیس و مک مستر مشاور امنیت ملی ترامپ در صورتی که گمان میکردند این توافق به نفع منافع امریکا نیست این توافق را تایید نمیکردند
فکر کنید ایران به تعهداتش پایبند بماند. ترامپ باید پاره کردن برجام را که به گقته آژانس بین المللی انرژی اتمی و مقامات اطلاعاتی آمریکا به منزله بازگشت برتامه های هسته ایران است فراموش کند.