برجام بند انقضاء ندارد/ آمریکا نشان دهد که مانند ایران قابل اطمینان است/ آماده بودیم به امارات و عربستان در بحران یمن کنیم

 

«محمد جواد ظریف» وزیر امورخارجه جمهوری اسلامی ایران روز یکشنبه در گفت و گو با «فرید زکریا» مجری سرشناس شبکه تلویزیونی سی‌ان‌ان به تشریح سیاست‌های ایران در حوزه منطقه‌ای و بین‌المللی و مواضع تهران در خصوص مسائلی مانند برجام پرداخت.

ظریف در پاسخ به این سوال که آیا اظهارات رئیس جمهوری آمریکا که برجام را یک‌طرفه‌ترین قرارداد تاریخ آمریکا خوانده است، به عنوان یک تعریف در نظر می‌گیرد، گفت: نه چندان؛ من هیچ گاه اعتقادی به بازی مجموع – صفر نداشتم. معتقدم زمانی موفق به دستیابی به این توافق شدیم که تصمیم گرفتیم هدف را به نحوی قابل دسترس تعریف کنیم.
وی ادامه داد: به جای داشتن دو هدف متضاد، تصمیم گرفتیم هدف واحدی را برگزینیم و آن این بود که ایران باید حائز برنامه هسته‌ای باشد و هیچ گاه به سمت ساخت تسلیحات هسته‌ای نرود.
ظریف افزود: این هدفی بود که هر دو طرف، ایران و گروه 1+ 5 آن را تعیین کردیم و به توافقی دست یافتیم که هیچ کس آن را دوست ندارد و این خوب است؛ چراکه هیچ توافق خوبی، توافق کاملی نیست.
وزیر امورخارجه کشورمان ادامه داد: شما نمی‌توانید به دنبال توافق کاملی برای هر دو طرف باشید. بر این اساس همه طرف‌ها می‌توانند به درک مشترکی برسند و قدرت چانه‌زنی داشته باشند. به همین سبب معتقدم که این اظهارات (دونالد ترامپ) از روی بی‌اطلاعی است و منعکس کننده واقعیت موجود نیست.

قوانین داخلی آمریکا مسئولیتی را از گردن دولت این کشور ساقط نمی‌‌کند
ظریف در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به قانون مصوب کنگره آمریکا که رئیس جمهوری این کشور را ملزم می‌سازد تا هر 90 روز یکبار، گزارشی از پایبندی ایران به برجام را به این نهاد ارائه دهد، گفت: این موضوع بخشی از توافق نیست. این یک رویه داخلی است و مسئولیتی را از گردن رئیس جمهور ترامپ و دولت آمریکا ساقط نمی‌‌کند.
وی افزود: تنها مرجعی که در برجام برای راستی‌آزمایی تعیین شده، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است. ایران به نتیجه این فرآیند نگاه و گزینه‌های خود را بررسی می‌کند. تهران تعدادی گزینه در اختیار دارد که گزینه خروج از برجام و ادامه برنامه هسته‌ای با سرعت بیشتر هم یکی از آن‌هاست.
ظریف تاکید کرد: برنامه هسته‌ای ایران همچنان صلح‌آمیز باقی خواهد ماند اما محدودیت‌هایی که ما آن‌ها را داوطلبانه پذیرفته ایم، به آن عمل نخواهیم کرد .

برجام بند انقضاء ندارد
وزیر امور خارجه کشورمان در بخش دیگری از سخنان خود گفت: باور نادرستی در آمریکا شکل گرفته است و آن اینکه در برجام بند انقضاء (Sunset Clause) وجود دارد. این توافق چنین چیزی ندارد.
وی ادامه داد: ایران هم به عنوان عضو معاهده منع گسترش و هم به عنوان یک عضو برجام، خود را متعهد می‌داند که اقدام به ساخت تسلیحات هسته‌ای نکند. نظارت‌ها بر برنامه هسته‌ای ایران هم منقضی نمی‌شود؛ چرا که ایران تحت پروتکل الحاقی، مداخله‌آمیزترین نظارت‌ها را پذیرفته است.
ظریف افزود: اگر آمریکا به همان نحوی که باید، رفتار کند، ظرف هشت سال از زمان امضای این توافق یعنی شش سال دیگر، ایران پروتکل الحاقی را به تصویب می‌رساند و این به معنی پذیرفتن نظارت دائمی از تمامی این تاسیسات توسط آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است.

رفع محدویت‌های برنامه‌هسته‌ای ایران در آمریکا به ابزار رعب‌آفرینی تبدیل شده است
وزیر امور خارجه کشورمان در ادامه گفت: از آنجایی که ایران هدف قطعنامه‌های شورای امنیت بوده است، یک دوره زمانی وجود دارد که از محدودیت‌های مشخصی پیروی می‌کند و پس از آن مانند هر کشور فاقد تسلیحات هسته‌ای و عضو معاهده منع گسترش خواهد بود. این موضوعی است که در آمریکا اکنون به ابزار رعب‌آفرینی تبدیل شده است.
او افزود: کشورهای بسیاری وجود دارند که برنامه غنی‌سازی دارند و ایران هم به برنامه خود ادامه خواهد داد و این برنامه به طور دائمی تحت نظارت شدید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خواهد بود.
ظریف افزود: مذاکرات روی این مسئله، بسیار طولانی صورت گرفت؛ چرا که ما معتقد بودیم نباید محدودیتی برای حقوق ایران اعمال شود و طرف مقابل اما اعتقاد داشت که باید دوره طولانی‌تری وجود داشته باشد. ما روی حد متوسط توافق کردیم و این همان دوره ده‌ساله است.

آمریکا نشان دهد که مانند ایران قابل اطمینان است
ظریف در خصوص آینده برجام در صورت کناره‌گیری آمریکا از این توافق گفت: موضع اروپا این است که باید در زمان مناسب، منافع ملی خود را ارزیابی کرده و مطابق با آن اقدامات لازم را صورت دهیم.
وی ادامه داد: حائز اهمیت است که یک فضای بین‌المللی قابل پیش‌بینی داشته باشیم. کاری که آمریکا اکنون انجام می‌دهد، علاوه بر غیر قابل پیش‌بینی بودن که شاید گاهی اوقات برایش کارگر بیفتد، ثابت کردن این است که قابل اطمینان نیست. آمریکا نیاز دارد که در توافق‌های بین‌المللی دیگری هم باشد.
ظریف افزود: برجام یک معاهده دو جانبه و یا حتی چندجانبه نیست. این قطعنامه شورای امنیت است که آمریکا در آن عضویت دائمی دارد. آنچه برای جامعه جهانی حائز اهمیت است، این است که بتواند روی حرف آمریکا حساب کند.
وزیر امور خارجه کشورمان ادامه داد: اگر این چنین نباشد، دیگر کسی با آمریکا مذاکره نمی‌کند؛ چرا که این کشور در انتها از همان جمله معروف استفاده می‌کند که 'آنچه برای من است، برای من است و آنچه برای توست، برای مذاکره'. در هر توافق یک بده و بستانی وجود دارد.
ظریف افزود: این حائز اهمیت است که ایران بتواند از مزایای اقتصادی توافق بهره‌مند شود؛ ولی این هم از دیدگاه جهانی حائز اهمیت است که بتوان به وعده‌ها و تعهدات بازیگران مهم جامعه جهانی تکیه کرد.
وی ادامه داد: ایران نشان داده است که یک شریک قابل اعتماد است. هفت گزارش آژانس بر این موضوع صحه می‌گذارند. امید است آمریکا در وجهه خود بازنگری کرده و به جهان نشان دهد که مانند ایران قابل اطمینان است.

برخی همواره در سمت اشتباه تاریخ ایستاده‌اند
ظریف در خصوص امکان گفت و گو با دیگر کشورها بر سر مسائلی همچون موشک‌های بالستیک گفت: ایران نیازمندی‌های دفاعی دارد. (با اشاره به توافق اخیر ریاض و واشنتگن) ما 400 میلیارد دلار به اصطلاح 'تجهیزات نظامی زیبا' از آمریکا نمی‌خریم. ایران باید تجهیزات نظامی خود را بسازد و ما بارها گفته‌ایم و ثابت کرده‌ایم که موشک‌های ما جنبه دفاعی دارد.
وی ادامه داد: زمانی که شهرهای ما زیر رگبار موشک‌های صدام حسین قرار داشت، او محبوب آمریکا و برخی کشورهای غربی بود. هیچ کس علیه جنایت صدام حسین حتی ابرو بالا نینداخت. ایران حتی یک موشک نداشت که به عنوان بازدارنده برای محافظت از شهروندان و غیرنظامیانش بکار گیرد که روزانه هدف قرار می‌گرفتند.
وزیر امور خارجه ایران در پاسخ به سوالی درباره اتهام کشورهای عربی به ایران مبنی بر تلاش برای افزایش حوزه نفوذ در کشورهای منطقه گفت: مشکل آن‌ها این است که انتخاب‌های نادرست بسیاری داشته‌اند. آن‌ها از صدام حسین در جنگ هشت ساله ایران و پس از آن از القاعده در افغانستان حمایت کردند. آن‌ها فراموش می‌کنند که تلاش کردند دولت دمکراتیک عراق را تضعیف کنند. این کشورها همواره در سمت اشتباه تاریخ ایستاده‌اند.
ظریف ادامه داد: آن‌ها از صدام حمایت کردند و او به سرعت سلاحش را به سمت خودشان چرخاند. فراموش کرده‌اند که ما به سرعت به حمایت از آن‌ها رفتیم. همه تاریخ روابطمان را نادیده گرفتیم و به حمایت کویت شتافتیم.
ظریف تاکید کرد: ایران چه طالبان بوده باشد؛ چه داعش و چه القاعده، همواره در سمت درست ماجرا بوده است. متاسفانه آمریکا و متحدانش چنین کارنامه روشنی ندارند. پس اگر بخواهیم در خصوص این مسائل صحبت کنیم؛ حرف‌های بسیاری وجود دارد.

ثبات همه‌ی کشورهای منطقه را جزوی از منافع خود می‌دانیم
ظریف در ادامه گفت: ما به همسایگان عرب خود پیشنهاد داده‌ایم که در ایجاد اعتماد و ساختار‌های امنیتی منطقه مشارکت کنند. برخی اما منافع خود را در تنش و درگیری جست وجو می‌کنند ولی پیشرفت چندانی نداشته‌اند و در راستای منافع خود عمل نکرده‌اند.
وزیر امور خارجه کشورمان ادامه داد: به یمن نگاه کنید. ما آماده بودیم که به همسایگان سعودی و اماراتی خود کمک کنیم تا این درگیری را پیش از شروع آن یا بلافاصله پس از آن به پایان ببرند. اما نگاه کنید که الان چه شده است. 13 ماه بمباران پیوسته غیرنظامیان در یمن و 700 هزار مورد ابتلا به وبا. چنین چیزی در تاریخ مدرن بی‌سابقه است. ما همچنان آماده کمک به پایان بحران در یمن و سوریه هستیم.

آمریکا به واقعیت‌ها بنگرد
ظریف در پایان سخنان خود تصریح کرد: لازم است که آمریکا به واقعیت‌ها بنگرد. هیچ واقعیت موازی وجود ندارد. واقعیت‌های منطقه ما کاملا روشن است و در 40 سال گذشته هم به همین صورت بوده است. اما متاسفانه آمریکا تصمیم گرفته تا این واقعیت‌ها را نادیده بگیرد و توفیقی هم به دست نیاورده است.
ظریف از هفته گذشته برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل متحد و دیدار با نمایندگان کشورهای خارجی در نیویورک مستقر شده است.