arrow-right-square Created with Sketch Beta.
کد خبر: ۳۵۹۲۰
تاریخ انتشار: ۱۲ : ۰۱ - ۰۲ شهريور ۱۳۹۰

روزه از ديدگاه امام رضا(ع)؛ فلسفه روزه داري و ويژگيهاي روزه داران

پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : *سيد جواد ميرخليلي
روزه، يکي از ارکان اصلي عبادات اسلامي به شمار مي رود که در آيات متعدد قرآن کريم و نيز احاديث معصومين (ع) به آن سفارش شده است. در اين نوشتار، به يکي از اين روايات که از امام رضا(ع) در کتاب شريف «وسائل الشيعه» نقل شده است، مي پردازيم. امام رضا(ع) در پاسخ به سؤال شخصي که در باب فلسفه وجوب روزه در اسلام و نيز ويژگيهاي يک روزه دار واقعي از ايشان سؤال کرده بود، به بيان نکات بسيار زيبا و عميقي درباره روزه پرداختند که در اينجا به اجمال به برخي از آنها اشاره مي کنيم.

فلسفه روزه: يکي از فلسفه هاي مهمي که در اغلب روايات معصومين (ع) براي روزه و روزه داري بيان شده، درک گرسنگي و تشنگي ديگران است، چنان که امام رضا(ع) در بيان فلسفه روزه، به همين موضوع اشاره کرده و مي فرمايند: مردم، مأمور به روزه شدند تا دردها و ناگواريهاي گرسنگي و تشنگي را بشناسند. و چه فلسفه اي براي روزه داري بالاتر از اينکه افراد با امساک از غذا و آب و نخوردن و نياشاميدن در اين ماه، به حال ديگراني که گرسنه و تشنه هستند، پي ببرند. و البته از اين بالاتر، مطلبي است که پيامبر گرامي اسلام (ص) در خطبه شعبانيه، بدان اشاره مي فرمايند که روزه باعث مي شود تا روزه داران، گرسنگي و تشنگي روز قيامت را به ياد بياورند و براي آن روز بزرگ، تدارک ببينند و اعمال و کردار خود را خدايي کنند و جز رضاي خدا قدمي بر ندارند. امام رضا(ع) در جاي ديگري (کتاب «علل الشرايع» شيخ صدوق) به همين فلسفه روزه اشاره کرده و علت روزه را فهميدن الم و درد گرسنگي و تشنگي ديگران دانسته، تا بنده، ذليل و متضرع و مأجور و صابر باشد و شديداً آخرت را بفهمد. علاوه بر اينکه به فرموده امام رضا(ع)، در روزه، انکسار شهوات و موعظه براي امر آخرت وجود دارد تا شخص روزه دار، حال اهل فقر و فاقه را در دنيا و عقبي بداند و بر آن آگاه شود.

ويژگيهاي روزه داران: در اين مسأله ترديدي وجود ندارد که شخص روزه دار، بايد ويژگيها و خصوصياتي را نيز داشته باشد و بدون اتصاف به اين خصايص و ويژگيها نمي توان نام او را روزه دار ناميد.

امام رضا(ع) در ادامه پاسخ به سؤال شخص سؤال کننده، به ويژگيهاي شخص روزه دار اشاره کرده و مي فرمايد:روزه داربايد بنده اي خاشع و ذليل در درگاه الهي، و نيز داراي وقار و متانت باشد. از ديگر ويژگيهاي شخص روزه دار اين است که اعمال خودش را در پيشگاه الهي مأجور و مثاب بداند و بداند که خداوند اعمال وي را ناديده نخواهد گرفت. ويژگي ديگر يک شخص روزه دار اين است که به آنچه از عبادات انجام مي دهد، عارف باشد.

توضيح اين مطلب آنکه براي اغلب عبادات در اسلام، بر مسأله شناخت و معرفت تأکيد شده است؛ به گونه اي که براي نمونه، براي زيارتي که با معرفت باشد، ثواب بهشت نوشته شده است و همين طور در ساير عبادات اسلامي. امام رضا(ع) در ادامه، به ساير ويژگيهاي روزه داران اشاره کرده و مي فرمايد: يک روزه دار بايد بر آنچه از گرسنگي و تشنگي به او مي رسد، صبر کند، و در آن هنگام با امساک از شهوات و پيروي نکردن از هواي نفس، باعث اجر و ثواب فراواني براي خودش خواهد شد و در حقيقت در اين صورت مي توان او را يک روزه دار واقعي تلقي کرد.

نظرات بینندگان